Kiedy Ukraina odzyska scytyjskie, greckie i rzymskie skarby z Krymu?

Ponury cień rosyjskiego ataku na Ukrainę przesłonił kolejny etap precedensowego sporu sądowego, który rozpoczął się wraz z aneksją Krymu przez Rosję w roku 2014. Spór ten dotyczy zbioru kilkuset przedmiotów wypożyczonych z czterech ukraińskich muzeów położonych na Krymie na potrzeby wystawy “Krym: złoto i tajemnice Morza Czarnego”, która w roku 2013 została zorganizowana w Muzeum Nadrenii w Bonn, a następnie w lutym 2014 przeniesiona do Muzeum Allarda Piersona w Amsterdamie, gdzie można było ją zwiedzać do sierpnia 2014.

Jeden z eksponatów wystawy “Krym: złoto i tajemnice Morza Czarnego”. Zdjęcie opublikowane na licencji Creative Commons 4.0 na stronie culture.voicecrimea.com.ua.

Czytaj dalej „Kiedy Ukraina odzyska scytyjskie, greckie i rzymskie skarby z Krymu?”

Libańskie ścieżki polskich archeologów, cz. 4. Zagadkowe groby z Chhim

Przez dziewięć ostatnich dni sierpnia (23-31 sierpnia) w pogrążonym w kryzysie Libanie przebywała grupa polskich naukowców. Tydzień temu opisywaliśmy poszukiwania śladów starożytnego tsunami. W ostatniej części reportażu przybliżamy badania przeprowadzone w pozostałościach dwóch antycznych wsi: Chhim (czyt. Szheim) i Jiyeh (czyt. Żije, antyczny Porfirejon) położonych około 30 km na południe od Bejrutu. W pierwszej z nich badaliśmy zagadkowe groby znajdujące się w późnoantycznym kościele.

Pozostałości rzymskiej i późnoantycznej zabudowy mieszkalnej oraz sanktuarium w Chhim © A. Krug (PCMA UW), na licencji CC-BY-SA 4.0
Pozostałości rzymskiej i późnoantycznej zabudowy mieszkalnej oraz sanktuarium w Chhim
© A. Krug (PCMA UW), na licencji CC-BY-SA 4.0

Czytaj dalej „Libańskie ścieżki polskich archeologów, cz. 4. Zagadkowe groby z Chhim”

Tradycja tworzenia inskrypcji w Cesarstwie Rzymskim

W III w. tradycja tworzenia inskrypcji w cesarstwie rzymskim uległa przekształceniu i do V w. ich liczba miejscami znacznie spadła, a ich różnorodność, kształt, forma, dekoracje, użyte kroje pisma czy wreszcie okoliczności wystawienia całkowicie się zmieniły. – Gorące dyskusje wokół owej transformacji toczą się nieprzerwanie przynajmniej od lat 80. XX w., dotąd jednak nie osiągnięto zgody w zakresie odtworzenia jej przyczyn, przebiegu i skutków. Na pewno kryje się za nią coś więcej niż prosta korelacja z politycznym i militarnym kryzysem cesarstwa rzymskiego – mówi dr Paweł Nowakowski z Wydziału Historii UW, laureat prestiżowego grantu ERC.

Vannucci A., 1873, Storia dell'Italia antica, Domena Publiczna
Vannucci A., 1873, Storia dell’Italia antica, Domena Publiczna

Czytaj dalej „Tradycja tworzenia inskrypcji w Cesarstwie Rzymskim”

Libańskie ścieżki polskich archeologów, cz. 3. Starożytne tsunami

W końcu sierpnia (23-31 sierpnia) grupa polskich naukowców przebywała w pogrążonym w kryzysie Libanie. Przez ostatnie dwa tygodnie opisaliśmy objazd, podczas którego zebraliśmy próbki roślin z różnych części kraju. Dzisiaj oraz za tydzień przybliżymy badania przeprowadzone w pozostałościach dwóch antycznych wsi: Chhim (czyt. Szheim) i Jiyeh (czyt. Żije, antyczny Porfirejon) położonych około 30 km na południe od Bejrutu, gdzie poszukiwaliśmy śladów starożytnego tsunami oraz zmierzyliśmy się z zagadką tajemniczego grobu w późnoantycznym kościele.

Świątynia z II w. n.e. w Chhim © A. Oleksiak (PCMA UW), na licencji CC-BY-SA 4.0
Świątynia z II w. n.e. w Chhim
© A. Oleksiak (PCMA UW), na licencji CC-BY-SA 4.0

Czytaj dalej „Libańskie ścieżki polskich archeologów, cz. 3. Starożytne tsunami”

Libańskie ścieżki polskich archeologów, cz.2. Plon wypraw na północ i południe

Przez dziewięć ostatnich dni sierpnia (23-31 sierpnia) w pogrążonym w kryzysie Libanie przebywała grupa polskich naukowców. Naszym zamiarem było zebranie danych przybliżających rozwiązanie zagadki tajemniczego grobu w późnoantycznym kościele w Chhim (czyt. Szheim) oraz poszukiwanie na wybrzeżu Morza Śródziemnego śladów tsunami sprzed wieków. Przez najbliższy miesiąc opowiemy Państwu o tajemnicach starożytnego Libanu, zaprezentujemy nie tylko stanowiska archeologiczne, ale także umożliwimy zobaczenie badań polskich archeologów „od kuchni”.

Tydzień temu opisaliśmy założenia naszej wyprawy badawczej oraz aktualną sytuację w Libanie. Dzisiaj opiszemy plon wypraw po próbki do analizy izotopów strontu na północ kraju, w kierunku granicy z Syrią oraz na południe, w kierunku granicy z Izraelem.

Rzymska świątynia Jupitera Heliopolitańskiego w Baalbek w dolinie Beka’a© T. Waliszewski, na licencji CC-BY-SA 4.0
Rzymska świątynia Jupitera Heliopolitańskiego w Baalbek w dolinie Beka’a
© T. Waliszewski, na licencji CC-BY-SA 4.0

Czytaj dalej „Libańskie ścieżki polskich archeologów, cz.2. Plon wypraw na północ i południe”

Libańskie ścieżki polskich archeologów, cz. 1

Przez dziewięć ostatnich dni sierpnia (23-31 sierpnia) w pogrążonym w kryzysie Libanie przebywała grupa polskich naukowców. Naszym zamiarem było zebranie danych przybliżających rozwiązanie zagadki tajemniczego grobu w późnoantycznym kościele w Chhim (czyt. Szheim) oraz poszukiwanie na wybrzeżu Morza Śródziemnego śladów tsunami sprzed wieków. Przez najbliższy miesiąc opowiemy Państwu o tajemnicach starożytnego Libanu. Przybliżymy nie tylko libańskie stanowiska archeologiczne, ale także pokażemy, jak wyglądają badania polskich archeologów „od kuchni”.

Przylądek Chekka widziany z portu w Enfeh © T. Waliszewski, na licencji CC-BY-SA 4.0
Przylądek Chekka widziany z portu w Enfeh
© T. Waliszewski, na licencji CC-BY-SA 4.0

Czytaj dalej „Libańskie ścieżki polskich archeologów, cz. 1”

Życie mnichów w Egipcie u schyłku starożytności

15 grudnia 2021 miała miejsce uroczystość odnowienia doktoratu prof. Ewy Wipszyckiej-Bravo. Z tej okazji dzielimy się opowieścią Pani Profesor o swoich wieloletnich badaniach nad życiem mnichów w Egipcie. Jak wyglądała asceza na pustyni? Kto trafiał do klasztorów w kraju nad Nilem? Co, jako Europejczycy żyjący w XXI wieku zawdzięczamy egipskim mnichom?

Czytaj dalej „Życie mnichów w Egipcie u schyłku starożytności”

Najstarsze wyobrażenie koła wodnego na mozaice z Apamei w Syrii

Pamięci Prof. Jean-Marie Dentzera (1935–2020)

Najstarsze wyobrażenie koła wodnego z czasów rzymskich odkryte zostało przez specjalistów z Uniwersytetu Warszawskiego. O tym sensacyjnym odkryciu pisały już media w wielu krajach w ciągu ostatnich tygodni. Tutaj dowiesz się  szczegółów na temat skradzionej mozaiki z Apamei.

Mozaika skradziona ze stanowiska Apamea autor nieznany; zdjęcie po obróbkach technicznych, własność autora publikacji wszystkie prawa zastrzeżone
Mozaika skradziona ze stanowiska Apamea
autor nieznany; zdjęcie po obróbkach technicznych, własność autora publikacji
wszystkie prawa zastrzeżone

Czytaj dalej „Najstarsze wyobrażenie koła wodnego na mozaice z Apamei w Syrii”