Stanowisko Castillo de Huarmey zlokalizowane jest na północnym wybrzeżu Peru około 850 kilometrów od serca Imperium Wari, która znajduje się w okolicach dzisiejszego miasta Quinua. Założenie samego mauzoleum w Huarmey jest niewątpliwie związane z Wari, co potwierdzają charakterystyczna architektura, wysokiej jakości rękodzieła, obrządki pogrzebowe oraz ogromna liczba fragmentów ceramiki. Castillo de Huarmey jest monumentalnym założeniem, składającym się ze złożonego systemu komnat i komór grobowych zajmujących łącznie obszar 45 ha. W efekcie mauzoleum zajmuje nie tylko całe wzgórze, ale rozciąga się na okoliczne doliny. Biorąc pod uwagę ten ogrom i majestat, polscy oraz peruwiańscy badacze stwierdzili, że Castillo de Huarmey nie jest tylko elitarnym grobowcem, ale regionalnym centrum władzy Imperium Wari, a także ośrodkiem religijnym skupionym wokół kultu przodków. Oddawanie czci zmarłym, nadal praktykowane w rejonie andyjskim, ma głębokie korzenie sięgające prekolumbijskiej przeszłości tamtejszych. Skorupy ceramicznych naczyń są nie tlyko jednym z rodzajów zabytków archeologicznych świadczących o praktykowaniu tych obrzędów również w okresie świetności Imperium Wari, ale również częstymi pozostałościami po rytualnych ucztach spożywanych zarówno przez żywych, jak i przez ich przodków…
Konferencja Europa Postmedievalis
W dniach 23-25 kwietnia 2024 roku w Warszawie odbędzie się czwarta konferencja “Europa Postmedievalis”. Tegoroczne wydarzenie jest współorganizowane przez Instytut Archeologii Czeskiej Akademii Nauk, Centre for Proceedings, Documentation and Recording of Archaeological Finds, Instytut Archeologii i Etnologii Polskiej Akademii Nauk oraz Wydział Archeologii Uniwersytetu Warszawskiego. Motywem przewodnim tegorocznej konferencji będzie ceramika i jej rola w globalizacji w okresie nowożytnym. Nabór abstraktów został zakończony, ale wciąż istnieje możliwość zarejestrowania się i udziału jako gość.
Roztańczona i rozśpiewana, czyli muzyka w religii starożytnej Mezopotamii
Wierzenia i duchowość, które w starożytnej Mezopotamii przyjęły uporządkowaną formę politeistycznej religii, obecne były tak naprawdę w każdej sferze życia ówczesnego społeczeństwa. Zhierarchizowany panteon bóstw, mitologia, a także powiązane z nimi rytuały stanowiły niezwykle istotny element w funkcjonowaniu mezopotamskich miast-państw. Jak wiadomo, oddawanie czci bogom, by pozyskać ich przychylność lub też opiekę odbywało się nie tylko w świątyniach, ale również domach prywatnych. Podczas odprawiania rytuałów religijnych bardzo często dbano o zaangażowanie wielu zmysłów, między innymi: wzroku, słuchu, czy węchu, co mogło potęgować ogólne doświadczanie własnej duchowości. W źródłach archeologicznych reprezentatywne są zabytki związane z muzyką. Spróbujmy zatem odgadnąć, jaką odgrywała ona rolę w życiu starożytnych mieszkańców Mezopotamii.
Czytaj dalej „Roztańczona i rozśpiewana, czyli muzyka w religii starożytnej Mezopotamii”
O polerowaniu glinianych naczyń słów kilka
Polerowanie glinianych naczyń to jedna z technik obróbki, która nadaje im nie tylko gładką powierzchnię, ale także połysk. Na pierwszy rzut oka – banalna, po wnikliwej analizie eksperymentalnej, okazuje się skomplikowaną i wymagającą szeregu zabiegów, prowadzących do uzyskania oczekiwanego efektu. Badania archeologów z Uniwersytetu Warszawskiego ukazują nie tylko jak skomplikowany może być to proces, ale również jak wiele może mieć on różnych wariantów i rozwiązań technologicznych.
Zaglądanie pod skorupkę: archeologia i grecka sztuka
Czym charakteryzowało się antyczne malarstwo wazowe i co możemy się dzięki jego analizie dowiedzieć o życiu codziennym mieszkańców starożytnej Grecji? Zapraszamy na rozmowę z prof. Ewdoksią Papuci-Władyką.
Czytaj dalej „Zaglądanie pod skorupkę: archeologia i grecka sztuka”
Kura w nocniku – o trudnej sztuce odróżniania naczyń kuchennych od naczyń nocnych (nocników)
Studiując historię lub archeologię, dążymy do poznania ludzi w dawnych czasach. Niestety, nie wszystkie aspekty życia pozostają tak samo dokładnie opisane w źródłach pisanych oraz zachowane w materiale pochodzącym z wykopalisk archeologicznych. Posiadamy opisy wystawnych uczt, codziennych posiłków, a nawet książki kucharskie. Jendakże nie zawsze wiemy, co działo się potem. Higiena jest bardzo ważnym aspektem życia codziennego mającym niebagatelny wpływ na nasze zdrowie. Jednak podobnie jak współcześnie, w dawnej literaturze temat higieny, a w szczególności tego, co dzieje się w miejscu sekretnym (nazwa określająca pomieszczenie przeznaczone na toaletę pochodzące od łacińskiego locum secretum i loca secreta) był pomijany lub jedynie wzmiankowany.
Współczesne badania dążą do odtworzenia wszystkich aspektów życia w przeszłości w celu lepszego zrozumienia życia codziennego naszych przodków, ich stanu zdrowia i poziomu higieny. W niniejszym tekście zastanowimy się jakie trudności napotykają archeolodzy badający ceramikę odkrytą podczas badań wykopaliskowych i czemu to akurat paleoparazytolodzy (badacze zajmujący się starożytnymi pasożytami) mogą im przyjść wtedy na ratunek. Czytaj dalej „Kura w nocniku – o trudnej sztuce odróżniania naczyń kuchennych od naczyń nocnych (nocników)”
Siódmy sezon badań w jeziorze Lubanowo – kolejny rok zmagań ze złą widocznością
W lipcu ubiegłego roku ekspedycja podwodna Uniwersytetu Warszawskiego, kierowana przez dra hab. prof. ucz. Bartosza Kontnego, ponownie odwiedziła województwo zachodniopomorskie. Był to już siódmy sezon badań w jeziorze Lubanowo. Stanowisko zostało odkryte przypadkowo podczas poszukiwania militariów z czasów II wojny światowej, wrzucanych po jej zakończeniu do zbiornika. Natrafiono przy okazji na obiekty znacznie starsze, między innymi z okresu wpływów rzymskich. Odkrycie zgłosił Dawid Rembecki, dziś doktorant i archeolog prowadzący badania w tym regionie.
Czytaj dalej „Siódmy sezon badań w jeziorze Lubanowo – kolejny rok zmagań ze złą widocznością”
Czy biblijna Sodoma została zniszczona przez meteoryt?
W ostatnim tygodniu świat obiegła sensacyjna wiadomość, że na stanowisku archeologicznym Tall el-Hammam, uznanym przez niektórych autorów za ruiny Sodomy, znalezione zostały liczne ślady świadczące o tym, że miasto i jego okolica zostały ok. roku 1650 p.n.e. zniszczone przez ciało niebieskie w typie meteorytu tunguskiego. Przedstawiane jest to jako dowód prawdziwości biblijnego opisu zagłady Sodomy.
Czytaj dalej „Czy biblijna Sodoma została zniszczona przez meteoryt?”
Naczynie kultury Chimú z okolic Biłgoraja
16 czerwca 2021 na Facebooku ukazał się post dotyczący nietypowego znaleziska, którego dokonano na strychu w domostwie we wsi w okolicach Biłgoraja. W drugiej połowie 2020 roku do Muzeum Ziemi Biłgorajskiej przekazano silnie zniszczone naczynie ceramiczne, które po wstępnej identyfikacji określono jako wytwór kultury Chimú. Posiada ono typową dla tej kultury ornamentykę rytą oraz przedstawienie antropomorficzne, będące częścią dekoracji rzeźbiarskiej naczynia, a także charakterytstyczną wąską i wysoką szyjkę naczynia ze strzemieniowatym wylewem. Ciemny kolor naczynia związany jest z atmosferą redukcyjną (to jest z ograniczonym dostępem tlenu), w której wypalano ceramikę. Dzisiaj przedstawiamy kulturę Chimú oraz omawiamy okoliczności, w których naczynie mogło trafić do Polski.
Polacy na rubieżach Mezoameryki
Archeolodzy z Uniwersytetu Warszawskiego rozpoczęli prace wykopaliskowe na rubieżach Mezoameryki – prekolumbijskim stanowisku w Salwadorze. San Isidro, do niedawna nieprzebadane, doczekało się jedynie wzmianek w literaturze oraz sporadycznych wizyt lokalnych i zagranicznych archeologów.