Infomacje ze świata archeologii
Z wielką radością i nutą ekscytacji ogłaszamy premierę naszego Podcastu Archeologicznego – nowej inicjatywy redakcji Archeowieści, w której będziemy zabierać Was w podróż przez najważniejsze odkrycia, tematy i postaci związane z archeologią – tą polską i światową.
Naszym celem jest popularyzowanie rzetelnej wiedzy, prezentowanie aktualnych badań i – przede wszystkim – oddawanie głosu tym, którzy naprawdę badają przeszłość.
Już 26 czerwca doceniona na całym świecie wystawa „Kreacje Władzy. Obraz rodziny królewskiej i kleru w chrześcijańskiej Nubii” zawita w Centrum Nauki Kopernik, które zaprasza na kolejny Wieczór dla dorosłych – wydarzenie stworzone z myślą o pełnoletnich uczestnikach. W wieczornej, spokojnej atmosferze będzie można zwiedzać wystawy bez tłumów, uczestniczyć w spektaklach i pokazach, a także spotkać się z ekspertami i wziąć udział w warsztatach. Tematem przewodnim tego wieczoru będzie archeologia, a szczególna uwaga zostanie poświęcona średniowiecznej Nubii.
Czytaj dalej „Kreacje Władzy tym razem w Centrum Nauki Kopernik”
W sercu dzisiejszego Sudanu tętniły niegdyś życiem chrześcijańskie królestwa Nubii. Jednym z ich najważniejszych ośrodków religijnych i kulturalnych była katedra w Faras – pomnik pamięci zbiorowej średniowiecznych Nubijczyków. Taką narrację wokół polskiego odkrycia z lat 60. XX wieku kreśli w swoim niedawnym artykule doktor Grzegorz Ochała z Katedry Epigrafiki i Papirologii Wydziału Archeologii Uniwersytetu Warszawskiego. Posługując się koncepcjami z zakresu studiów nad pamięcią (ang. memory studies), badacz ten stara się odpowiedzieć na pytanie, jaki obraz przeszłości wyłania się z analizy nośników treści kulturowej stworzonych przez społeczności, których historię tak trudno uchwycić za pomocą tradycyjnych podejść badawczych. W dzisiejszym artykule przyglądamy się żmudnym zmaganiom nubiologia usiłującego rozszyfrować znaczenie materii zabytkowej najpierw przysypanej piaskiem, a następnie zalanej wodami jeziora Nasera. Poszukujemy wraz z nim treści, które mogą ukazać ukryty za fasadą cennej architektury i malowniczej sztuki potencjał interpretacyjny jednego z najważniejszych reliktów średniowiecznej Nubii. Zapraszamy zatem do tej iście intrygującej lektury.
W drugiej połowie kwietnia 2024 roku grupa studentów Uniwersytetu Warszawskiego wzięła udział w objeździe naukowym po Egipcie, zorganizowanym przez dr hab. Dobrochnę Zielińską i dr hab. Grzegorza Ochałę w ramach przedmiotu ogólnouniwersyteckiego Między Egiptem a Afryką. Nubijskie zabytki w Egipcie. Przedmiot rozpoczął się kilkoma miesiącami zajęć przygotowawczych na Wydziale Archeologii UW, po których nastąpił sam objazd naukowy po egipskiej części Dolnej Nubii: od Asuanu, przez Jezioro Nassera, razem ze świątyniami na jego brzegach, aż po Abu Simbel. Była to wyjątkowa okazja do dokładniejszego poznania lokalnych kultur i obserwacji wielu ich ciekawych elementów. Jednym z nich, na którym skupimy się w poniższym tekście, jest zjawisko graffiti.
Czytaj dalej „Graffiti kiedyś i dziś. Co pisano na ścianach Dolnej Nubii?”
W dniu 17 października w Luwrze odbędzie się premierowy pokaz interdyscyplinarnego projektu naukowego „Kreacje władzy. Obraz rodziny królewskiej i kleru w chrześcijańskiej Nubii” dotyczącego strojów zrekonstruowanych na podstawie malowideł z Faras z kolekcji Muzeum Narodowego w Warszawie i Sudańskiego Muzeum Narodowego w Chartumie. Zainicjowana zostanie także sesja popularyzacyjna na Uniwersytecie Sorbońskim.
Czytaj dalej „Kreacje władzy. Obraz rodziny królewskiej i kleru w chrześcijańskiej Nubii w Luwrze!”
W dniach 07 i 08 czerwca 2024 r. odbyła się studencko-doktorancka konferencja Sympozjum Młodych Egiptologów zorganizowana przez Studenckie Koło Naukowe Starożytnego Egiptu KEMET. Była to siódma edycja wydarzenia, które wznowiono po kilkuletniej przerwie. Celem spotkania było zintegrowanie społeczności studentów zainteresowanych tematyką starożytnego Egiptu i Nubii z różnych ośrodków badawczych. Uczestnicy pochodzili z Uniwersytetu Warszawskiego, Uniwersytetu Jagiellońskiego, Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu, Centrum Archeologii Śródziemnomorskiej UW, Sapienza Universitá di Roma oraz Narodowej Akademii Nauk Ukrainy.
”Polacy nad Nilem” to wydarzenie o dość długiej tradycji. Pierwsza konferencja odbyła się w 2007 roku i od tamtej pory regularnie, zawsze w czerwcu, na Uniwersytecie Warszawskim spotykają się naukowcy prowadzący badania archeologiczne w Egipcie i Sudanie. W wydarzeniu uczestniczą archeolodzy, jak i specjaliści innych dziedzin współpracujący z archeologami z uczelni i instytutów badawczych w Warszawie, Krakowie, Poznaniu, Wrocławiu i Gdańsku, a także z zagranicy.
Czytaj dalej „“Polacy nad Nilem”: Polska archeologia w Egipcie i Sudanie”
Jebel Sahaba jest jednym z najstarszych obecnie znanych cmentarzysk w dolinie Nilu. Datowanie radiowęglowe wskazuje, że pochowani na nim zmarli zamieszkiwali dzisiejsze pogranicze Egiptu i Sudanu w okresie schyłkowego plejstocenu. Już w latach sześćdziesiątych XX wieku brytyjscy archeolodzy zwrócili uwagę na bardzo wysoką frekwencję urazów związanych z przemocą międzyosobniczą pochowanych na cmentarzysku. Uznano, że są one wynikiem najstarszej wojny w dolinie Nilu toczonej przez łowców-zbieraczy o terytorium i zasoby. W jednym z ostatnich numerów czasopisma Scientific Reports ukazały się wyniki badań francuskich naukowców, prezentujących nową interpretację śladów przemocy z cmentarzyska Jebel Sahaba.
Czytaj dalej „Najwcześniejsze znaleziska wskazujące na przemoc w dolinie Nilu”
W finale konkursu o nagrodę Europejskiej Rady ds. Badań „Public Engagement with Research Award” w kategorii INSPIRE znalazł się projekt dr hab. Artura Obłuskiego, ERC Starting Grant UMMA, realizowanego w Centrum Archeologii Śródziemnomorskiej UW. Nagroda wręczana jest zdobywcom grantów ERC, którzy podczas realizacji projektów wykazali się doskonałością w zakresie angażowania społeczności spoza świata nauki.
W puli nagród jest również wyróżnienie publiczności, o którym zdecyduje głosowanie w mediach społecznościowych – potrwa ono do dnia ceremonii, zwycięzca ogłoszony zostanie 14 lipca br. podczas uroczystości wręczenia trzech nagród głównych. Nasi czytelnicy mogą pomóc wygrać jedynemu polskiemu projektowi znajdującymi się w finale!
Na projekt można zagłosować na stronie: https://pollunit.com/polls/lhcrptmbiaac9v6i3tobjq?embed=1
Czytaj dalej „Polski projekt w finale konkursu Europejskiej Rady ds. Badań”
Na pozostałości prawdopodobnie największego kościoła znanego ze średniowiecznej Nubii natrafili archeolodzy pracujący w Starej Dongoli w Sudanie. Nowo odkryta katedra mogła być siedzibą arcybiskupa zarządzającego hierarchią kościelną na przestrzeni ponad 1000 km, pomiędzy I a V kataraktą Nilu. Arcybiskupowi Dongoli podlegał m.in. biskup Faras, którego katedrę odkrył prof. Kazimierz Michałowski 60 lat temu.
Czytaj dalej „Nowo odkryta katedra w Dongoli – badania Polaków w Sudanie”