Na wezwanie Odyna. Tajemnice wikingów – początki państwa polskiego

W ramach nowego cyklu audycji poświęconych cmentarzysku w Bodzi – jednemu z najbardziej fascynujących odkryć archeologicznych na terenie Polski. To bogato wyposażone stanowisko archeologiczne, gdzie u schyłku X wieku chowano przedstawicieli ówczesnych elit, nie tylko z terenu naszego kraju.

Cykl składa się z trzech odcinków, w których o Bodzi opowiada prof. Andrzej Buko.

Ilustracja promująca serię podcastów “To jest Temat” © MSHM

 

IMAGMA – szyfry z przeszłości

Do czasów projektu IMAGMA panowało w nauce powszechne przekonanie, że początki pieniądza germańskiego datowane są na koniec V i VI wieku, czasy osiedlanie się społeczności germańskich na obszarach Cesarstwa Zachodniorzymskiego. Nowe ustalenia badaczy jednoznacznie udowodniły niesłuszność tego poglądu. Dokonano przełomowego odkrycia: korzenie pieniądza germańskiego należy przesunąć co najmniej o dwa wieki wstecz, do drugiej połowy III wieku i lokować na innych terytoriach – obszarach zachodniej Ukrainy.

Kadr z filmu IMAGMA - szyfry przeszłości
Kadr z filmu IMAGMA – szyfry przeszłości

Czytaj dalej „IMAGMA – szyfry z przeszłości”

Świt państwa polskiego

Okoliczności i czas narodzin państwa polskiego fascynowały od dawna. Aktualnie obserwujemy wiele projektów badawczych, konferencji oraz badań indywidualnych, które analizują to zagadnienie w sposób interdyscyplinarny. Wciąż jednak pozostaje wiele pytań. 

Świt państwa polskiego jest adresowany zarówno do specjalistów, jak i do szerszego kręgu zainteresowanych. Ukazuje nie tylko barwny obraz przeszłości sprzed tysiąca lat, ale również ilustruje wkład archeologii w poznawanie korzeni państwa, a tym samym Polski i Polaków.

Czytaj dalej „Świt państwa polskiego”

Monografia Migration in Europe on the turn of the Antiquity and Middle Ages

Profesor Aleksander Bursche i międzynarodowy zespół pod jego kierownictwem opracowali monografię odtwarzającą przebieg i procesy migracji w Europie Środkowej u schyłku starożytności. Publikacja jest rezultatem sześcioletniego projektu Maestro NCN, w trakcie którego archeolodzy, antropolodzy, historycy i paleobotanicy badali stosunki kulturowe, etniczne, społeczne i demograficzne oraz warunki ekologiczne od schyłku IV do końca VI wieku. W efekcie przeanalizowane zostały na nowo źródła pisane, archiwalne, archeologiczne oraz palinologiczne. Przeprowadzono również szereg badań weryfikacyjnych i wykopaliskowych, a także dokonano wielu analiz antropologicznych, geofizycznych i paleobotanicznych pobranych osadów.

Monografia Migrations in Europe on the turn of the Antiquity and Middle Ages © P. Deska, A. Zapolska
Monografia Migrations in Europe on the turn of the Antiquity and Middle Ages
© P. Deska, A. Zapolska

Czytaj dalej „Monografia Migration in Europe on the turn of the Antiquity and Middle Ages”

Relikty przeszłości z późnej starożytności i średniowiecza pod Warszawą

Szereg reliktów przeszłości, z późnej starożytności i średniowiecza, znalazł zespół archeologów pod Warszawą. Na polach niewielkiej miejscowości Zaborów, leżącej tuż przy granicy Puszczy Kampinoskiej, naukowcy odkryli świadectwa istnienia ważnego ośrodka osadniczego w późnej starożytności. Kompleks ten znajduje się w granicach zachodniomazowieckiego centrum metalurgii żelaza kultury przeworskiej. Społeczność tej kultury zamieszkiwała ziemie środkowej i południowej Polski w ostatnich stuleciach przed Chrystusem i w pierwszych wiekach po Chrystusie. Populację kultury przeworskiej możemy dość ogólnie łączyć z historycznymi wzmiankami o Związku Lugijskim oraz o plemieniu Wandalów.

Zespół osadniczy w Zaborowie z lotu ptaka. Na horyzoncie Kampinoski Park Narodowy © A. Tomas, na licencji CC BY SA 4.0
Zespół osadniczy w Zaborowie z lotu ptaka. Na horyzoncie Kampinoski Park Narodowy
© A. Tomas, na licencji CC BY SA 4.0

Czytaj dalej „Relikty przeszłości z późnej starożytności i średniowiecza pod Warszawą”

[WYWIAD] Słowiańskie grodzisko sprzed 1000 lat w Żmijowiskach

Ponad 1000 lat temu w Kotlinie Chodelskiej Słowianie wznieśli niewielki gród obronny oraz założyli towarzyszące mu osady. Obecnie w miejscu tym funkcjonuje jedno z najbardziej oryginalnych muzeów w Polsce. Zwiedzający mają okazję nie tylko zobaczyć autentyczne stanowisko archeologiczne, ale również być świadkami ciągle prowadzonych tam prac wykopaliskowych! Archeowieści prezentują wywiad z Anną Kacprzak z Muzeum Nadwiślańskiego w Kazimierzu Dolnym, Oddział Grodzisko Żmijowiska, a także wskazują wspaniałe miejsce na wakacyjną wyprawę.

Rekonstrukcja grodu żmijowiskiego © Archiwum Muzeum Nadwiślańskiego w Kazimierzu Dolnym, J. Zakrzewski
Rekonstrukcja grodu żmijowiskiego
© Archiwum Muzeum Nadwiślańskiego w Kazimierzu Dolnym, J. Zakrzewski

Czytaj dalej „[WYWIAD] Słowiańskie grodzisko sprzed 1000 lat w Żmijowiskach”

Wczesnośredniowieczny kompleks osadniczy w Obłężu na Pomorzu

Wczesnośredniowieczny kompleks osadniczy w Obłężu to w tym rejonie jeden z nielicznych przykładów stanowisk , na których widoczne są pewne powiązania między strefą osadniczą (grodzisko oraz być może osada) a przestrzenią grzebalną (cmentarzysko kurhanowe). Obie strefy położone były pierwotnie bezpośrednio nad rzeką w odległości około 100 metrów od siebie. Chociaż na grodzisku prowadzono kiedyś badania, to cmentarzyska kurhanowego do tej pory nie objęły wykopaliska. Archeolodzy z Uniwersytetu Warszawskiego i Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu właśnie rozpoczęli tam badania.

Grodzisko w Obłężu w trakcie badań © Paweł Szczepanik
Grodzisko w Obłężu w trakcie badań
© Paweł Szczepanik

Czytaj dalej „Wczesnośredniowieczny kompleks osadniczy w Obłężu na Pomorzu”