Opublikowane w

1739 p.n.e. – rok upadku cywilizacji sumeryjskiej

Sumerowie znani są jako twórcy cywilizacji miejskiej, która dominowała w południowej Mezopotamii w czwartym i trzecim tysiącleciu p.n.e. Wytyczyli oni sieć kanałów irygacyjnych, które umożliwiły zagospodarowanie pustynnych obszarów w dolnym biegu Eufratu, stworzyli pismo ideograficzne, najpierw obrazkowe, a później uproszczone do postaci klinów odciskanych w wilgotnej glinie, budowali największe miasta ówczesnego świata z monumentalnymi świątyniami i wielkimi pałacami.

Najważniejsze miasta południowej Mezopotamii pod koniec III tysiąclecia p.n.e. Sumer rozciąga się od Eridu do Nippur, obszar między Kisz a Sippar był zamieszkany przez Akadów, a w II tysiącleciu stanowił trzon państwa babilońskiego. Na mapie został zaznaczony przybliżony zasięg Zatoki Perskiej na przełomie III i II tysiąclecia Near_East_topographic_map-blank.svg: Sémhur (na podstawie licencji CC BY-SA 3.0, via Wikimedia Commons)
Najważniejsze miasta południowej Mezopotamii pod koniec III tysiąclecia p.n.e. Sumer rozciąga się od Eridu do Nippur, obszar między Kisz a Sippar był zamieszkany przez Akadów, a w II tysiącleciu stanowił trzon państwa babilońskiego. Na mapie został zaznaczony przybliżony zasięg Zatoki Perskiej na przełomie III i II tysiąclecia
Near_East_topographic_map-blank.svg: Sémhur
(na podstawie licencji CC BY-SA 3.0, via Wikimedia Commons)

Czytaj dalej 1739 p.n.e. – rok upadku cywilizacji sumeryjskiej

Opublikowane w

Elitarny pochówek księżniczki z Tingambato

Stanowisko Tingambato, położone w centralnej części meksykańskiego stanu Michoacán, było badane od przełomu lat siedemdziesiątych i osiemdziesiątych XX wieku. Pełniło ono funkcję ważnego ośrodka, na co wskazuje zdumiewająca i zaplanowana architektura monumentalna. Najnowsze badania oraz datowanie radiowęglowe potwierdzają jego funkcjonowanie od około 1 do 900 roku n.e. Ponadto w 2011 roku odkryto monumentalny grobowiec, w którym pochowano tylko jedną osobę: młodą kobietę, złożoną tam z licznymi cennymi darami grobowymi. Na tej podstawie badacze z INAH Michoacán nazwali ten elitarny pochówek księżniczką z Tingambato. Odkrycie to podkreśla znaczenie stanowiska w okresie klasycznym. 

Rekonstrukcja pochówku księżniczki z Tingambato wraz z darami grobowymi © Santiago Ferreira ADV Arquitectura, José Luiz Punzo Díaz
Rekonstrukcja pochówku księżniczki z Tingambato wraz z darami grobowymi © Santiago Ferreira ADV Arquitectura, José Luiz Punzo Díaz

Czytaj dalej Elitarny pochówek księżniczki z Tingambato

Opublikowane w

Morskie bogactwa Bizancjum zatopione w błocie

Wykopaliska ratunkowe prowadzone od 2004 roku na terenie portowej dzielnicy Yenikapi w Stambule odsłoniły pozostałości 37 statków handlowych i zgromadzone na nich rozmaite bogactwa. Jest to największa grupa tego typu jednostek pływających znalezionych kiedykolwiek na obszarze jednego antycznego portu. Pod podkładami statków, biorących niegdyś czynny udział w morskim handlu, odsłonięto oszałamiającą kolekcję oryginalnych zabytków archeologicznych oraz ładunki egzotycznych towarów spożywczych, takich jak migdały, orzechy laskowe, pestki melona, brzoskwinie czy szyszki sosnowe.

Yenikapi – wrak z zalegającym ładunkiem amfor na dnie kadłuba © Acar54, na podstawie licencji CC BY-SA 4.0, via Wikimedia Commons
Yenikapi – wrak z zalegającym ładunkiem amfor na dnie kadłuba
© Acar54, na podstawie licencji CC BY-SA 4.0, via Wikimedia Commons

Czytaj dalej Morskie bogactwa Bizancjum zatopione w błocie

Opublikowane w

Gwałtowna zmiana klimatu nie spowodowała upadku imperium akadyjskiego

W ostatnim numerze czasopisma Antiquity ukazał się tekst pokazujący na podstawie analiz biochemicznych kości ludzkich z kilku stanowisk położonych w północno-wschodniej Syrii, że w XXII wieku p.n.e., kiedy upadało imperium akadyjskie, nie nastąpiła żadna zmiana w lokalnej gospodarce, która mogłaby być odpowiedzią na długotrwałą suszę, a nawet jeśli zaszła przejściowa zmiana klimatu, lokalne grupy ludzkie sobie z nią świetnie poradziły.

Stela upamiętniająca zwycięstwo nad plemionami górskimi odniesione przez Naram-Sina, króla imperium akadyjskiego w latach około 2254–2218 p.n.e. © F. Romero, France - Paris - Musée du Louvre, na podstawie licencji CC BY 2.0, via Wikimedia Commons
Stela upamiętniająca zwycięstwo nad plemionami górskimi odniesione przez Naram-Sina, króla imperium akadyjskiego w latach około 2254–2218 p.n.e.
© F. Romero, France – Paris – Musée du Louvre, na podstawie licencji CC BY 2.0, via Wikimedia Commons

Czytaj dalej Gwałtowna zmiana klimatu nie spowodowała upadku imperium akadyjskiego

Opublikowane w

Nowe datowanie wskazuje na wczesne zaludnienie Ameryk

Badacze z Uniwersytetu Stanowego w Iowa pod kierownictwem doktora Andrew Somerville’a dokonali ważnego odkrycia związanego z materiałem pochodzącym z jaskini Coxcatlán w stanie Puebla w Meksyku. Wyniki ich badań rzucają nowe światło na zaludnienie obu Ameryk.

Pejzaż doliny Tehuacán fot. Noyolcont, opublikowano na licencji CC BY-SA 3.0, via Wikimedia Commons
Pejzaż doliny Tehuacán
fot. Noyolcont, opublikowano na licencji CC BY-SA 3.0, via Wikimedia Commons

Czytaj dalej Nowe datowanie wskazuje na wczesne zaludnienie Ameryk

Opublikowane w

Czy biblijna Sodoma została zniszczona przez meteoryt?

W ostatnim tygodniu świat obiegła sensacyjna wiadomość, że na stanowisku archeologicznym Tall el-Hammam, uznanym przez niektórych autorów za ruiny Sodomy, znalezione zostały liczne ślady świadczące o tym, że miasto i jego okolica zostały ok. roku 1650 p.n.e. zniszczone przez ciało niebieskie w typie meteorytu tunguskiego. Przedstawiane jest to jako dowód prawdziwości biblijnego opisu zagłady Sodomy.

J. Martin, Zniszczenie Sodomy i Gomory (1852), Domena Publiczna
J. Martin, Zniszczenie Sodomy i Gomory (1852), Domena Publiczna

Czytaj dalej Czy biblijna Sodoma została zniszczona przez meteoryt?

Opublikowane w

[Z Archiwum] Prof. Klaus Schmidt opowiada Archeowieściom o wykopaliskach w Göbekli Tepe

W dzisiejszym artykule przypominamy wywiad sprzed 10 lat ze sławnym badaczem tego stanowiska, prof. Klausem Schmidtem z Niemieckiego Instytutu Archeologicznego, którego udzielił Archeowieściom tuż przed śmiercią. Zapraszamy do Turcji sprzed
12 000 lat w podróż, która została zaktualizowana o najnowsze dokonania w dziedzinie badań nad Göbekli Tepe i całą prowincją Şanlıurfa.

Stanowisko Göbekli Tepe w 2012 r. fot. Klaus-Peter Simon (opublikowano na licencji CC BY-SA 3.0, via Wikimedia Commons)
Stanowisko Göbekli Tepe w 2012 r.
fot. Klaus-Peter Simon
(opublikowano na licencji CC BY-SA 3.0, via Wikimedia Commons)

Czytaj dalej [Z Archiwum] Prof. Klaus Schmidt opowiada Archeowieściom o wykopaliskach w Göbekli Tepe

Opublikowane w

Świt państwa polskiego

Okoliczności i czas narodzin państwa polskiego fascynowały od dawna. Aktualnie obserwujemy wiele projektów badawczych, konferencji oraz badań indywidualnych, które analizują to zagadnienie w sposób interdyscyplinarny. Wciąż jednak pozostaje wiele pytań. 

Świt państwa polskiego jest adresowany zarówno do specjalistów, jak i do szerszego kręgu zainteresowanych. Ukazuje nie tylko barwny obraz przeszłości sprzed tysiąca lat, ale również ilustruje wkład archeologii w poznawanie korzeni państwa, a tym samym Polski i Polaków.

Czytaj dalej Świt państwa polskiego