Infomacje ze świata archeologii
Poznaj górników z epoki kamienia. Zgłąb korytarze, jakie wydrążyli pod ziemią tysiące lat temu. Odkryj piękno i znaczenie surowca, który tak zawzięcie wydobywali. Spichlerz Błękitny Baranek zaprasza na wystawę „Krzemionki. Pradziejowe kopalnie krzemienia pasiastego”.
Czytaj dalej „Krzemionki. Pradziejowe kopalnie krzemienia pasiastego”
Neolityczna kultura Shomu-Shulaveri, znajdująca się w samym sercu Zakaukazia, wciąż urzeka badaczy. Ten prehistoryczny fenomen, który obejmuje terytoria dzisiejszej Gruzji, Armenii i Azerbejdżanu, wyróżnia się bowiem szeregiem unikalnych cech. Wciąż pozostaje jednak nie do końca zrozumiany. Jednym z powodów jest to, że wiele z dotychczasowych badań koncentrowało się głównie na jego archeologicznych reliktach w Armenii i Azerbejdżanie, natomiast obszar Gruzji, a w szczególności Khrami Didi Gora – największe z tutejszych stanowisk, pozostawał niejako na marginesie badawczych zainteresowań… Fakt ten dziwi tym bardziej, że odkryta tu osada skrywa niezwykłe źródła, świadczące między innymi o wysokich umiejętnościach rolniczych i rzemieślniczych, czy też zagadkowych wierzeniach duchowych, których przejawem są liczne figurki antropomorficzne. Jakie historie kryją się za odkrywanymi tutaj obiektami? Jak wyglądało życie społeczności Shomu-Shulaveri zamieszkujących tę osadę? Czy było ono podporządkowane wierzeniom? A może dalekosiężnym sieciom społecznym i wymianie? To tylko niektóre z pytań oczekujących odpowiedzi…
Ostatnie wykopaliska w Khrami Didi Gora, jednym z największych stanowisk neolitycznych w Gruzji, miały miejsce w ubiegłym wieku. Po czterdziestu latach od ostatnich badań, młoda archeolog Mariam Eloshvili, rozpoczyna tutaj nowe prace badawcze mające na celu pełne rozpoznanie stanowiska oraz odkrycie nieznanych dotąd wątków związanych z jego funkcjonowaniem. Czy tchnie ona nowe życie w historię jednego z najsłynniejszych stanowisk neolitycznych Zakaukazia? Oceńcie sami…
Czytaj dalej „Powrót do Khrami Didi Gora, słynnej gruzińskiej osady neolitycznej”
Poszukiwanie starożytności z użyciem wykrywaczy metali funkcjonuje w Danii jako hobby od końca lat 70-tych. Odkrycia dokonywane przez poszukiwaczy-amatorów wnoszą istotny wkład w poznanie historii Danii. Cechą charakterystyczną duńskiego podejścia do prowadzenia poszukiwań zabytków z wykrywaczem jest dobrze funkcjonująca współpraca między zawodowymi archeologami a amatorami, w tym z tzw. „detektorystami”.
Czytaj dalej „Od poszukiwaczy skarbów po obywatelskich naukowców”
Wyniki analizy unikatowego pochówku kultury Manteño opublikowane zostały na początku tego roku w czasopiśmie Latin American Antiquity. Na szczątkach kobiety zarejestrowano ślady przemocy i manipulacji pośmiertnej. Zagadkowości temu pochówkowi dodaje fakt, że w momencie śmierci zmarła była w 7 lub 8 miesiącu ciąży. Czy ciężarna została złożona w ofierze? Czy może jej śmierć związana jest z innym, równie makabrycznym wydarzeniem?
Czytaj dalej „Ofiara w ciąży? Zagadkowy pochówek kultury Manteño z wybrzeża Ekwadoru”
W najnowszym odcinku „Polityki o historii” rozmawiamy o fascynujących odkryciach archeologicznych związanych z Celtami, którzy nie tylko byli doskonałymi wojownikami, ale i twórcami pierwszych monet i miast w Europie. Prof. Bartosz Kontny, specjalista od broni, archeolog z Uniwersytetu Warszawskiego, płetwonurek, opowiada o wyjątkowych znaleziskach, w tym celtyckim depozycie z III w. p.n.e. w Jeziorze Jezuickim, oraz o roli Celtów w historii Europy. Zdradza także, jakiego rodzaju zabytki pozostawili po sobie na ziemiach polskich. Rozmowę prowadzi Agnieszka Krzemińska.
Na szczycie dużej piramidalnej struktury w preklasycznym San Isidro w Salwadorze odkryto pięć ekspresyjnych ceramicznych figurek.
Ich ruchome głowy i sposób ustawienia sugerują, że były one rodzajem lalek wykorzystywanych w scenach rytualnych.
Podobieństwa do przykładów z innych krajów Ameryki Środkowej wskazują na interakcję i wspólne tradycje w tym rozległym regionie.
Odkrycie to podważa przekonanie, że Salwador był kulturowo izolowany od reszty Ameryki Środkowej.
Czytaj dalej „Przedkolumbijskie 'lalki’ wskazują na rytualne powiązania w Ameryce Środkowej”
Czy Partowie i Sasanidzi zamieszkujący przed wiekami obszary Wyżyny Irańskiej byli faktycznie wędrownymi pasterzami, czy może jednak przywiązanymi do swojej ziemi rolnikami? Zagadnienie to nurtowało wielu badaczy. Niestety, skąpe źródła od zawsze utrudniały uzyskanie odpowiedzi na to pytanie… Do czasu! Innowacyjne metody badań pojawiające się nieustannie przynajmniej od połowy XX wieku, pozwoliły archeologom na wykorzystanie całkiem niepozornych elementów przeszłości. Przebadanie ich z kolei umożliwiło badaczom wgląd w nieznane dotąd wątki dawnych historii. Jednym z takich przykładów są opublikowane niedawno wyniki analizy wartości izotopów strontu u osób pochowanych w ruinach Shahr-i Qumis – jednej ze stolic starożytnego Imperium Partów, której znaczenie zmalało dopiero w późnym okresie sasanidzkim Wykorzystując do analizy próbki szkliwa zębów należących do zmarłych z Wyżyny Irańskiej, naukowcy ujawnili, że większość z nich wcale nie była specjalnie mobilna i preferowała dość osiadły tryb życia. Sugeruje to, że ludzie ci byli raczej rolnikami, aniżeli wędrownymi pasterzami. To nieoczekiwane odkrycie rzuca nowe światło nie tylko na organizację życia w środkowym Iranie sprzed 2000 lat, ale prowokuje kolejne pytania dotyczące funkcjonowania starożytnych imperiów na Wschodzie. W tle majaczą karawany Jedwabnego Szlaku i powiewa biało-czerwona flaga jednego z autorów badań, prof. Arkadiusza Sołtysiaka z Wydziału Archeologii Uniwersytetu Warszawskiego.
Czytaj dalej „Jak stront zdradził sekrety mobilności starożytnych Irańczyków?”
Polscy naukowcy wznawiają badania antycznego Ptolemais w Libii – zainicjowane 24 lata temu i przerwane w 2010 r. Dr Piotr Jaworski, obecny kierownik wykopalisk opowiada o tym, jak to się zaczęło, co udało się znaleźć w tym niezwykłym mieście i jakie są plany na przyszłość.
Czytaj dalej „Wracamy do archeologicznego raju. Rozmowa z drem Piotrem Jaworskim o Ptolemais”
Rytuał był i jest kluczowym elementem życia człowieka. W przeszłości odgrywał on bardzo istotną rolę w aspekcie religijnym. Natomiast obecnie, każdy z nas w życiu codziennym praktykuje swoje domowe rytuały. Temat ten w archeologii obarczony jest swoistym piętnem nieuchwytności i spekulatywności. W dzisiejszym artykule Adam Budziszewski z naszej redakcji opowiada o próbach odtworzenia takich zachowań związanych z obrządkiem pogrzebowym w rejonie Tierra Caliente. Dzięki współpracy z badaczami z dwóch meksykańskich instytutów badawczych, teorii postrzegania ciała w archeologii oraz kognitywistyki przedstawia, jakie znaczenie i funkcję mogły mieć przepalone ludzkie szczątki w zachodnim Meksyku między około 900 a 1530 rokiem n.e.
Jedna z Fundacji Salling, do której należy Grupa Salling, od 30 lat prowadząca w Polsce sieć sklepów Netto, oraz Fundusz Badawczy Uniwersytetu w Aarhus wspierają duńsko-polską współpracę archeologiczną w średniowiecznej osadzie znajdującej się na terenie dzisiejszej wyspy Wolin-legendarnym Jomsborgu. Naukowcy z Aarhus i Wolina przeprowadzą tam w latach 2025-2027 kompleksowe badania archeologiczne.
Czytaj dalej „Duńsko-polski projekt badawczy odkryje wspólną historię wikingów z Jomsborgu”