[WYSTAWA] Novae – badania Ekspedycji Wydziału Archeologii UW

Novae to rzymski obóz położony nad Dunajem, w północnej Bułgarii.  Został założony w I w. n.e. W byłej fortecy legionowej znajdują się między innymi pozostałości sztabu Legionu I Italskiego, fortyfikacje, a w jego pobliżu osiedla cywilne oraz nekropole. Od przeszło 80 lat badania na stanowisku prowadzą polscy i bułgarscy archeolodzy. 

W dniu 28 czerwca (wtorek) o godz. 17.00 odbędzie się uroczyste otwarcie wystawy poświęconej badaniom archeologicznym Ekspedycji Wydziału Archeologii UW w Novae. Wystawa będzie prezentowana w ogrodach Biblioteki Uniwersyteckiej w Warszawie przy ul. Dobrej 56/66 do 10 lipca 2022 r. 

Rekonstrukcja pochówku kobiety z Novae, odkryty podczas badań Ekspedycji Wydziału Archeologii UW w 2018 roku
© D. Wojnowska, bez możliwości przedruku

Na wystawie można zapoznać się zarówno z dotychczasowymi odkryciami Ekspedycji, metodami badań, rekonstrukcjami odkrywanych pozostałości, jak i perspektywami kolejnych badań na tym ciekawym stanowisku. Jednym z najbardziej interesujących odkryć ostatnich lat było odnalezienie nienaruszonych grobów ciałopalnych i szkieletowych, w tym żołnierzy i mieszkańców pobliskiego osiedla przyobozowego.

Na terenie obozu, który zajmuje prawie 18 hektarów, odkryto także monumentalne budowle, wśród których najważniejszą jest komendantura obozu (principia), Od strony zachodniej obozu istniało osiedle (canabae), a od strony południowej i wschodniej nekropola. W okresie późnoantycznym fortyfikacje Novae wzmocniono, a od strony wschodniej do obozu przyłączono dodatkowy teren (tzw. aneks) W tym czasie w obrębie murów mieszkali zarówno żołnierze, jak i ludność cywilna. Ślady najpóźniejszej aktywności Rzymian pochodzą z przełomu VI i VII wieku.

Wraz z wystawą będzie udostępniona dedykowana strona internetowa: canabaenovae.wordpress.com, na której zamieszczone są bardziej szczegółowe informacje o odkryciach, działalności Ekspedycji i bieżących wydarzeniach.

Polsko-bułgarskie badania archeologiczne w rzymskim obozie legionowym Novae prowadzone są od 1960 roku, a zatem są najdłużej regularnie prowadzonymi wykopaliskami poza granicami Polski. Ekspedycja Wydziału Archeologii UW jest jedną z czterech ekspedycji pracujących obecnie na tym stanowisku, a jednocześnie najmłodszą stażem. Przez wiele lat kierownikiem zespołu badawczego był profesor Tadeusz Sarnowski. Aktualnie kieruje nim dr hab. Agnieszka Tomas. W skład zespołu wchodzą doktoranci UW oraz specjaliści, głównie z Wydziału Archeologii UW. W ciągu ostatnich trzydziestu lat Zespół badał m.in. sztab legionu I Italskiego, fortyfikacje oraz nekropolę. Zespół prowadził zarówno badania wykopaliskowe, jak i nieinwazyjne w okolicach twierdzy.

Wystawa  została zorganizowana w ramach działań promocyjnych Inicjatywa Doskonałości Uczelnia Badawcza Działanie III.3.2.

Przyszła strona projektu: canabaenovae.wordpress.com

 

Artykuł ten można bezpłatnie przedrukować, z częścią zdjęć, z podaniem źródła

Autor:

Agnieszka Tomas –  Pracownik Instytutu (obecnie Wydziału) od 2007 roku. Uczestniczka i kierownik badań nieinwazyjnych i wykopaliskowych w Bułgarii, Rumunii i na Węgrzech. Uczestniczka badań wykopaliskowych na Krymie, w Rosji i w Polsce. Stypendystka Fundacji S. Batorego, Fundacji na Rzecz Nauki Polskiej i Fundacji z Brzezia Lanckorońskich. Kierownik Ekspedycji Archeologicznej Wydziału Archeologii UW w Novae. Aktualnie kieruje dwoma projektami badawczymi realizowanymi w rzymskim obozie legionowym w Novae (północna Bułgaria).

Agnieszka Tomas specjalizuje się w archeologii prowincji rzymskich, w szczególności rzymskiego pogranicza z Barbaricum i osadnictwem cywilnym przy rzymskich obozach legionowych oraz transformacją rzymskich baz wojskowych w okresie późnoatnycznym. Aktualnie realizuje dwa projekty badawcze finansowane przez Narodowe Centrum Nauki: „Osiedle cywilne przy rzymskim obozie legionowym w Novae (Mezja Dolna) i jego losy w okresie późnego antyku” oraz „In medio castrorum. Statuaryczno-epigraficzny pejzaż centralnej części rzymskiego obozu w Novae”.

ORCID

Redakcja J.M.C.