Autor: j.chyla

Opublikowane w

Z gliny powstałeś w skorupę się obrócisz: Ceramika i ceramologia w Castillo de Huarmey

Stanowisko Castillo de Huarmey zlokalizowane jest na północnym wybrzeżu Peru około 850 kilometrów od serca Imperium Wari, która znajduje się w okolicach dzisiejszego miasta Quinua. Założenie samego mauzoleum w Huarmey jest niewątpliwie związane z Wari, co potwierdzają charakterystyczna architektura, wysokiej jakości rękodzieła, obrządki pogrzebowe oraz ogromna liczba fragmentów ceramiki. Castillo de Huarmey jest monumentalnym założeniem, składającym się ze złożonego systemu komnat i komór grobowych zajmujących łącznie obszar 45 ha. W efekcie mauzoleum zajmuje nie tylko całe wzgórze, ale rozciąga się na okoliczne doliny. Biorąc pod uwagę ten ogrom i majestat, polscy oraz peruwiańscy badacze stwierdzili, że Castillo de Huarmey nie jest tylko elitarnym grobowcem, ale regionalnym centrum władzy Imperium Wari, a także ośrodkiem religijnym skupionym wokół kultu przodków. Oddawanie czci zmarłym, nadal praktykowane w rejonie andyjskim, ma głębokie korzenie sięgające prekolumbijskiej przeszłości tamtejszych. Skorupy ceramicznych naczyń są nie tlyko jednym z rodzajów zabytków archeologicznych świadczących o praktykowaniu tych obrzędów również w okresie świetności Imperium Wari, ale również częstymi pozostałościami po rytualnych ucztach spożywanych zarówno przez żywych, jak i przez ich przodków…

Czytaj dalej „Z gliny powstałeś w skorupę się obrócisz: Ceramika i ceramologia w Castillo de Huarmey”

Opublikowane w

Zagadka danzantes: badania sztuki naskalnej Toro Muerto

Bogato zdobione rytami bloki skalne, które ok. 2000 lat temu były świadkami ceremonii, składania ofiar, tańców i śpiewów, przedstawiają tysiące różnych motywów. Wśród nich znajdują się liczne sylwetki tzw. danzantes (tancerzy), prawdopodobnych uczestników tamtych ceremonii. Co dzisiaj archeolodzy mogą wyczytać z tych enigmatycznych przedstawień pozostawionych przez reprezentantów przedhiszpańskich kultur?

Czytaj dalej „Zagadka danzantes: badania sztuki naskalnej Toro Muerto”

Opublikowane w

EuroWeb: Nowe spojrzenie na produkcję włókienniczą w Europie

EuroWeb to czteroletnia akcja badawcza integrująca multidyscyplinarne badania nad tekstyliami i włókiennictwem europejskim od starożytności po współczesność. Kierowana przez profesor Agatę Ulanowską z Uniwersytetu Warszawskiego, EuroWeb zjednoczyła blisko 250 naukowców, twórców i projektantów.  Akcja zmienia spojrzenie na przeszłość Europy poprzez uwzględnienie roli produkcji włókienniczej i tekstyliów, jako czynnika wpływającego na kulturę i tożsamość europejską. Jednym z efektów działań zespołu jest Digital Atlas of European Textile Heritage udostępniający dane o 7000 lat europejskiego dziedzictwa tekstylnego.

Czytaj dalej „EuroWeb: Nowe spojrzenie na produkcję włókienniczą w Europie”

Opublikowane w

Archeologia Ameryk i Oceanii oczami przyszłych naukowców

W dniach 11 – 12 kwietnia 2024 roku  na Wydziale Archeologii UW odbyła się konferencja studencka „Archeologia Ameryk i Oceanii oczami przyszłych naukowców“, zorganizowana przez Studenckie Koło Naukowe „Puerta del Sol“. Spotkanie to miało na celu zainicjowanie współpracy pomiędzy studentami różnych jednostek badawczych w Polsce, a także stworzenie możliwości prezentacji przez studentów wyników własnych badań. W wydarzeniu wzięło udział 20 prelegentów z Uniwersytetu Warszawskiego, Uniwersytetu Jagiellońskiego, Uniwersytetu Łódzkiego, Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu oraz Uniwersytetu Wrocławskiego.

Czytaj dalej „Archeologia Ameryk i Oceanii oczami przyszłych naukowców”

Opublikowane w

Czy archeologia zna pojęcie porażki?

”Rzeczą ludzką jest błądzić, rzeczą głupców jest trwać w błędzie” to bodajże najsłynniejsza maksyma autorstwa Seneki Starszego, rzymskiego retora. Porażki i niepowodzenia to część życia każdego z nas. Niekiedy dotyczy to wielkich niepowodzeń, a czasem tych drobnych. Takich jak na przykład uderzenie się palcem stopy w szafkę. Literatura archeologiczna obfituje w przykłady wielkich porażek. Upadek Cesarstwa Rzymskiego, czy zanik klasycznej Cywilizacji Majów. Jednakże, w interpretacjach naukowców próżno szukać przykładów tych małych, codziennych niepowodzeń. W grudniowym wydaniu czasopisma “Antiquity” Max Price i Yitzchak Jaffe opublikowali swoisty manifest “Archeologii Niepowodzeń”, rozpoczynając niezwykle ciekawą debatę na temat teoretycznej perspektywy w archeologii.

Czytaj dalej „Czy archeologia zna pojęcie porażki?”

Opublikowane w

Europejskie Dni Archeologii i Przegląd Filmowy w Chodliku

Europejskie Dni Archeologii  to coroczne wydarzenie o charakterze międzynarodowym, organizowane w celu zwiększenia świadomości o dziedzictwie kulturowym oraz archeologii. W ramach tych dni prezentowane są badania archeologiczne prowadzone w różnych regionach Polski – na poziomie lokalnym. W Chodliku, na Lubelszczyźnie, organizowany jest także Przegląd Filmów Archeologicznych. Dzięki temu wydarzeniu mieszkańcy i turyści mają okazję zapoznać się z historią regionu i metodami pracy archeologów, a także uczestniczyć w warsztatach i dyskusjach.

Czytaj dalej „Europejskie Dni Archeologii i Przegląd Filmowy w Chodliku”

Opublikowane w

Ochrona dziedzictwa archeologicznego w Peru – przypadek Toro Muerto

Toro Muerto, wyjątkowy w skali światowej kompleks sztuki naskalnej badany od 2015 roku przez archeologów z Uniwersytetu Warszawskiego, stanowi istotny element dziedzictwa kulturowego ludzkości. Niestety, jego przetrwanie dla przyszłych pokoleń – choćby w stanie, w jakim znajduje się obecnie – jest zagrożone, z jednej strony przez czynniki środowiskowe, na które praktycznie nie mamy wpływu, z drugiej przez dewastacyjne działania ludzkie. W 2002 roku Toro Muerto zostało wpisane na listę Dziedzictwa Kulturowego Peru, a w 2019 – na listę informacyjną (listę kandydatur) światowego dziedzictwa UNESCO. Ochrona tego stanowiska wciąż pozostaje ogromnym wyzwaniem i warto zadać sobie pytanie, jakie środki można przedsięwziąć, by walka o jego przetrwanie mogła zakończyć się sukcesem.

Czytaj dalej „Ochrona dziedzictwa archeologicznego w Peru – przypadek Toro Muerto”

Opublikowane w

Zbiórka na rzecz Witalija Balana przyjaciela polskich archeologów

Witalij Balan, dla nas Witalik, farmer z Ukrainy i wielki przyjaciel polskich archeologów. Na skutek agresywnej napaści rosyjskiej na Ukrainę znalazł się w niezwykle trudnej sytuacji. Od ponad dwóch lat jego dom i gospodarstwo rolne (zlokalizowane na Chersońszczyźnie, pomiędzy wsiami Nowe Kairy i Respublikaniec – 47°01’03.2″N 33°36’45.4″E) znajdują się na linii frontu. W pierwszej fazie wojny tereny te zostały szybko zajęte przez wojska rosyjskie. Okupacja była niezwykle bolesna i wiązała się nie tylko ze zniszczeniami upraw i sprzętu rolniczego, ale także z nieopisaną eskalacją przemocy i rabunkiem mienia miejscowych mieszkańców.

Dopiero jesień 2022 i ofensywa wojsk ukraińskich doprowadziły do odbicia zachodniej części obwodu chersońskiego, w tym terenów na których znajduje się gospodarstwo Witalika. Było to jednak za późno by móc ponownie przywrócić do użytku tereny rolnicze. Sezon rolniczy 2023 był więc stracony.

Zbiórka Zbiórka na rzecz Witalija Balana - zdjęcie główne

Czytaj dalej „Zbiórka na rzecz Witalija Balana przyjaciela polskich archeologów”

Opublikowane w

Tysiąc lat po Castillo: Chińczycy z Huarmey

Jednym z najbardziej nieoczywistych i niespodziewanych odkryć na stanowisku Castillo de Huarmey były pochówki powstałe najprawdopodobniej na samym początku dwudziestego wieku. Zostały odkryte w trakcie badań na terenie tak zwanego  palacio, czyli założenia architektonicznego u podnóża wzgórza, na którym znajduje się mauzoleum, z którego Castillo de Huarmey jest znane. Okazało się, że w dużej mierze funeralne stanowisko, w którego okolicy znajdowano groby datowane od Horyzontu Wczesnego (patrz: Tysiąc lat przed Castillo: Atypowe pochówki z Huarmey), przez Horyzont Środkowy (pochówki związane z obecnością na tym terenie Imperium Wari), po Horyzont Późny, być może trwało jako takie w świadomości nawet dwudziestowiecznych mieszkańców doliny Huarmey. Na pewno samo Castillo, mocno wyróżniające i wyodrębniające się z krajobrazu, a przed wielkim trzęsieniem ziemi z 1970 roku pewnie nawet jeszcze bardziej niż współcześnie, uważane było za huaca, czyli takie „święte miejsce”. Podobnie jak platformy z doliny Moche, czy te z obszaru współczesnej Limy (np. Huaca Pucllana leżąca w Miraflores).

Uwaga! Artykuł zawiera zdjęcia szczątków ludzkich.

Czytaj dalej „Tysiąc lat po Castillo: Chińczycy z Huarmey”

Opublikowane w

Archeologicznie “Bajanie w kwarantannie” – sezon 1

“Bajanie w kwarantannie” to projekt Grodziska w Sopocie, który rozpoczął się w, już na szczęście, odległych czasach pandemii. Dzięki popularności, cykl doczekał się już trzech sezonów!

Poniżej zebraliśmy dla Państwa pierwsze sześć odcinków sezonu pierwszego, dotyczących między innymi początków państwa Polskiego.

Czytaj dalej „Archeologicznie “Bajanie w kwarantannie” – sezon 1”