Zakończył się najważniejszy etap badań archeologicznych na terenie dawnej Cukrowni w Pruszczu Gdańskim. Zespół z Muzeum Archeologicznego w Gdańsku, pracujący na zlecenie dewelopera NDI Development, odkrył ponad 200 obiektów archeologicznych, które rzucają nowe światło na dziedzictwo tego regionu. Wyniki prac, które zaprezentowano 5 września 2025 roku w Domu Wiedemanna w Pruszczu potwierdzają, że już ponad dwa tysiące lat temu teren ten był ważnym ośrodkiem na bursztynowym szlaku.
Prowadzone od 2022 roku badania miały wyjątkową skalę. Archeolodzy z Muzeum Archeologicznego w Gdańsku przebadali obszar ponad 6 tysięcy metrów kwadratowych, dokumentując ponad 200 obiektów archeologicznych. Odkrycia potwierdziły, że już ponad 2 tysiące lat temu, w czasach funkcjonowania szlaku bursztynowego, teren dzisiejszego Pruszcza Gdańskiego był ważnym ośrodkiem wymiany handlowej i kulturowej. Badaniami kierowała Ewa Adamska-Grzymała.
Wśród setek wydobytych przedmiotów znalazły się artefakty świadczące o rozwiniętej kulturze, handlu i życiu codziennym dawnych mieszkańców. Do najważniejszych należą:
- Naczynia. Luksusowa ceramika importowana, terra sigillata, jak i lokalne popielnice, misy i pucharki. Ziemia oddała również fragmenty naczyń szklanych oraz wykonanych ze stopów miedzi, w tym kociołki i czerpaki.
- Militaria. Liczne elementy uzbrojenia, takie jak miecze, groty włóczni oraz części tarcz.
- Stroje i ozdoby. Biżuteria ze szkła i bursztynu, w tym kolie z paciorków, a także żelazne i miedziane zapinki do ubrań, klamry do pasów, bransolety i pierścienie.
- Przedmioty codziennego użytku. Narzędzia takie jak igły i szpile, a także grzebienie i przęśliki.
– Skala i wartość naukowa odkrytych zabytków są niezwykłe. Dokumentujemy bardzo liczne ślady życia codziennego, wierzeń i kontaktów handlowych dawnych mieszkańców Pomorza. Każdy wydobyty grot włóczni, zapinka do stroju czy paciorek z naszyjnika opowiada historię. Zabezpieczyliśmy też próbki biologiczne oraz materiały do dalszych badań antropologicznych i specjalistycznych (DNA i izotopy) – mówi dyrektor Ewa Trawicka z Muzeum Archeologicznego w Gdańsku.
Tożsamość regionu
Odkrycia są częścią większego projektu rewitalizacji terenu Cukrowni, realizowanego przez NDI Development.
– Jako odpowiedzialna firma i czujemy się strażnikami historii miejsc, w których realizujemy nasze projekty. Chcemy, aby przeszłość tego terenu stała się fundamentem dla jego przyszłości i nowej, wielofunkcyjnej dzielnicy – mówi Jarosław Bator, Prezes NDI Development.
– Wiedząc o tym, że cukrownia w Pruszczu Gdańskim już w XIX wieku wzbudzała zainteresowanie naukowców, od lat liczyliśmy na to, że uda się ten teren przebadać archeologicznie, stąd też ogromnie się cieszę, że NDI Dewelopment podjęło współpracę z Muzeum Archeologicznym, które bada stanowiska w Pruszczu Gdańskim od kilkudziesięciu lat – mówi Burmistrz Pruszcza Gdańskiego, Janusz Wróbel. – To bardzo istotne, że dzięki współpracy biznesu z nauką możemy dziś lepiej poznać nasze korzenie.
– Pierwsze wzmianki o odkryciach archeologicznych pochodzą już z lat 80. XIX wieku. Na kolejne natrafiono w 1910 roku. Duże wykopaliska prowadzono w latach 1925 i 1935. Jednak, tak jak się spodziewaliśmy, obecne badania są bezprecedensowe pod względem skali i znaczenia naukowego – uściśla Bartosz Gondek, kierownik Domu Wiedemanna w Pruszczu Gdańskim.
Znaleziska pochodzą z okresu od I wieku p.n.e. do III wieku n.e. i są związane z kulturami oksywską oraz wielbarską. Przedmioty są obecnie zabezpieczane i przygotowywane do konserwacji. Niektóre z nich, ze względu na delikatną strukturę, zostały wydobyte w całych bryłach ziemi. Na ich szczegółowe opracowanie naukowe i publiczną ekspozycję trzeba będzie jeszcze poczekać. Po zakończeniu badań archeologicznych planowane jest stworzenie ekspozycji, która przybliży mieszkańcom i turystom historię tego wyjątkowego miejsca.
Europejskie Dni Dziedzictwa
Ogłoszenie wyników badań odbyło się w przeddzień Europejskich Dni Dziedzictwa, podczas których mieszkańcy będą mogli uczestniczyć w licznych wydarzeniach promujących dziedzictwo kulturowe regionu. Jednym z nich będzie festyn zorganizowany przez gdańskie Muzeum Archeologiczne i Faktorię w Pruszczu Gdańskim, który połączy wiedzę przybliżającą historię wykopalisk archeologicznych związanych z dziedzictwem kulturowym miasta z zabawą dla dzieci i dorosłych. Festyn organizowany będzie w dniach 13-14 września na terenie Cukrowni – Cukroteka, ul Chopina 17, 83-000 Pruszcz Gdański: https://edd.nid.pl/wydarzenia/pruszcz-gdanski-na-bursztynowym-szlaku/ Wstęp wolny.
Źródło: materiał prasowy MAG
NDI Development to sopocka firma należąca do Grupy NDI. Specjalizujemy się w tworzeniu wyjątkowych projektów premium, łączących funkcje mieszkalne, usługowe i społeczne. Stawiamy na najlepsze lokalizacje. Każda z naszych inwestycji oprócz jakości premium ma swój mocny wyróżnik. Jagiellońska 13 oraz Chlebova posiadają najbardziej rozbudowane i zróżnicowane części wspólne. Merwede, Tre Mare i Apartamenty Przy Plaży zlokalizowane są w pierwszej linii brzegowej, a przeznaczone na inwestycje Śląska Osiem oraz Smolna 23 – w centrum miasta. Nasze wieloetapowe inwestycje typu mixed-use, takie jak Cukrownia czy Zamienie, to nowoczesne kwartały miejskie zaprojektowane z myślą o komforcie mieszkańców. Dbamy o każdy detal – od unikatowego designu po przestrzenie wspólne.
Muzeum Archeologiczne w Gdańsku (MAG) opiekuje się zabytkami, które świadczą o dziejach Pomorza – od czasów prehistorycznych po nowożytne. Od ponad 50 lat MAG prowadzi też własne badania archeologiczne. Najciekawsze znaleziska można oglądać w oddziałach muzealnych w Gdańsku, Sopocie i Gniewie. Ponadto MAG organizuje wydarzenia kulturalne i zajęcia edukacyjne związane z archeologią.
archeologia.pl
Dom Wiedemanna – Referat Ekspozycji i Dziedzictwa Kulturowego, którego misją jest upowszechnianie lokalnej historii i dziedzictwa kulturowego. Dom Wiedemanna, mieszczący się w XVIII wiecznym dworze podcieniowym, rozpoczął swoją działalność pięć lat temu i ma na swoim koncie, kilkadziesiąt wystaw artystycznych i historycznych, a także koncerty i wykłady.
http://dom-wiedemanna.pl/