Infomacje ze świata archeologii
Papirusy wydobywane z egipskich piasków dają nam niecodzienny wgląd w codzienne problemy i dramaty ludzi sprzed kilkunastu wieków. Bardzo dobrym przykładem jest papirus Dionizji, który opowiada nam historię Chairemona, zamożnego gimnazjarchy, który pozywa własną córkę i sądownie chce… rozwiązać jej małżeństwo!
Historii Becán daleko jeszcze do końca…
– Joseph W. Ball
Na łamach czasopisma „Ancient Mesoamerica” ukazał się artykuł Davida Webstera i Josepha W. Balla Rehabilitating Becán. Obaj naukowcy prowadzili badania w Becán w latach siedemdziesiątych XX wieku, co najwyraźniej pozostawiło w nich pewien niedosyt. W 2014 roku ten stan rzeczy doprowadził profesora Balla do opracowania na nowo sekwencji ceramiki z Becán. Odkrył on również trwającą około stulecia przerwę w zasiedleniu stanowiska oraz kompletny brak związku między pierwotną kulturą materialną miasta a tą, która pojawiła się tam po jego ponownym zaludnieniu (Rethinking the Becán ceramic sequence-disjunctions, continuities, segmentation, and chronology). Przerwa ta dosyć zgrabnie wpisuje się w burzliwą historię regionu i jego nagły rozkwit po opuszczeniu Becán przez mieszkańców, które nastąpiło wkrótce po wielkiej klęsce dynastii Węża (Kaanul) w 695 roku n.e. W pół wieku od zakończenia badań na tym stanowisku badacze ubolewają, że ten sporych rozmiarów ośrodek stoi nadal poza nawiasem emocjonującej dyskusji o polityce i zmiennych kolejach losu królewskich dynastii Majów. Natomiast dyskurs na temat Becán toczy się co najwyżej wokół fortyfikacji okalających to stanowisko, a kwestionowanych od początku badań archeologicznych. Ponowna analiza materiału, zebranego przed półwieczem w Becán, powala naukowcom wysnuć również nowe wnioski odnośnie do hipotetycznej inwazji Teotihuacán. Wnioski skrajnie odmienne od tego, co sugerowano przez ostatnie pięćdziesiąt lat…
Rusza nabór wniosków w ogólnopolskim konkursie Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego oraz Generalnego Konserwatora Zabytków „Samorząd dla Dziedzictwa” 2022. Narodowy Instytut Dziedzictwa – koordynator konkursu – zaprasza samorządy gminne: miejskie, miejsko-wiejskie i wiejskie do nadsyłania zgłoszeń. Nagrodami głównymi w konkursie są filmy promujące dziedzictwo kulturowe zwycięskich gmin w każdej z 3 kategorii konkursowych.
Czytaj dalej „Samorząd dla Dziedzictwa – ogólnopolski konkurs NID”
Ruiny Majów stają się cyklicznie przedmiotem zainteresowania ruchów New Age. A regularność, z jaką do tego dochodzi – poza niesławnym końcem świata prorokowanym na kres cyklu 13 bak’tun w 2012 roku – dotyczy głównie powtarzalnych fenomenów astronomicznych, taktowanych cyklem roku zwrotnikowego. Najsłynniejszym przykładem newage’owych liturgii są Fiesta del Sol odprawiane pod piramidą K’uk’ulkana w Chichén Itzá, gdzie co roku tysiące turystów religijnych spotyka się w dni równonocy wiosennych, aby adorować światło i cień układające się w postać zstępującego na Ziemię węża. Fenomen ten można zaobserwować również w wiele innych dni. Drugim z obiektów niezdrowego zainteresowania wyznawców New Age jest Świątynia Siedmiu Lalek w Dzibilchaltún, na północnym zachodzie półwyspu Jukatan.
Czytaj dalej „Chybiony spektakl New Age w ruinach Majów – jak to się robi w Dzibilchaltún…”
Wystawa „Tej drogi nigdy nie było – rysunkowa adaptacja Eposu o Gilgameszu” to kolejna odsłona projektu Mai Starakiewicz i Marcina Mleczaka, który swoją cyfrową premierę miał w 2020 roku.
Od 19 marca 2022 roku, w Muzeum Archeologicznym w Krakowie zobaczymy rysunki ilustrujące wybrane wątki opowieści o legendarnym królu oraz towarzyszące im, wskazane przez Marcina Mleczaka cytaty z parafrazy starożytnego tekstu, na wystawie czasowej, trwającej do maja.
Czytaj dalej „Tej drogi nigdy nie było – rysunkowa adaptacja Eposu o Gilgameszu”
Współcześnie dobrze znane są śmiertelne właściwości ołowiu. Pomimo tego, że ołów występuje powszechnie w przyrodzie, to jego stężenie rzadko kiedy w naturalnej postaci może doprowadzić do poważnych konsekwencji zdrowotnych. Jednakże w czasach świetności Imperium Rzymskiego ołów miał znacznie szersze zastosowanie niż obecnie i wykorzystywany był powszechnie. Okres dzieciństwa jest momentem w życiu człowieka, w którym jesteśmy najbardziej podatni na absorpcję ołowiu i najbardziej wrażliwi na jego negatywne dla zdrowia efekty. Badacze z Wielkiej Brytanii i Holandii po raz pierwszy pochylili się nad wpływem ołowiu na śmiertelność dzieci w Imperium Rzymskim. Efekty ich badań wskazują interesującą perspektywę badawczą nad stanem zdrowia przeszłych populacji.
Czytaj dalej „Cichy zabójca. Ołów a śmiertelność dzieci w Imperium Rzymskim”
Kolejny wywiad z okazji 100-lecia archeologii na Uniwersytecie Warszawskim. Tym razem profesor Michał Gawlikowski opowiada o swoich studiach archeologicznych.
Czytaj dalej „Prof. Michał Gawlikowski opowiada o swoich studiach archeologicznych”
Ponury cień rosyjskiego ataku na Ukrainę przesłonił kolejny etap precedensowego sporu sądowego, który rozpoczął się wraz z aneksją Krymu przez Rosję w roku 2014. Spór ten dotyczy zbioru kilkuset przedmiotów wypożyczonych z czterech ukraińskich muzeów położonych na Krymie na potrzeby wystawy “Krym: złoto i tajemnice Morza Czarnego”, która w roku 2013 została zorganizowana w Muzeum Nadrenii w Bonn, a następnie w lutym 2014 przeniesiona do Muzeum Allarda Piersona w Amsterdamie, gdzie można było ją zwiedzać do sierpnia 2014.
Czytaj dalej „Kiedy Ukraina odzyska scytyjskie, greckie i rzymskie skarby z Krymu?”
W ramach międzynarodowego projektu “Turystyka bez granic” wykonano szereg materiałów edukacyjnych szczególnie interesujących dla turystów. W listopadzie 2021 Stowarzyszenie gmin “Polskie zamki gotyckie” na stronie projektu https://zamkigotyckie.org.pl/3d/ zamieściło interaktywną mapę oraz grę zawierającą szczegółowe modele 3D dwudziestu zamków gotyckich z terenów Pomorza, Warmii i Mazur. Dzięki temu narzędziu możemy poznać i zwiedzać zabytki średniowiecznej architektury o każdej porze dnia i nocy, w domowym zaciszu.
Czytaj dalej „Zamki krzyżackie w 3D–Interaktywna mapa zamków gotyckich”
Wpływ człowieka na środowisko naturalne określane jest obecnie terminem antropopresji. Oddziaływuje bezpośrednio na lokalną florę i faunę. Obejmuje zarówno przypadkowe jak i zamierzone działania mające na celu przekształcenie i dostosowania środowiska do potrzeb człowieka. W celu prześledzenia procesu jakim jest wymieranie zwierząt w Lesotho i określenia najważniejszych czynników dziesiątkujący faunę na obszarze południowej Afryki, badacze przebadali trzy kategorie źródeł. Należą do nich wyniki badań archeologicznych, historyczne relacje brytyjskich kolonizatorów oraz ustne relacje mieszkańców Lesotho spisywane od lat trzydziestych XX wieku do dnia dzisiejszego.
Czytaj dalej „Pożegnanie z dziką Afryką. Wymieranie zwierząt w Lesotho od Późnego Plejstocenu”
