Autor: j.chyla

Opublikowane w

Ochrona dziedzictwa archeologicznego w Peru – przypadek Toro Muerto

Toro Muerto, wyjątkowy w skali światowej kompleks sztuki naskalnej badany od 2015 roku przez archeologów z Uniwersytetu Warszawskiego, stanowi istotny element dziedzictwa kulturowego ludzkości. Niestety, jego przetrwanie dla przyszłych pokoleń – choćby w stanie, w jakim znajduje się obecnie – jest zagrożone, z jednej strony przez czynniki środowiskowe, na które praktycznie nie mamy wpływu, z drugiej przez dewastacyjne działania ludzkie. W 2002 roku Toro Muerto zostało wpisane na listę Dziedzictwa Kulturowego Peru, a w 2019 – na listę informacyjną (listę kandydatur) światowego dziedzictwa UNESCO. Ochrona tego stanowiska wciąż pozostaje ogromnym wyzwaniem i warto zadać sobie pytanie, jakie środki można przedsięwziąć, by walka o jego przetrwanie mogła zakończyć się sukcesem.

Czytaj dalej „Ochrona dziedzictwa archeologicznego w Peru – przypadek Toro Muerto”

Opublikowane w

Zbiórka na rzecz Witalija Balana przyjaciela polskich archeologów

Witalij Balan, dla nas Witalik, farmer z Ukrainy i wielki przyjaciel polskich archeologów. Na skutek agresywnej napaści rosyjskiej na Ukrainę znalazł się w niezwykle trudnej sytuacji. Od ponad dwóch lat jego dom i gospodarstwo rolne (zlokalizowane na Chersońszczyźnie, pomiędzy wsiami Nowe Kairy i Respublikaniec – 47°01’03.2″N 33°36’45.4″E) znajdują się na linii frontu. W pierwszej fazie wojny tereny te zostały szybko zajęte przez wojska rosyjskie. Okupacja była niezwykle bolesna i wiązała się nie tylko ze zniszczeniami upraw i sprzętu rolniczego, ale także z nieopisaną eskalacją przemocy i rabunkiem mienia miejscowych mieszkańców.

Dopiero jesień 2022 i ofensywa wojsk ukraińskich doprowadziły do odbicia zachodniej części obwodu chersońskiego, w tym terenów na których znajduje się gospodarstwo Witalika. Było to jednak za późno by móc ponownie przywrócić do użytku tereny rolnicze. Sezon rolniczy 2023 był więc stracony.

Zbiórka Zbiórka na rzecz Witalija Balana - zdjęcie główne

Czytaj dalej „Zbiórka na rzecz Witalija Balana przyjaciela polskich archeologów”

Opublikowane w

Tysiąc lat po Castillo: Chińczycy z Huarmey

Jednym z najbardziej nieoczywistych i niespodziewanych odkryć na stanowisku Castillo de Huarmey były pochówki powstałe najprawdopodobniej na samym początku dwudziestego wieku. Zostały odkryte w trakcie badań na terenie tak zwanego  palacio, czyli założenia architektonicznego u podnóża wzgórza, na którym znajduje się mauzoleum, z którego Castillo de Huarmey jest znane. Okazało się, że w dużej mierze funeralne stanowisko, w którego okolicy znajdowano groby datowane od Horyzontu Wczesnego (patrz: Tysiąc lat przed Castillo: Atypowe pochówki z Huarmey), przez Horyzont Środkowy (pochówki związane z obecnością na tym terenie Imperium Wari), po Horyzont Późny, być może trwało jako takie w świadomości nawet dwudziestowiecznych mieszkańców doliny Huarmey. Na pewno samo Castillo, mocno wyróżniające i wyodrębniające się z krajobrazu, a przed wielkim trzęsieniem ziemi z 1970 roku pewnie nawet jeszcze bardziej niż współcześnie, uważane było za huaca, czyli takie „święte miejsce”. Podobnie jak platformy z doliny Moche, czy te z obszaru współczesnej Limy (np. Huaca Pucllana leżąca w Miraflores).

Uwaga! Artykuł zawiera zdjęcia szczątków ludzkich.

Czytaj dalej „Tysiąc lat po Castillo: Chińczycy z Huarmey”

Opublikowane w

Archeologicznie „Bajanie w kwarantannie” – sezon 1

„Bajanie w kwarantannie” to projekt Grodziska w Sopocie, który rozpoczął się w, już na szczęście, odległych czasach pandemii. Dzięki popularności, cykl doczekał się już trzech sezonów!

Poniżej zebraliśmy dla Państwa pierwsze sześć odcinków sezonu pierwszego, dotyczących między innymi początków państwa Polskiego.

Czytaj dalej „Archeologicznie „Bajanie w kwarantannie” – sezon 1”

Opublikowane w

Wielkanoc 2024

Drodzy Czytelnicy,

z okazji Świąt Wielkiejnocy życzymy spokoju, zdrowia, radości oraz samych pomyślności.

~Redakcja Archeowieści

Opublikowane w

Tysiąc lat przed Castillo: Atypowe pochówki z Huarmey

Choć stanowisko archeologiczne Castillo de Huarmey jest znane przede wszystkim z odkryć związanych z obecnością kultury Wari na tym obszarze (mauzolea i pochówki związane z elitami tego preinkaskiego imperium), to na jego terenie znajdują się również obiekty zarówno wcześniejsze jak i późniejsze. W najbliższych okolicach odkryto cmentarzysko starsze nawet o tysiąc lat od słynnego Mauzoleum.

 

UWAGA: Ten artykuł zawiera zdjęcia ludzkich szczątków

Czytaj dalej „Tysiąc lat przed Castillo: Atypowe pochówki z Huarmey”

Opublikowane w

Archeologiczne sekrety Salwadoru: badania stanowiska San Isidro

Salwador to jedno z najmniejszych państw obu Ameryk,nie wszyscy nawet o nim słyszeli. Ci, którzy wiedzą o jego istnieniu, najczęściej kojarzą je z wojnami gangów oraz z ustanowieniem bitcoina jedną z walut narodowych. Tymczasem ten „kciuk Ameryki”, jak pieszczotliwie nazywają własne państwo sami Salwadorczycy, strzeże wielu archeologicznych sekretów. Odkrycie tych tajemnic mogłoby wpłynąć na nasze zrozumienie dziejów starożytnej Mezoameryki.

Czytaj dalej „Archeologiczne sekrety Salwadoru: badania stanowiska San Isidro”

Opublikowane w

„Cztery zaginione miasta” – polski głos w sprawie Çatalhöyük

W listopadzie 2023 nakładem Wydawnictwa W.A.B. ukazało się polskie wydanie książki Annalee Newitz „Cztery zaginione miasta”. Tej właśnie publikacji poświęcone są niniejsze uwagi. Na początku zaznaczam i uprzedzam, że nie jest to recenzja książki, raczej głos dotyczący jednej z części publikacji, poświęconej Çatalhöyük – neolitycznemu stanowisku w Turcji, umieszczonemu na liście Światowego Dziedzictwa UNESCO.

Czytaj dalej „„Cztery zaginione miasta” – polski głos w sprawie Çatalhöyük”

Opublikowane w

Jak rozpoznać starożytne więzienie, gdy je zobaczymy?

Jak możemy rozpoznać starożytne więzienie, gdy je zobaczymy? Pytanie jest nieco skomplikowane, ponieważ same więzienia okazują się trudne do zidentyfikowania w zapisie archeologicznym. Można by zapytać, czy nie są to po prostu pomieszczenia, takie jak wszystkie inne pomieszczenia: cztery ściany, pojedyncze wejście i wyjście oraz drzwi z blokadą? Co odróżnia je od innych przestrzeni? 

Chociaż istnieją pewne wyjątki, tradycyjnie uważa się, że więzienia są zwykłymi pomieszczeniami i trudno, jeśli nie niemożliwe, jest je jednoznacznie zidentyfikować. W rzeczywistości archeolog o posturze Luke’a Lavana stwierdził niedawno: 

„O więzieniach wiemy niewiele. Nie zidentyfikowaliśmy żadnych pewnych architektonicznych dowodów”. 

(Lavan 2007: 121) 

Chociaż komentarz ten jest błędny, odzwierciedla on stan archeologii, jeśli chodzi o identyfikację więzień. Podczas gdy kilka (i rosnąca) liczba więzień została zidentyfikowana w czasie wykopalisk w ciągu XX wieku, wielu ekspertów przyznałoby, że nie mają pojęcia, jak wygląda rzymskie więzienie. Odzwierciedleniem tego stanu rzeczy jest brak czegokolwiek w rodzaju typologii starożytnych rzymskich więzień.

Czytaj dalej „Jak rozpoznać starożytne więzienie, gdy je zobaczymy?”

Opublikowane w

Huta szkła Osieki w Nadleśnictwie Choczewo

Huta szkła Osieki w Nadleśnictwie Choczewo, działała w latach 1795-1907 (?). Znana była głównie ze stempli z nazwą „OSSECKEN” z butelek znalezionych m.in. w Pucku czy Gdańsku. Produkowano tutaj także charakterystyczne wypukłe w centralnej części szyby, które do dziś są widoczne w oknach pałacu w Lublewie Lęborskim.

Badania archeologiczne w hucie szkła pod kierunkiem Marcina Wagnera rozpoczęły się w maju 2023 r. z inicjatywy Lasów Państwowych Nadleśnictwa Choczewo we współpracy z Wydziałem Archeologii Uniwersytetu Warszawskiego.

Czytaj dalej „Huta szkła Osieki w Nadleśnictwie Choczewo”