Co łączy kulturę minojską, mykeńską, grecką i egipską? Jak wyglądały początki pierwszych cywilizacji Europy – i dlaczego narodziły się właśnie tam, gdzie się narodziły?
Dlaczego żyjemy w cywilizacjach?
Jeśli zabraknie mitologii, zostanie pustka. Prof. Katarzyna Marciniak i Projekt PULSAR
Do czego w życiu przydają się antyczne opowieści? Po co je przypominać? Jak ich uczyć? Opowiada prof. dr hab. Katarzyna Marciniak, filolożka klasyczna i italianistka z Artes Liberales na Uniwersytecie Warszawskim.
W obronie delty Dniepru. Grodzisko w Konsulivske i archeologia wojny
Dawne wojny, fortyfikacje. Zapomniane bitwy, odlegli zwycięzcy i przegrani. Szczęk błyszczącego niegdyś oręża. To, co można ująć mianem archeologii wojny, jest bodaj jednym z najbardziej intrygujących tematów badawczych w archeologii. Archeolodzy z rzadka mają okazję badać tak unikatowe stanowiska jak pole bitwy w Tollense. Zdecydowanie częściej badacze mogą studiować statyczny aspekt dawnych strategii militarnych. Mowa tutaj o założeniach obronnych, takich jak fortyfikacje. W dzisiejszym tekście przybliżymy Państwu wyniki prac polsko-ukraińskiego zespołu badawczego pracującego od 2015 roku na stanowisku Konsulivske w rejonie ujścia Dniepru w obwodzie chersońskim.
Czytaj dalej „W obronie delty Dniepru. Grodzisko w Konsulivske i archeologia wojny”
Zaglądanie pod skorupkę: archeologia i grecka sztuka
Czym charakteryzowało się antyczne malarstwo wazowe i co możemy się dzięki jego analizie dowiedzieć o życiu codziennym mieszkańców starożytnej Grecji? Zapraszamy na rozmowę z prof. Ewdoksią Papuci-Władyką.
Niobid Malarz, koło 460-450 p.n.e.
Walters Art Museum, na licencji CC BY-SA 3.0
Czytaj dalej „Zaglądanie pod skorupkę: archeologia i grecka sztuka”
Wpływ strategii dokumentacji metalowych przedmiotów w Mykenach w 1939 r.
Metalowe przedmioty z Myken są jednymi z najbardziej znanych w świecie archeologicznym. Homer pamiętnie opisał Mykeny Agamemnona jako „bogate w złoto”, co potwierdziło się w 1876 roku, kiedy Henrich Schliemann odkrył grobowce wypełnione zdumiewającymi złotymi artefaktami, wśród wielu innych cennych skarbów.
Wertowanie notatek z wykopalisk prowadzonych w Mykenach w 1939 roku doprowadziło do nieoczekiwanego odkrycia: skrytki z metalowymi przedmiotami pochodzącymi ze śmietnika w pobliżu monumentalnego grobowca Atreusa, tak zwanej „Atreus Bothros”. A jednak obiekty te są niepublikowane i niemal wszystkich brakuje w oficjalnym katalogu znalezisk! Co się z nimi stało? Zagadkę można było rozwiązać tylko dzięki podróży do roku 1939…
Czytaj dalej „Wpływ strategii dokumentacji metalowych przedmiotów w Mykenach w 1939 r.”
Egipt i Morze Egejskie w epoce brązu – Chronologia Poznania, część 2
Wymiana kulturowa między Egiptem a Egeą
Szczególne zainteresowanie Egiptu minojską Kretą i produktami tej kultury zaowocowało szeregiem źródeł pisanych na ów temat z czasów Nowego Państwa. Znaczące są tutaj wzmianki o Keftiu ( Kreta po egipsku) na egipskich papirusach medycznych.
Czytaj dalej „Egipt i Morze Egejskie w epoce brązu – Chronologia Poznania, część 2”
Pośladki Kim Kardashian: 2500 lat tradycji?
Kim Kardashian jest słynną modelką, aktorką i bywalczynią, której wygląd jest przedmiotem wielu szczegółowych analiz prezentowanych w prasie i telewizji. Komentatorzy zwracają uwagę między innymi na jej spore pośladki, które są cechą występującą również u innych członków jej rodziny. Wyniki badań archeologicznych niedawno przeprowadzonych w wyżynnym regionie na pograniczu Turcji, Armenii i Iranu, skąd ponad 100 lat temu wyemigrowali do Stanów Zjednoczonych ormiańscy przodkowie Kim Kardashian, sugerują, że pośladki modelki nie są efektem operacji plastycznych, tylko mogą być cechą odziedziczoną po odległych przodkach, którzy stawili opór Persom i niemal doprowadzili do zagłady greckie wojska w 400 roku p.n.e.
Egipt i Morze Egejskie w epoce brązu – Chronologia poznania, część 1
Relacje między Egiptem a Morzem Egejskim nie miały żadnych specjalnych podstaw geopolitycznych. Surowe morze oddzielało oba rejony od siebie i sprawiało, że każda podróż była ryzykiem.
Czytaj dalej „Egipt i Morze Egejskie w epoce brązu – Chronologia poznania, część 1”
Trepanacja: analiza czaszek strefy egejskiej
Hipokrates w dziele Corpus Hippocraticum opisał jedną z najbardziej skomplikowanych, a równocześnie jedną z najdawniejszych, metod uzdrowicielskich – trepanacja.
W przeszłości nie funkcjonowała instytucja medycyny, która by określała konwencjonalne i niekonwencjonalne metody leczenia. Współcześnie trepanację nazwalibyśmy metodą medyczną.
Nazwa zabiegu pochodzi od greckiego słowa τρυπανών (trypanon), czyli „świder”. Jest to zabieg chirurgiczny polegający na otworzeniu czaszki w celu odsłonięcia opon mózgowych i mózgu.
©Michał Chatys, na licencji CC BY-NC-SA 4.0
Nowy, przełomowy sposób na odszyfrowanie pisma linearnego A
Enigmatyczne pismo linearne A, znane z glinianych tabliczek pochodzących z czasów największego rozkwitu kultury minojskiej na Krecie (około 1800–1450 p.n.e.), może niedługo zostać odczytane. Nowatorska metoda, zaproponowana przez młodą badaczkę z Uniwersytetu w Cambridge, opiera się na… Internecie! Może on pomóc w odszukaniu prawdopodobnych powiązań ze znacznie lepiej rozpoznanym pismem linearnym B, które rozwinęło się w późniejszym okresie prehistorycznej Grecji. (Stopniowe) odszyfrowanie pisma linearnego A jest w zasięgu ręki!
Źródło: SigLA, Ester Salgarella, Simon Castellan. Dzięki uprzejmości dr Salgarella, na licencji CC BY-NC-SA 4.0
Czytaj dalej „Nowy, przełomowy sposób na odszyfrowanie pisma linearnego A”