Siódmy sezon badań w jeziorze Lubanowo – kolejny rok zmagań ze złą widocznością

W lipcu ubiegłego roku ekspedycja podwodna Uniwersytetu Warszawskiego, kierowana przez dra hab. prof. ucz. Bartosza Kontnego, ponownie odwiedziła województwo zachodniopomorskie. Był to już siódmy sezon badań w jeziorze Lubanowo. Stanowisko zostało odkryte przypadkowo podczas poszukiwania militariów z czasów II wojny światowej, wrzucanych po jej zakończeniu do zbiornika. Natrafiono przy okazji na obiekty znacznie starsze, między innymi z okresu wpływów rzymskich. Odkrycie zgłosił Dawid Rembecki, dziś doktorant i archeolog prowadzący badania w tym regionie.

Pawęż dłubanki znalezionej w jeziorze Lubanowo © T. Budziszewski, opublikowano na licencji CC BY-NC-SA 4.0
Pawęż dłubanki znalezionej w jeziorze Lubanowo
© T. Budziszewski, opublikowano na licencji CC BY-NC-SA 4.0

Czytaj dalej „Siódmy sezon badań w jeziorze Lubanowo – kolejny rok zmagań ze złą widocznością”

Trzeci raz z tarczą! Groty z jeziora Hammersø

W dniach 6–13 września 2021 roku ekspedycja Wydziału Archeologii Uniwersytetu Warszawskiego, kierowana przez dr. hab. Bartosza Kontnego, prof. ucz., prowadziła podwodne badania archeologiczne w jeziorze Hammersø. Była to kontynuacja rozpoznania tego największego polodowcowego akwenu na Bornholmie. Tegoroczny sezon dostarczył kolejnych znalezisk średniowiecznych artefaktów. Interesujące są zwłaszcza groty z jeziora Hammersø.

Jezioro Hammersø na Bornholmie © B. Kontny, opublikowano na licencji CC BY-NC-SA 4.0

 

Czytaj dalej „Trzeci raz z tarczą! Groty z jeziora Hammersø”

Nauka w czasach zarazy? 4th Warsaw Seminar on Underwater Archaeology już w przyszłym tygodniu!

Poprzedni rok nie był łatwy dla archeologów. Możliwości pracy w terenie były bardzo ograniczone, zwłaszcza w przypadku wyjazdów zagranicznych, a spotkania konferencyjne przeniosły się niemal wyłącznie do rzeczywistości wirtualnej.

Ponieważ poprzednie edycje Warsaw Seminar on Underwater Archaeology przyniosły ogrom pozytywnych efektów i sprawiły tak uczestnikom, jak i organizatorom, wiele przyjemności i satysfakcji, uznaliśmy jednogłośnie, że nie damy się zepchnąć do internetu! Udało nam się przesunąć fundusze projektowe (ponownie jak poprzednia edycja, także i ta jest finansowana przez Ministerstwo Nauki i Szkolnictwa Wyższego, DNK/SN/464684/2020) i – finalnie – spotykamy się w listopadzie! Czytelnicy Archeowieści mogą dołączyć do nas dzięki kanałowi Youtube Wydziału Archeologii Uniwersytetu Warszawskiego!

4th Warsaw Seminar on Underwater Archaeology odbędzie się 18–20 listopada 2021 r. W kwietniu zakończyliśmy nabór zgłoszeń. I tym razem, nawet pomimo pandemii, ogromne zainteresowanie tak „starych znajomych”, jak i „debiutantów” jest niemal sensacyjne. Będziemy gościć badaczy nie tylko z Polski, a także Włoch, Grecji, Słowenii, Czarnogóry, Turcji, Chorwacji, Hiszpanii, Słowacji, Niemiec, Rosji, Walii, Austrii i Szwajcarii… 

Czytaj dalej „Nauka w czasach zarazy? 4th Warsaw Seminar on Underwater Archaeology już w przyszłym tygodniu!”

Morskie bogactwa Bizancjum zatopione w błocie

Wykopaliska ratunkowe prowadzone od 2004 roku na terenie portowej dzielnicy Yenikapi w Stambule odsłoniły pozostałości 37 statków handlowych i zgromadzone na nich rozmaite bogactwa. Jest to największa grupa tego typu jednostek pływających znalezionych kiedykolwiek na obszarze jednego antycznego portu. Pod podkładami statków, biorących niegdyś czynny udział w morskim handlu, odsłonięto oszałamiającą kolekcję oryginalnych zabytków archeologicznych oraz ładunki egzotycznych towarów spożywczych, takich jak migdały, orzechy laskowe, pestki melona, brzoskwinie czy szyszki sosnowe.

Yenikapi – wrak z zalegającym ładunkiem amfor na dnie kadłuba © Acar54, na podstawie licencji CC BY-SA 4.0, via Wikimedia Commons
Yenikapi – wrak z zalegającym ładunkiem amfor na dnie kadłuba
© Acar54, na podstawie licencji CC BY-SA 4.0, via Wikimedia Commons

Czytaj dalej „Morskie bogactwa Bizancjum zatopione w błocie”

Mała zapinka z wielkiej wody. Nieoczekiwane odkrycie w jeziorze Śniardwy

Wielu osobom jezioro Śniardwy kojarzy się przede wszystkim z największym zbiornikiem słodkowodnym w Polsce oraz wypoczynkiem na jachcie czy na plaży. Piękne okoliczności przyrody i czysta woda wydają się wprost stworzone do relaksu. Z drugiej strony jezioro wykorzystywano od dawna również w celach transportowych, a nad jego brzegami od tysięcy lat zamieszkiwali ludzie. Archeolodzy jednak nie penetrowali dotychczas wód tego jeziora. Czy kryją one jakieś tajemnice? Aby odpowiedzieć na to pytanie, należy cofnąć się w czasie o ponad 80 lat. Wówczas w tej okolicy wydarzyła się niezwykle ciekawa historia – prolog opowieści, w której pojawia się mała zapinka z wielkiej wody.

Zbliżenie zapinki na ręku znalazcy
© A. Grzędzielska, na licencji CC-BY-SA 4.0

Czytaj dalej „Mała zapinka z wielkiej wody. Nieoczekiwane odkrycie w jeziorze Śniardwy”

Archeologia pod prąd. Opowieść rzeki Muchawki: część II

Artykuł jest kontynuacją postu Archeologia pod prąd. Opowieść rzeki Muchawki: część I, w którym opisano przebieg bitwy pod Iganiami z 10 kwietnia 1831 roku, zarysowano główną „bohaterkę” niniejszego artykułu oraz opisano zaczątek projektu archeologicznego. Teraz nadeszła pora na dalszą opowieść rzeki Muchawki. Starania o objęcie pola bitwy ochroną rozpoczęto od rozpoznania rzeki, głównie ze względu na jej istotną rolę w przebiegu bitwy, ale także na fakt, że właśnie jej dotyczył niesławny epizod inwestycyjny w roku 2014. Uznano także, że ciekawość, jaką budzi archeologia podwodna, skutecznie przyczyni się do popularyzacji ochrony dziedzictwa kulturowego wśród mieszkańców Siedlec i okolic. Ważnym celem działań archeologów, obok zadokumentowania znalezisk i zgłoszenia stanowisk do Delegatury Konserwatora Zabytków w Siedlcach było bowiem podsycenie zainteresowania opowieścią rzeki Muchawki w lokalnej społeczności.

Murowany młyn na rzece Muchawce i podwodne stanowisko archeologiczne poniżej progu wodnego. Na pierwszym planie wydobyte na próg w celach dokumentacyjnych koło pasowe © Muchawka Expedition 2016, opublikowano na licencji CC BY-NC 4.0
Murowany młyn na rzece Muchawce i podwodne stanowisko archeologiczne poniżej progu wodnego. Na pierwszym planie wydobyte na próg w celach dokumentacyjnych koło pasowe
© Muchawka Expedition 2016, opublikowano na licencji CC BY-NC 4.0

Czytaj dalej „Archeologia pod prąd. Opowieść rzeki Muchawki: część II”

Archeologia pod prąd. Opowieść rzeki Muchawki: część I

Ile walorów może w sobie pomieścić niewielka rzeczka? Na przykład Muchawka – mała, a cieszy: regionalistów i historyków, miłośników przyrody, archeologów, a do tego także wędkarzy i fanów sportów wodnych. Wielka szkoda, że nie zawsze ochrona wspólnego dobra, w tym dziedzictwa kulturowego, stawiana jest na pierwszym miejscu przez urzędników. Kilka lat temu zespół badawczy z Uniwersytetu Warszawskiego, wspomagany przez znawcę historii lokalnej oraz archeologów podwodnych związanych z Uniwersytetem Mikołaja Kopernika zainicjował projekt, który miał na celu przypomnienie władzom lokalnym, jak ważna dla regionu jest Muchawka i jej otoczenie! Ponieważ ten problem niestety znów jest aktualny, opowieść rzeki Muchawki przypominamy na łamach Archeowieści.

Poszukiwania archeologiczne w rzece Muchawce, w rejonie pola bitwy pod Iganiami. W tle most drogowy, który znajduje się w miejscu „historycznego” mostu na Trakcie Brzeskim © Muchawka Expedition 2016, opublikowano na licencji CC BY-NC 4.0
Poszukiwania archeologiczne w rzece Muchawce, w rejonie pola bitwy pod Iganiami. W tle most drogowy, który znajduje się w miejscu „historycznego” mostu na Trakcie Brzeskim
© Muchawka Expedition 2016, opublikowano na licencji CC BY-NC 4.0

Czytaj dalej „Archeologia pod prąd. Opowieść rzeki Muchawki: część I”

Unikatowa dłubanka z Lubanowa

Fragment dziobowy dłubanki z Lubanowa dłubanek
Fragment dziobowy dłubanki z Lubanowa, zdj. Tomasz Budziszewski

Podczas podwodnych prac prowadzonych latem 2020 r. w jeziorze Lubanowo, pow. gryfiński natrafiono na  wyjątkową łódź z wczesnej epoki żelaza.

Ekspedycja, prowadzona przez Instytutu Archeologii Uniwersytetu Warszawskiego (obecnie Wydział Archeologii UW), natrafiła na łódź jednopienną, zalegającą w mulistym dnie na głębokości około 1,5 m, w południowo-zachodniej partii jeziora. Wewnątrz dłubanki natrafiono na fragment ceramiki z okresu protohistorycznego .

Czytaj dalej „Unikatowa dłubanka z Lubanowa”