Szanowni Państwo,
Kontynuując cykl wywiadów na 100-lecie warszawskiej archeologii, przedstawiamy film z prof. dr hab. Krzysztofem Misiewiczem.
Czytaj dalej „Archeolog z Uniwersytetu Warszawskiego – prof. Krzysztof Misiewicz”
Przemoc w kolebce cywilizacji
Od setek lat trwa spór o rolę przemocy w rozwoju ludzkiej cywilizacji. Niektórzy autorzy, inspirowani przez mit szlachetnego dzikusa albo pisma Jeana-Jacquesa Rousseau, uważają, że ludzie pierwotni byli z natury dobrzy i dopiero rozwój kultury doprowadził do konfliktów, których kulminację stanowiła II wojna światowa. Inni z kolei, idąc za poglądami Thomasa Hobbesa, uznają człowieka za istotę z gruntu złą, której skłonność do agresji jedynie instytucje państwa trzymają w ryzach. Ten spór o naturę człowieka ma wiele odsłon i jest w dużym stopniu sporem filozoficznym, wykorzystującym niekiedy obserwacje etnograficzne albo socjologiczne, w mniejszym stopniu dane historyczne, zwłaszcza z ostatnich kilkuset lat, a wyniki badań archeologicznych bardzo wybiórczo albo wcale.
Wykład profesora Iana Kujita: Społeczności neolitu preceramicznego
Wydział Archeologii Uniwersytetu Warszawskiego organizuje wykład profesora Iana Kuijta (Wydział Antropologii, Uniwersytet Notre Dame) zatytułowany „Social abstraction, egalitarianism, and Pre-
Pottery Neolithic communities: Reconsidering the evolution of the world’s first villages”.
Odbędzie się on 13 października, godz. 11:30-13:00, w sali 212 w budynku Wydziału Archeologii,
Krakowskie Przedmieście 26/28, 00-927 Warszawa. Wykład będzie dostępny również online; w celu otrzymania linku prosimy o kontakt z dr hab. Aldoną Mueller Bieniek (a.muellerbie@uw.edu.pl).
Czytaj dalej „Wykład profesora Iana Kujita: Społeczności neolitu preceramicznego”
Wyzwania i zagrożenia współczesnej archeologii
Ostatnie kilkanaście lat to czas intensywnego i imponującego rozwoju archeologii jako dyscypliny nauki. Rozwój ten został osiągnięty przez pogłębienie się współpracy ze specjalistami z innych dziedzin, czerpanie z ich osiągnięć i szerokiego wachlarza metod. Jesteśmy w stanie uzyskać coraz więcej informacji z coraz mniejszych próbek. Pojawiają się jednak głosy studzące entuzjazm archeologów i nawołujące do ostrożności. W takim tonie wypowiedział się niedawno D. Killick, który w artykule opublikowanym na łamach „Journal of Archaeological Science” wypunktował wyzwania i zagrożenia współczesnej archeologii, z jakimi musi się ona zmierzyć w związku z bardzo szybkim rozwojem archeometrii (określanej także mianem archaeological science) – w znaczeniu odrębnej dziedziny badań archeologicznych, polegającej na łączeniu klasycznych metod warsztatu archeologa z analizami specjalistycznymi z zakresu nauk ścisłych i przyrodniczych.
Czytaj dalej „Wyzwania i zagrożenia współczesnej archeologii”
Andrzej Kokowski – Odczep się archeologio – czyli archeolog w podróży
Serdecznie zapraszamy do obejrzenia wykładu popularnonaukowego „Odczep się archeologio – czyli archeolog w podróży” prof. dr. hab. Andrzeja Kokowskiego z Instytutu Archeologii Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej w Lublinie.
Czytaj dalej „Andrzej Kokowski – Odczep się archeologio – czyli archeolog w podróży”
Trzy bursztynowe paciorki
Bałtycki bursztyn (eoceński sukcynit) był materiałem bardzo cenionym w starożytności i już w górnym paleolicie jego niewielkie ilości docierały do południowej Polski, a nawet na Słowację. Jednak dopiero w III tysiącleciu p.n.e. wraz z rozprzestrzenieniem się w zachodniej i środkowej Europie pucharów dzwonowatych większe ilości bałtyckiego bursztynu trafiały za Zachód, a sporadycznie nawet do krajów śródziemnomorskich, gdzie już wcześniej eksploatowane były złoża mezozoicznych bursztynów, m.in. na Półwyspie Iberyjskim. Wreszcie w epoce żelaza, a zwłaszcza po utworzeniu na przełomie er efektywnego szlaku bursztynowego, wielkie ilości bałtyckiego bursztynu zaczęły być importowane do wszystkich prowincji Cesarstwa Rzymskiego, a nawet na Bliski Wschód. Dwie niedawne publikacje pokazują jednak, że sukcynit znacznie wcześniej trafiał na stanowiska archeologiczne położone zaskakująco daleko od wybrzeży Bałtyku.
Piramidy, giganci, Atlantyda i Wielka Lechia. Czym jest zakazana archeologia?
Archeologia to dziedzina, w której naturę wpisana jest fragmentaryczność materiału źródłowego, dlatego też zachowanie ścisłego rygoru naukowego ma fundamentalne znaczenie w procesie interpretacji znalezisk. Nierzadko zdarza się, że na zadane pytania nie da się udzielić jednoznacznych odpowiedzi, a nasza wiedza na temat przeszłych ludzkich populacji jest pełna luk i niejasności. Taka sytuacja kreuje szerokie pole dla przedstawicieli pseudonauki, którzy pod płaszczykiem tytanicznej walki z “uniwersyteckim mainstreamem” próbują, często z sukcesem, przeforsować niemające wiele wspólnego z wynikami badań, ale za to przemawiające do wyobraźni fantazje na temat minionych czasów.
Czytaj dalej „Piramidy, giganci, Atlantyda i Wielka Lechia. Czym jest zakazana archeologia?”
Kosmiczne kości – historia o tym jak nasi przodkowie podbili kosmos i wstrząsnęli naukowcami
W piątkowy poranek 8 września 2023 roku wystartował statek kosmiczny V.S.S. Unity firmy Virgin Galactic. Jego celem — suborbita. Na jego pokładzie — dwóch niezwykłych pasażerów — kości wymarłych przedstawicieli homininów, Homo naledi oraz Australopithecusa sediby. Odkrywca homininów pękał z dumy, publikując informacje o swoim projekcie w mediach społecznościowych, ale zamiast oklasków spłynęła na niego fala krytyki. W środowisku naukowym zawrzało.
Wielcy łowcy plejstocenu. Piknik rodzinny w Muzeum Ziemi w Warszawie
Podczas Pikniku organizowanego przez Muzeum Ziemi w Warszawie dowiemy się o życiu plejstoceńskich drapieżników: wielkich kotowatych (takich jak lwy jaskiniowe czy pantery) i wielkich niedźwiedziach stepowych, które niegdyś występowały na ternach naszego kraju. Ważnymi drapieżcami plejstocenu byli także przedstawiciele rodzaju Homo. Opowiemy zatem także o tym, jak polowali neandertalczycy i kromaniończycy – nasi bezpośredni przodkowie!
Czytaj dalej „Wielcy łowcy plejstocenu. Piknik rodzinny w Muzeum Ziemi w Warszawie”
Chac mool z Pátzcuaro. Niespodziewane odkrycie kanonicznego zabytku Mezoameryki
Wydawałoby się, że minęły czasy wielkich odkryć w archeologii. Piramidy, posągi cesarzy. Jednakże 30 sierpnia tego roku w przepięknym mieście Pátzcuaro w stanie Michoacán w Meksyku, w trakcie prac budowlanych nad nowym rynkiem targowym natrafiono na fenomenalnie zachowaną figurę typu chac mool. Według badaczy brak materiału archeologicznego zbliżonego w datowaniu do tego monumentu wskazuje na to, że został on usunięty z pierwotnego miejsca i zrzucony w narastającej warstwie budowlanej miasta, zapewne w okresie następującym po konkwiście.
Czytaj dalej „Chac mool z Pátzcuaro. Niespodziewane odkrycie kanonicznego zabytku Mezoameryki”