Kategoria: Archeologia Pradziejowa

Opublikowane w

Skarb denarów z Cichobórza

W 2019 r. w miejscowości Cichobórz (gm. Hrubieszów) odkryty został ogromny skarb rzymskich denarów, stając się jednym z najważniejszych odkryć, w ciągu ostatniego półwiecza, z punktu widzenia zagadnień numizmatyki okresu rzymskiego na ziemiach polskich. Oprócz monet uzyskano informacje o dokładnej lokalizacji znaleziska, co umożliwiło przeprowadzenie ratowniczych badań wykopaliskowych w obrębie stanowiska 28, AZP 89-95/52 i odkrycie, a tym samym uratowanie przed zniszczeniem i rozproszeniem, kolejnych monet. Liczba denarów w depozycie wynosi na chwilę obecną 1775 egz. (I-II w. – od cesarza Wespazjana do Septymiusza Sewera).

Czytaj dalej „Skarb denarów z Cichobórza”

Opublikowane w

Iwona Sobkowiak-Tabaka w Radiu Naukowym o łowcach-zbieraczach

Tygodniowo pracowali mniej, nie byli zależni od plonów, a ich możliwości przetrwania były bardziej różnorodne od rolników. – Znany archeolog Rober Kelly napisał kiedyś, że co prawda życie łowców-zbieraczy nie było usłane różami, ale nie było też złe, brutalne i krótkie – przywołuje w Radiu Naukowym prof. Iwona Sobkowiak-Tabaka z Wydziału Archeologii UAM. – Nauka pokazuje, że te społeczności wykazywały się bardzo dużą elastycznością w eksploatowaniu środowiska naturalnego. Dzięki mobilności doskonale znały jego zasoby, tworzyły w pamięci mapy, wiedziały, gdzie udać się w razie głodu – wylicza badaczka.

W Radiu Naukowym profesor Sobkowiak-Tabaka spróbuje odpowiedzieć na pytanie: Czy nasi przodkowie wiedli sielskie życie?

Czytaj dalej „Iwona Sobkowiak-Tabaka w Radiu Naukowym o łowcach-zbieraczach”

Opublikowane w

Portret kobiecy sprzed 26 tysięcy lat – sprawdź, jak wyglądała paleolityczna mieszkanka Moraw

Sztuka mobilna górnego paleolitu (około 50–10 tysięcy lat p.n.e.) znana jest przede wszystkim z żeńskich figurek antropomorficznych, tak zwanych wenusek. W źródłach archeologicznych licznie spotykane są również i inne jej misterne wytwory, chociażby przedstawienia zwierząt czy przedmioty interpretowane jako biżuteria. Kto je wykonał i do jakich celów służyły? Przeważnie trudno jest odpowiedzieć na te pytania. Anonimowość dzieł nie kończy się jednak na twórcach, ale dotyczy również i samych przedstawień. Bo o ile w przypadku figurek zoomorficznych można z dużym powodzeniem określić zaprezentowany gatunek zwierzęcia, o tyle w przypadku przedstawień antropomorficznych trudno o identyfikację konkretnych postaci. Z jednym wyjątkiem – zamkniętego w kości mamuciej portretu kobiecego ze stanowiska Dolní Věstonice na Morawach.

Czytaj dalej „Portret kobiecy sprzed 26 tysięcy lat – sprawdź, jak wyglądała paleolityczna mieszkanka Moraw”

Opublikowane w

Relikty osady i kurhanów pokazują przeszłość Puszczy Białowieskiej

Przeszłość Puszczy Białowieskiej nie jest jeszcze dobrze poznana. Na zachodnim skraju tego kompleksu leśnego odkryto ślady po pradziejowej osadzie oraz enigmatyczne cmentarzysko kurhanowe. Właśnie opublikowano wyniki kompleksowych, interdyscyplinarnych badań przeprowadzonych na jednej ze śródleśnych polan. Dzięki nim udało się zrekonstruować, jak żyli mieszkańcy tej okolicy w pierwszych wiekach naszej ery. Odkrycie to w istotny sposób poszerza naszą wiedzę na temat przeszłości Puszczy.

Badacze od początku przypuszczali, że może to być niezwykle interesujące stanowisko archeologiczne. Co więcej, zaledwie kilkaset metrów stamtąd znajdowało się dość enigmatyczne cmentarzysko kurhanowe. Ostatecznie, dzięki kompleksowym badaniom o interdyscyplinarnym charakterze, udało się zrekonstruować interesującą strukturę osadniczą z pierwszych wieków naszej ery. Odkrycie to w istotny sposób poszerza naszą wiedzę na temat przeszłości Puszczy.

Czytaj dalej „Relikty osady i kurhanów pokazują przeszłość Puszczy Białowieskiej”

Opublikowane w

Widma Lepenskiego Viru – rybacy czy rolnicy Żelaznej Bramy Dunaju?

W umyśle archeologa duże inwestycje budowlane oznaczają przede wszystkim badania archeologiczne, które mają je poprzedzić. Przed nami kilka lat prac nad Centralnym Portem Komunikacyjnym (stan na 2023 rok) i choć do wylania pierwszych litrów betonu jeszcze daleka droga, to w miejscu przyszłego kompleksu rozpoczęły się niedawno prace ratunkowe. Czekając na wieści z terenu, prezentujemy jedno z najbardziej intrygujących odkryć towarzyszących wielkim inwestycjom – Lepenski Vir. Osadę sprzed 8000 lat zlokalizowaną u jednych z najsłynniejszych wrót Europy – Żelaznej Bramy Dunaju. Przez wiele lat uznawano ją za nietypową inwencję osadniczą lokalnych łowców-zbieraczy. Najnowsze wyniki badań wskazują jednak na to, że inicjatorami powstania unikatowych założeń mieszkalnych mogli być przybywający z południowego-wschodu rolnicy.

Czytaj dalej „Widma Lepenskiego Viru – rybacy czy rolnicy Żelaznej Bramy Dunaju?”

Opublikowane w

„Puszcza inspiruje“: Pokaz filmu i spotkanie o badaniach archeologicznych w Zaborowie

Świetlica/GOK w Lesznie od 2021 r. organizuje wydarzenia tematyczne, które popularyzują dziedzictwo otuliny Puszczy Kampinoskiej w projekcie pod nazwą „Puszcza inspiruje“. Najbliższe spotkanie w dn. 17 listopada 2023 r. o godz. 18.00, które odbędzie się w Pałacu w Zaborówku poświęcimy wynikom badań archeologicznym, które prowadzą na terenie Zaborowa w gminie Leszno dwie instytucje: Wydział Archeologii UW i Muzeum Starożytnego Hutnictwa Mazowieckiego im. Stefana Woydy w Pruszkowie.

Czytaj dalej „„Puszcza inspiruje“: Pokaz filmu i spotkanie o badaniach archeologicznych w Zaborowie”

Opublikowane w

Niewidzialne ślady obecności. Historie z polskich jaskiń

Jaskinie są obiektem ludzkiej fascynacji od zarania dziejów. Te tajemnicze, zamknięte przestrzenie w przeszłości pełniły różne funkcje – od tymczasowych schronisk czy pracowni krzemieniarskich po miejsca pochówków oraz miejsca kultu. Historia ludzka jest tam zapisana w długich sekwencjach stratygraficznych, w których każda warstwa jest fragmentem jakiejś opowieści. Staramy się odczytać te opowieści i zrekonstruować życie dawnych ludzi. Zazwyczaj służą nam do tego zabytki: przedmioty pozostawione czy zagubione przez dawnych mieszkańców jaskiń lub osoby je odwiedzające. Czasem nasza rekonstrukcja nie jest jasna – przedmiotów jest mało lub są zbyt dobrze skryte. Każda aktywność ludzka zostawia jednak po sobie coś więcej niż artefakty. Zostawia ślady chemiczne. Musimy tylko nauczyć się je właściwie odczytywać.

Czytaj dalej „Niewidzialne ślady obecności. Historie z polskich jaskiń”