73 nienaruszone pochówki z rzeźbionymi maskami odkryte w Pachacámac

W Pachacámac zostały właśnie odkryte 73 nienaruszone pochówki w tobołach pogrzebowych, niektóre z rzeźbionymi maskami. Miejscem znaleziska jest rozległy zespół cmentarzysk z różnych okresów u stóp Świątyni Malowanej. Niedaleko natrafiono także drewniane berła z wizerunkami dostojników Imperium Wari.

Pochówki pochodzą z drugiej połowy Horyzontu Środkowego, to znaczy z czasu panowania Imperium Wari. Toboły początkowo składano indywidualnie, a później także grupowo. Stan zachowania większości jest spektakularny.

Czytaj dalej „73 nienaruszone pochówki z rzeźbionymi maskami odkryte w Pachacámac”

Wystawa „Śladami polskich pionierów badań starożytnego Egiptu”

Prezydent Miasta Krakowa – Jacek Majchrowski oraz Dyrektor Muzeum Archeologicznego w Krakowie – Jacek Górski zapraszają na wydarzenia poświęcone prezentacji unikatowych egipskich zbiorów w Krakowie oraz sylwetki pierwszego polskiego egiptologa, krakowianina – Tadeusza Smoleńskiego.

Czytaj dalej „Wystawa „Śladami polskich pionierów badań starożytnego Egiptu””

Skandynawskie ofiary z mokradeł. Nie tylko mumie bagienne!

Kiedy słyszymy o ofiarach składanych z ludzi znajdowanych w Europie północnej na terenach bagien, mokradeł i jezior od razu myślimy o niesamowicie dobrze zachowanych mumiach bagiennych. Takich jak choćby Człowiek z Tollund. Jednakże mumie bagienne to nie jedyne świadectwa składania ofiar z ludzi w Europie północnej w epoce żelaza. Badacze z Norwegii i Danii pochylili się nad zdecydowanie bardziej fragmentarycznymi znaleziskami ludzkich szczątków w kontekście bagien i mokradeł, a także nad symbolicznym znaczeniem takich depozytów.

Czytaj dalej „Skandynawskie ofiary z mokradeł. Nie tylko mumie bagienne!”

Badania toksykologiczne dzieci złożonych w ofierze przez Inków

Capacocha, podczas której składano w ofierze dzieci i młode kobiety, była jednym z najważniejszych rytuałów w imperium inkaskim. Najnowsze badania toksykologiczne dzieci złożonych w ofierze na szczycie wulkanu Ampato (Peru) wykazały, że w ostatnich miesiącach życia żuły one liście koki i piły ayashuasca. Analizy przeprowadził międzynarodowy zespół kierowany przez Dagmarę Sochę, bioarcheolog z Centrum Badań Andyjskich Uniwersytetu Warszawskiego (CEAC UW), wspólnie z Marzeną Sykuterą z Katedry Medycyny Sądowej Collegium Medicum Uniwersytetu Mikołaja Kopernika oraz Johanem Reinhardem (odkrywcą mumii) i peruwiańskim archeologiem Ruddym Chávezem Pereą.

 

Wykopaliska na 5800 m n.p.m.
© J. Reinhard

Czytaj dalej „Badania toksykologiczne dzieci złożonych w ofierze przez Inków”

Po nitce do kłębka – po co archeologii badania nad wirusem brodawczaka ludzkiego (HPV)?

Archeologia od dawna nie jest już nauką, która zajmuje się jedynie badaniami nad monumentalnymi budowlami i bogatymi grobowcami. Coraz częściej celem wykopalisk oraz późniejszych analiz jest próba odtworzenia życia codziennego. Dużą uwagę poświęca się kwestii stanu zdrowia w przeszłości, a w szczególności chorobom i tym jak wpłynęły na życie naszych przodków. Rak od lat utrzymuje się w czołówce przyczyn zgonów na świecie. World Health Organization szacuje, że w 2020 roku ponad 19 milionów ludzi zachorowało, a prawie 10 milionów zmarło na raka. Pośród najbardziej znanych czynników ryzyka, które mogą spowodować pojawienie się choroby, są między innymi wiek, alkohol, dieta, słońce oraz czynniki zakaźne, przykładowo wirus brodawczaka ludzkiego (HPV) i Helicobacter pylori.

Wizualizacja artystyczna wirusa HPV wywołującego raka szyjki macicy
© Scientific Animations Inc.
Opublikowano na licencji CC BY-SA 4.0

 

Czytaj dalej „Po nitce do kłębka – po co archeologii badania nad wirusem brodawczaka ludzkiego (HPV)?”

Maski pogrzebowe w prekolumbijskim Peru. Fałszywe twarze z Pachacamac

Tradycja masek pogrzebowych jest szeroko rozpowszechniona wśród starożytnych cywilizacji na całym świecie. Występowanie tych zabytków jest szczególnie częste w Ameryce Południowej, gdzie maski wykonane z drogocennych metali zakrywały oblicza zmarłych w kulturze Moche, Wari czy Lambayeque oraz w kulturach archeologicznych rozwijających się na terenie dzisiejszego Ekwadoru, takich jak La Tolita czy Manteño. Kultura Ichma była jedną z kultur andyjskich, w których kult przodków pełnił szczególną rolę. Jej przedstawiciele chowali swoich zmarłych obleczonych w warstwy tkanin i mat roślinnych tworzących toboły grzebalne – fardos, które zwieńczone były maskami pogrzebowymi (tak zwanymi fałszywymi głowami) z tkanin, drewna lub ceramiki.

Fałszywa głowa – cabeza falsa, wykonana z tekstyliów © FA2010, Domena Publiczna
Fałszywa głowa – cabeza falsa, wykonana z tekstyliów
© FA2010, Domena Publiczna

Czytaj dalej „Maski pogrzebowe w prekolumbijskim Peru. Fałszywe twarze z Pachacamac”

[WYWIAD] Ciąża niespodzianka. O egipskiej mumii kobiety w ciąży i jej badaniach

Obraz ze skanu TK mumii Tajemniczej Damy w trakcie badania
fot. Aleksander Leydo/Warsaw Mummy Project

Pozostajemy w kręgu tematu najnowszego odkrycia Warsaw Mummy Project – egipskiej mumii ciężarnej kobiety.

Wczoraj opisaliśmy znane mumie ciężarnych kobiet z innych kultur, jak i egipskie szkielety pochowane wraz z płodami.  Pamiętajmy, że raczej to nie odkrycia szczątków ciężarnych kobiet są zaskakujące, ale fakt, że jest ich tak mało.

Dzisiaj mieliśmy okazję porozmawiać z członkami zespołu Warsaw Mummy Project. Zadaliśmy im Wasze pytania, które pojawiały się w komentarzach pod postami. Naukowcy opowiadają o swoim odkryciu, jego kontekście oraz znaczeniu dla badań Starożytnego Egiptu.

Czytaj dalej „[WYWIAD] Ciąża niespodzianka. O egipskiej mumii kobiety w ciąży i jej badaniach”

Mumie i szkielety ciężarnych kobiet

Szkielet płodu
Szkielet płodu
Otis Historical Archives of “National Museum of Health & Medicine” (OTIS Archive 1)
(opublikowano na licencji Creative Commons Attribution 2.0 Generic)

Kilka dni temu świat obiegła wiadomość o dokonanym przez zespół Warsaw Mummy Project odkryciu płodu wewnątrz mumii kobiety znajdującej się w depozycie Muzeum Narodowego w Warszawie. Jest to niewątpliwie interesujące doniesienie, a mumia została bardzo starannie przebadana. Jednak wartość naukowa tego projektu jest mocno ograniczona przez brak informacji o miejscu pochodzenia mumii, a także jej niepewne datowanie.

Czytaj dalej „Mumie i szkielety ciężarnych kobiet”

Mumie solne z Iranu

mumie solne
Głowa mumii starożytnego górnika odnaleziona w 1994 r., obecnie na wystawie w Muzeum Narodowym w Teheranie, fot. Abolfazl Aali

W 1994 r.  w kopalni soli w Szehr Abad  górnicy natrafili przypadkowo na kompletne i dobrze zachowane ciało mężczyzny o bujnej brodzie i włosach. Znalezisko, choć nadzwyczajne, nie zatrzymało prac w kopalni aż do 2004 r., kiedy natrafiono na kolejne mumie solne.

W ciągu ostatnich 15 lat dzięki badaniom międzynarodowego zespołu naukowców m.in. z Iranu, Wielkiej Brytanii, Francji i Szwajcarii, udało się przebadać kopalnię i zachowane mumie. Dzięki temu archeolodzy ustalili przyczynę śmierci starożytnych górników, a także odtworzyli ich dietę. Przede wszystkim jednak okazało się, że starożytni górnicy przybyli po cenną sól z dość dalekich krain.

Czytaj dalej „Mumie solne z Iranu”