Okres karmienia piersią zależy od wielu czynników, zarówno indywidualnych, jak i kulturowych lub środowiskowych. W grupach ludzkich, które nie mają dostępu do łatwo przyswajalnego pokarmu zastępczego (zwłaszcza dotyczy to łowców-zbieraczy) jest zwykle dłuższy, a u rolników, którzy karmią dzieci papkami ze zboża albo jogurtem, może być skrócony. Ma to konsekwencje demograficzne: matka krócej karmiąca swoje dzieci piersią może ich urodzić więcej, a zatem średni okres karmienia piersią wpływa na przyrost naturalny.
Naukowcy z Instytutu Cypryjskiego w Nikozji przygotowali bibliograficzną bazę danych dotyczącą badań bioarcheologicznych prowadzonych we wschodniej części basenu Morza Śródziemnego i na Bliskim Wschodzie, chronologicznie obejmującą kolekcje szkieletów od prehistorii do wczesnych czasów nowożytnych.
Sumerowie znani są jako twórcy cywilizacji miejskiej, która dominowała w południowej Mezopotamii w czwartym i trzecim tysiącleciu p.n.e. Wytyczyli oni sieć kanałów irygacyjnych, które umożliwiły zagospodarowanie pustynnych obszarów w dolnym biegu Eufratu, stworzyli pismo ideograficzne, najpierw obrazkowe, a później uproszczone do postaci klinów odciskanych w wilgotnej glinie, budowali największe miasta ówczesnego świata z monumentalnymi świątyniami i wielkimi pałacami.
Najważniejsze miasta południowej Mezopotamii pod koniec III tysiąclecia p.n.e. Sumer rozciąga się od Eridu do Nippur, obszar między Kisz a Sippar był zamieszkany przez Akadów, a w II tysiącleciu stanowił trzon państwa babilońskiego. Na mapie został zaznaczony przybliżony zasięg Zatoki Perskiej na przełomie III i II tysiąclecia Near_East_topographic_map-blank.svg: Sémhur (na podstawie licencji CC BY-SA 3.0, via Wikimedia Commons)
Wykopaliska ratunkowe prowadzone od 2004 roku na terenie portowej dzielnicy Yenikapi w Stambule odsłoniły pozostałości 37 statków handlowych i zgromadzone na nich rozmaite bogactwa. Jest to największa grupa tego typu jednostek pływających znalezionych kiedykolwiek na obszarze jednego antycznego portu. Pod podkładami statków, biorących niegdyś czynny udział w morskim handlu, odsłonięto oszałamiającą kolekcję oryginalnych zabytków archeologicznych oraz ładunki egzotycznych towarów spożywczych, takich jak migdały, orzechy laskowe, pestki melona, brzoskwinie czy szyszki sosnowe.
W ostatnim numerze czasopisma Antiquity ukazał się tekst pokazujący na podstawie analiz biochemicznych kości ludzkich z kilku stanowisk położonych w północno-wschodniej Syrii, że w XXII wieku p.n.e., kiedy upadało imperium akadyjskie, nie nastąpiła żadna zmiana w lokalnej gospodarce, która mogłaby być odpowiedzią na długotrwałą suszę, a nawet jeśli zaszła przejściowa zmiana klimatu, lokalne grupy ludzkie sobie z nią świetnie poradziły.
W ostatnim tygodniu świat obiegła sensacyjna wiadomość, że na stanowisku archeologicznym Tall el-Hammam, uznanym przez niektórych autorów za ruiny Sodomy, znalezione zostały liczne ślady świadczące o tym, że miasto i jego okolica zostały ok. roku 1650 p.n.e. zniszczone przez ciało niebieskie w typie meteorytu tunguskiego. Przedstawiane jest to jako dowód prawdziwości biblijnego opisu zagłady Sodomy.
J. Martin, Zniszczenie Sodomy i Gomory (1852), Domena Publiczna
W dzisiejszym artykule przypominamy wywiad sprzed 10 lat ze sławnym badaczem tego stanowiska, prof. Klausem Schmidtem z Niemieckiego Instytutu Archeologicznego, którego udzielił Archeowieściom tuż przed śmiercią. Zapraszamy do Turcji sprzed
12 000 lat w podróż, która została zaktualizowana o najnowsze dokonania w dziedzinie badań nad Göbekli Tepe i całą prowincją Şanlıurfa.
Stanowisko Göbekli Tepe w 2012 r. fot. Klaus-Peter Simon (opublikowano na licencji CC BY-SA 3.0, via Wikimedia Commons)
Na skandynawskim cmentarzysku odkryto pierścień z wyrytym imieniem Allaha. Artefakt datowany na IX wiek skrywał wiele tajemnic. Czyją własnością był arabski pierścień z Birki i jak znalazł się na drugim końcu średniowiecznego świata?
Arabski pierścień z Birki
Birka, nazywana pierwszym miastem w Szwecji, jest położona na wyspie Björko w odległości 25 km na zachód od Sztokholmu. W trakcie prowadzonych tam wykopalisk odkryto wiele przedmiotów poświadczających aktywny udział miejscowej ludności w handlu dalekosiężnym, który miał się odbywać na rozległych obszarach Starego Świata między VIII a XI wiekiem n.e. Jednym z ciekawszych zabytków tej kategorii, odnalezionych w cmentarnej części stanowiska w Birce, jest srebrny arabski pierścień z inskrybowanym napisem „Allah”. Tekst wyryty został w tzw. dukcie kufickim, czyli stylu zapisu liter alfabetu arabskiego charakterystycznym dla wczesnych wieków islamu. To jak dotąd jedyny pierścień z arabską inskrypcją odkryty w Skandynawii i mimo że odnaleziony pod koniec XIX wieku, wciąż pobudza wyobraźnię badawczą. Ze względu na to, że pierwotnie ograniczono się jedynie do ujęcia go jako „pozłacanego srebrnego pierścienia z ametystem”, grupa współczesnych naukowców zaordynowała szeroko zakrojone badania laboratoryjne, aby odkryć wszystkie tajemnice tego zabytku.
Srebrny pierścień z Birki z arabską inskrypcją na klejnocie Swedish History Museum, O. Myrin, na podstawie licencji CC-BY
Pomimo zasadniczych dowodów na krótkoterminowe skutki zmian klimatycznych, nasze zrozumienie ich długoterminowego wpływu na dzieje ludzkości wciąż jest ograniczone. Aby zgłębić to zagadnienie, naukowcy skupili się na starożytnych społeczeństwach z uwagi na mniej skomplikowane systemy ekonomiczne oraz możliwość obserwacji wzajemnych relacji zmian środowiskowych i instytucjonalnych. Do tej pory literatura opisująca „archeologię upadku” przedstawiała głównie dowody statystyczne zgodne z twierdzeniem, że poważne susze wywoływały kryzysy w funkcjonowaniu instytucji. Pogląd ten został jednak ostatnio podważony w literaturze fachowej, którą Giacomo Benati i Carmine Guerriero podsumowali w artykule Climate Change and State Evolution.W poniższym poście przyjrzymy się, jak zmiany klimatyczne wpływały na ewolucję państwowości.
Zapisany na glinianych tabliczkach babiloński tekst Inamgiszhuranki z VII wieku p.n.e. zawiera ezoteryczne wywody, za pomocą których kapłani tłumaczyli epitety bogów o dawno zapomnianym znaczeniu. Ta wiedza tajemna była bardzo ceniona w Babilonii i Asyrii, a jej elementy mogły stanowić inspirację dla pitagorejskiej teorii liczb i żydowskiej kabały.
Fragment tabliczki z serią Enuma Anu Enlil, zawierającą omina astralne. W babilońskiej teologii spekulatywnej często były wykorzystywane motywy astronomiczne Metropolitan Museum of Art (opublikowano na licencji CC0 1.0, via Wikimedia Commons)
