W dniach 2-6 kwietnia 2023 odbyła się pięćdziesiąta międzynarodowa konferencja Computer Application and Quantitative Methods in Archaeology w Amsterdamie. Polską archeologię reprezentowała silna interdyscyplinarna grupa, która przygotowała dwie sesję oraz zaprezentowała 10 prezentacji oraz 2 postery.
Model fotogrametryczny kurhanu podczas wykopalisk z oznaczeniami pokazującymi lokalizację różnych zabytków opr. J. Stępnik
Kwestia pochodzenia pierwszych rolników w Europiewciąż wzbudza wiele dyskusji, zwłaszcza w aspekcie okresu różnicowania się tej populacji oraz zachodzących w niej procesów. Najnowsze badania genetyczne dostarczają odpowiedzi na te nurtujące pytania. Wskazują bowiem, że pierwsi rolnicy Europy wyłonili się w wyniku wielofazowego procesu mieszania się społeczności południowo-zachodniej Azji z pomniejszoną efektem wąskiego gardłapopulacją zachodnich łowców-zbieraczy, co miało mieć miejsce najprawdopodobniej po okresie maksimum ostatniego zlodowacenia.Wyniki te stanowią klucz do zrozumienia procesów leżących u podstaw przemian neolitycznych.
Biuro Radcy ds. Kultury i Informacji Ambasady Republiki Turcji, Uniwersytet Warszawski oraz Agencja Promocji i Rozwoju Turystyki Turcji zorganizują 19 kwietnia 2023 r. na Uniwersytecie Warszawskim seminarium archeologiczne i wystawę fotograficzną zatytułowaną „The land of great transformation”. Celem tego wydarzenia jest zwrócenie uwagi na niedawne wykopaliska archeologiczne na proto-neolitycznych stanowiskach archeologicznych w regionie Şanlıurfa, dostarczające dowodów na to, że słynne kamienne konstrukcje w Göbeklitepe nie były wyjątkowe, ale typowe dla okresu formowania się społeczeństw rolniczych.
Źródło: Biuro Radcy ds. Kultury i Informacji Ambasady Republiki Turcji
Jak zapewne niektórzy czytelnicy Archeowieści już się domyślili, wczorajszy wpis o pośladkach Kim Kardashian był primaaprilisowym żartem. To prawda, że ormiańscy przodkowie Kim Kardashian mieszkali we wsi Karakale. Istnieli również Karduchowie opisani przez Ksenofonta, a przytoczony fragment z Anabazy jest autentyczny, oprócz ostatnich dwóch zdań. To również prawda, że Kurdowie chętnie noszą szarawary, a u Hotentotek często występuje steatopygia. Cała reszta została zmyślona.
Kim Kardashian podczas ceremonii chrztu w katedrze w Eczmiadzynie, Armenia. Źródło: Twitter, @KimKardashian
Kim Kardashian jest słynną modelką, aktorką i bywalczynią, której wygląd jest przedmiotem wielu szczegółowych analiz prezentowanych w prasie i telewizji. Komentatorzy zwracają uwagę między innymi na jej spore pośladki, które są cechą występującą również u innych członków jej rodziny. Wyniki badań archeologicznych niedawno przeprowadzonych w wyżynnym regionie na pograniczu Turcji, Armenii i Iranu, skąd ponad 100 lat temu wyemigrowali do Stanów Zjednoczonych ormiańscy przodkowie Kim Kardashian, sugerują, że pośladki modelki nie są efektem operacji plastycznych, tylko mogą być cechą odziedziczoną po odległych przodkach, którzy stawili opór Persom i niemal doprowadzili do zagłady greckie wojska w 400 roku p.n.e.
Kim Kardashian podczas ceremonii chrztu w katedrze w Eczmiadzynie, Armenia. Źródło: Twitter, @KimKardashian
Ponad dwieście lat temu, kiedy geologia stawała się samodzielną nauką, pojawiło się pytanie, dlaczego w różnych skałach znajdują się szczątki różnych organizmów żywych i co doprowadziło do tego, że część z nich wyginęła. Na to pytanie odpowiedział Georges Cuvier (1769–1832), który — ewidentnie zainspirowany biblijną opowieścią o potopie — uznał, że w historii Ziemi następowały cyklicznie katastrofy prowadzące do zagłady jednych i pojawiania się innych gatunków. Teoria Cuviera została później nazwana katastrofizmem.
Niedawno Andrew Curry, dziennikarz naukowy z Berlina, popełnił świetny tekst o zamiłowaniu naszego gatunku do produktów pochodzących z przetwórstwa roślin skrobiowych. Jest to temat na tyle istotny, że postanowiliśmy przybliżyć czytelnikom Archeowieści zagadnienia z nim związane. Zapraszamy więc do przyjrzenia się światowej klasy badaniom prowadzonym nad pierwszymi posiłkami, które spożywano w pradziejach. Kulinarną historię rozpoczniemy epizodem w Göbekli Tepe. O tym stanowisku archeologicznym mogliście przeczytaćkilkukrotnie w 12-letniej już historii naszego portalu. W tym tekście przedstawimy między innymi wyniki najnowszych badań archeolog z German Archaeological Institute w Berlinie, dowodzące, że podstawą wyżywienia łowców-zbieraczy z Bliskiego Wschodu była nieoczekiwanie owsianka…
Kiedy bioarcheolodzy odkopują szczątki ludzkie, niekiedy znajdują pochówki, które mogą być nieco skomplikowane. „Idealny” pochówek do analiz bioarcheologicznych zawiera kompletny zbiór kości w dobrym stanie zachowania. Jednak niektóre stanowiska archeologiczne mają tak wielkie znaczenie, że nawet gdy pracujemy ze słabo zachowanymi i niekompletnymi pochówkami, niekonwencjonalne metody pozwalają nam przezwyciężyć trudności związane z ograniczeniami spowodowanymi stanem zachowania. Widać to na przykładzie badań na cmentarzysku Deh Dumen datowanym na epokę brązu, położonym w górach Zagros w Iranie.
Paleogenetycy już od ponad trzydziestu lat mieszają w głowach archeologom, ostatnio coraz śmielej ze względu na rosnące możliwości rekonstruowania całych genomów przy użyciu sekwencjonowania nowej generacji. Przełomem było również odkrycie, że kostne struktury ucha wewnętrznego lepiej przechowują dawne DNA niż zębina, dzięki czemu znacznie wzrosło prawdopodobieństwo uzyskania przynajmniej częściowej sekwencji nawet w przypadku silnie zerodowanych szkieletów. Dlatego na naszych oczach zmienia się skala badań paleogenetycznych: kiedyś sukcesem było zsekwencjonowanie genomu kilku lub kilkunastu osobników, obecnie coraz częściej są to setki sekwencji. Umożliwia to udzielenie coraz bardziej precyzyjnych odpowiedzi na pytania o ruchy grup ludzkich w pradziejach.
W piątkowym numerze magazynu Science można przeczytać trzy artykuły, w których ogromny zespół paleogenetyków i archeologów (ponad 200 autorów w zespole kierowanym przez Davida Reicha z Uniwersytetu Harvarda i Rona Pinhasiego z Uniwersytetu Wiedeńskiego) na podstawie 727 nowych i kilkuset wcześniej opublikowanych genomów przedstawicieli wielu kultur archeologicznych z pasa nazwanego „Południowym Łukiem”, sięgającego od północnego Iranu przez Armenię i Anatolię do Bałkanów, odpowiada na szereg istotnych pytań dotyczących historii miejscowych populacji. Ten ogromny materiał będzie pewnie jeszcze wiele razy dyskutowany na naszym blogu, ale zacznijmy dzisiaj od najbardziej spektakularnego odkrycia, czyli odpowiedzi na pytanie, skąd się wzięli Indoeuropejczycy.
Obraz życia codziennego w starożytnej Mezopotamii możemy wyczytać z tekstów zachowanych na glinianych tabliczkach zapisanych pismem klinowym. W starożytnej Mezopotamii zaczęli pisać już Sumerowie. Bardzo zróżnicowane zespoły tabliczek mamy z czasów neobabilońskich (VII-VI w. p.n.e.). Na ich podstawie możliwe jest odkrywanie m.in. tajemnic funkcjonowania ówczesnych sądów.
Kontrakt sumeryjski: sprzedaż pola i domu. Szuruppak, pismo przed klinowe Domena Publiczna