Kategoria: Archeologia Polska

Opublikowane w

Skarb Słuszków I. Denary krzyżowe z przełomu XI i XII wieku

Wykład dr Adama Kędzierskiego wygłoszony podczas premiery publikacji „Skarb Słuszków I. Denary krzyżowe z przełomu XI i XII wieku”. W publikacji przedstawiono wyniki opracowania wczesnośredniowiecznego skarbu ze Słuszkowa koło Kalisza. Skarb ten jest jednym z największych depozytów kruszcowych z tego okresu a zarazem jednym z najważniejszych źródeł archeologicznych do poznania obiegu pieniądza i mennictwa polskiego na przełomie XI i XII wieku.

Skarb ze Słuszkowa. Ilustracja promująca publikację “Skarb Słuszków I. Denary krzyżowe z przełomu XI i XII wieku”
Na licencji CC BY-NC-ND 4.0

Czytaj dalej „Skarb Słuszków I. Denary krzyżowe z przełomu XI i XII wieku”

Opublikowane w

Polskie komputerowe aplikacje w archeologii

W dniach 2-6 kwietnia 2023 odbyła się pięćdziesiąta międzynarodowa konferencja Computer Application and Quantitative Methods in Archaeology w Amsterdamie. Polską archeologię reprezentowała silna interdyscyplinarna grupa, która przygotowała dwie sesję oraz zaprezentowała 10 prezentacji oraz 2 postery.

Model fotogrametryczny kurhanu podczas wykopalisk z oznaczeniami pokazującymi lokalizację różnych zabytków
opr. J. Stępnik

Czytaj dalej „Polskie komputerowe aplikacje w archeologii”

Opublikowane w

50-lecie utworzenia Instytut Archeologii UJ

W 2021 roku Instytutu Archeologii Uniwersytetu Jagiellońskiego obchodził 50-lecia utworzenia. Niefortunny pandemiczny rok przyczynił się, że konferencja z tej okazji odbywała się w formie zdalnej. Jednak teraz mamy okazję posłuchać mentorów Instytutu Archeologii UJ, jak wspominają czasy swoich studiów oraz opowiadają o początkach placówki.

Historyczne budynki Collegium Minus i Collegium Maius w XVIII w., mal. Halina Kostecka (akwarela na podstawie starych sztychów Michała i Teodora Baltazara Stachowiczów w zbiorach Collegium Maius UJ)
© J. Kozina, za stroną Instytutu Archeologii UJ

Czytaj dalej „50-lecie utworzenia Instytut Archeologii UJ”

Opublikowane w

[Z Archiwum] Czy leci z nami archeolog?

W listopadzie 2022 r. Narodowy Instytut Dziedzictwa ogłosił nowy program AZP+. W ramach wdrażania programu NID przygotował liczne szkolenia z nieinwazyjnego zarządzania dziedzictwem, m.in. z użycia fotografii lotniczej w archeologii.

Czym jest jednak archeologia lotnicza? Czy zajmuje się odkopywaniem wraków samolotów? A może poszukiwanie starożytnych maszyn latających?Naszym czytelnikom przypominamy krótki film wprowadzający widza w świat jednej z najbardziej niezwykłych metod odkrywania przeszłości: “Czy leci z nami archeolog?”

Czy leci z nami archeolog - YouTube

Czytaj dalej „[Z Archiwum] Czy leci z nami archeolog?”

Opublikowane w

Grodzisko Piotrówka w Radomiu w świetle badań archeologicznych 2010-2013 r.

Grodzisko Piotrówka zlokalizowane w Radomiu powstało w 2 połowie X wieku w celu strzeżenia brodu na rzece Mlecznej na skrzyżowaniu szlaków handlowych wiodących z Małopolski na Mazowsze i przez Lublin na Ruś. Zapraszamy dzisiaj na film opowiadający o stratygrafii i chronologii  tego stanowiska.

Fragment okładki
Fragment okładki książki “Grodzisko Piotrówka w Radomiu w świetle badań archeologicznych 2010-2013 Część I: stratygrafia i chronologia”, M. Trzeciecki, M. Auch, K. Stańczuk, IAE PAN
rys. W. Zientek
na licencji CC BY-SA 3.0

Czytaj dalej „Grodzisko Piotrówka w Radomiu w świetle badań archeologicznych 2010-2013 r.”

Opublikowane w

Późnoplejstoceńska tułaczka człowieka anatomicznie współczesnego

 

Współczesny bór sosnowy w Finlandii
©Tiaa Monto, na licencji CC BY-SA 3.0

Człowiek anatomicznie współczesny, czyli taki, który pod względem budowy szkieletowej niczym nie różnił się już od nas, pojawił się w Afryce prawdopodobnie ok. 200 tys. lat temu, ewoluując z pierwotniejszego morfotypu Homo sapiens, który reprezentują czaszki z Florisbad (RPA) i Jebel Irhoud (Maroko), datowane na 350 – 260 tys. lat temu. Nasz gatunek prawdopodobnie kilkukrotnie podejmował próbę migracji poza rodzimy kontynent, o czym świadczą pojedyncze euroazjatyckie stanowiska, których wiek przekracza niekiedy 100 tys. lat. Większość z tych prób nie zakończyła się jednak stałą obecnością naszego gatunku poza Afryką. Ostatnia fala migracyjna rozpoczęła się prawdopodobnie ok. 60 – 50 tys. lat temu i tym razem zakończyła się spektakularnym sukcesem. Drogi migracji wiodły w różnych kierunkach, ale w dzisiejszym artykule będzie nas interesowała wyłącznie Europa, a raczej jej uwarunkowania środowiskowe, stanowiące dla człowieka współczesnego nie tylko źródło utrzymania, ale również inspirację. 

Czytaj dalej „Późnoplejstoceńska tułaczka człowieka anatomicznie współczesnego”

Opublikowane w

Wystawa archeologiczna „Świat bez granic”

Archeologiczne badania przełomu neolitu i epoki brązu w Polsce północno-wschodniej nie należą do najłatwiejszych. Jednym z powodów jest niedostępność terenu. Jest on gęsto zalesiony i poprzecinany sieciami rzek oraz rozsianymi po niemal całym obszarze mniejszymi bądź większymi jeziorami czy bagnami. Badania prowadzone w ostatnich latach dowodzą jednak, że jesteśmy w stanie zapełnić nieco ten archeologiczny krajobraz danymi, które wskazują na zachodzenie licznych zjawisk społecznych w pradziejach. Zostały one zaprezentowane w wystawie „Świat bez granic. Archeologiczne badania nad relacjami społecznymi na przełomie neolitu i epoki brązu w północno-wschodniej Polsce”. Pierwsza część prezentowana była w Starym BUW-ie na Uniwersytecie Warszawskim, a druga zostanie wyeksponowana w siedzibie PAN Muzeum Ziemi w Warszawie.

Czytaj dalej „Wystawa archeologiczna „Świat bez granic””