Obecnie archeolodzy prowadząc swoje badania często współpracują z wieloma naukowcami zajmującymi się innymi dyscyplinami naukowymi. Należą do nich m.in. paelogenetycy, których analizy są szczególnie ważne przy badaniu przeszłości gatunku ludzkiego, niejednokrotnie przypominające skomplikowane i niekompletne puzzle. Paleogenetyka to dyscyplina, która zrewolucjonizowała podejście do historii naturalnej, a w kontekście badań archeologicznych podejście do badań nad społecznościami pradziejowymi. Naukowcy z Wydziału Archeologii Uniwersytetu Warszawskiego od dłuższego czasu ściśle współpracują z dr hab. Mateuszem Bacą. Archeowieści dotarły do niego i przeprowadzili z nim krótki wywiad na temat związku jego dziedziny z archeologią. Czytaj dalej „Paleogenetyka w archeologii – skomplikowane i niekompletne puzzle”
Skarb Słuszków I. Denary krzyżowe z przełomu XI i XII wieku
Wykład dr Adama Kędzierskiego wygłoszony podczas premiery publikacji „Skarb Słuszków I. Denary krzyżowe z przełomu XI i XII wieku”. W publikacji przedstawiono wyniki opracowania wczesnośredniowiecznego skarbu ze Słuszkowa koło Kalisza. Skarb ten jest jednym z największych depozytów kruszcowych z tego okresu a zarazem jednym z najważniejszych źródeł archeologicznych do poznania obiegu pieniądza i mennictwa polskiego na przełomie XI i XII wieku.
Czytaj dalej „Skarb Słuszków I. Denary krzyżowe z przełomu XI i XII wieku”
O tym, że jesteśmy tym co jemy. O badaniach nad dietą w pradziejach
Skąd wiemy co jedli ludzie w przeszłości? Jak długo kobiety karmiły kiedyś piersią? Czy nietolerancje pokarmowe to nowy „wynalazek”? O tych i innych aspektach diety w pradziejach rozmawiam z dr Rafałem Fetnerem z Wydziału Archeologii Uniwersytetu Warszawskiego.
Czytaj dalej „O tym, że jesteśmy tym co jemy. O badaniach nad dietą w pradziejach”
Polskie komputerowe aplikacje w archeologii
W dniach 2-6 kwietnia 2023 odbyła się pięćdziesiąta międzynarodowa konferencja Computer Application and Quantitative Methods in Archaeology w Amsterdamie. Polską archeologię reprezentowała silna interdyscyplinarna grupa, która przygotowała dwie sesję oraz zaprezentowała 10 prezentacji oraz 2 postery.
Tak rekonstruuje się średniowieczne buty w Gdańsku
Muzeum Archeologiczne w Gdańsku opublikowało film pokazujący rekonstrukcję zabytkowego obuwia. Nagranie zostało zrealizowane w efektownej technice poklatkowej, przypominającej animację.
Czytaj dalej „Tak rekonstruuje się średniowieczne buty w Gdańsku”
50-lecie utworzenia Instytut Archeologii UJ
W 2021 roku Instytutu Archeologii Uniwersytetu Jagiellońskiego obchodził 50-lecia utworzenia. Niefortunny pandemiczny rok przyczynił się, że konferencja z tej okazji odbywała się w formie zdalnej. Jednak teraz mamy okazję posłuchać mentorów Instytutu Archeologii UJ, jak wspominają czasy swoich studiów oraz opowiadają o początkach placówki.
[Z Archiwum] Czy leci z nami archeolog?
W listopadzie 2022 r. Narodowy Instytut Dziedzictwa ogłosił nowy program AZP+. W ramach wdrażania programu NID przygotował liczne szkolenia z nieinwazyjnego zarządzania dziedzictwem, m.in. z użycia fotografii lotniczej w archeologii.
Czym jest jednak archeologia lotnicza? Czy zajmuje się odkopywaniem wraków samolotów? A może poszukiwanie starożytnych maszyn latających?Naszym czytelnikom przypominamy krótki film wprowadzający widza w świat jednej z najbardziej niezwykłych metod odkrywania przeszłości: „Czy leci z nami archeolog?”
Grodzisko Piotrówka w Radomiu w świetle badań archeologicznych 2010-2013 r.
Grodzisko Piotrówka zlokalizowane w Radomiu powstało w 2 połowie X wieku w celu strzeżenia brodu na rzece Mlecznej na skrzyżowaniu szlaków handlowych wiodących z Małopolski na Mazowsze i przez Lublin na Ruś. Zapraszamy dzisiaj na film opowiadający o stratygrafii i chronologii tego stanowiska.
Czytaj dalej „Grodzisko Piotrówka w Radomiu w świetle badań archeologicznych 2010-2013 r.”
O trzech naczyniach, które sporo namieszały
Otworzyłem pierwsze pudełko z fragmentami, które pozostały po naczyniach ceramicznych. Po kolei wyjmowałem z niego zabytki włożone do papierowych toreb z widocznymi jeszcze, choć ciut wyblakłymi, podpisami wykonanymi przez profesora Chmielewskiego niemal ćwierć wieku temu. Spojrzałem na te fragmenty i wtedy mnie olśniło!
Późnoplejstoceńska tułaczka człowieka anatomicznie współczesnego
Człowiek anatomicznie współczesny, czyli taki, który pod względem budowy szkieletowej niczym nie różnił się już od nas, pojawił się w Afryce prawdopodobnie ok. 200 tys. lat temu, ewoluując z pierwotniejszego morfotypu Homo sapiens, który reprezentują czaszki z Florisbad (RPA) i Jebel Irhoud (Maroko), datowane na 350 – 260 tys. lat temu. Nasz gatunek prawdopodobnie kilkukrotnie podejmował próbę migracji poza rodzimy kontynent, o czym świadczą pojedyncze euroazjatyckie stanowiska, których wiek przekracza niekiedy 100 tys. lat. Większość z tych prób nie zakończyła się jednak stałą obecnością naszego gatunku poza Afryką. Ostatnia fala migracyjna rozpoczęła się prawdopodobnie ok. 60 – 50 tys. lat temu i tym razem zakończyła się spektakularnym sukcesem. Drogi migracji wiodły w różnych kierunkach, ale w dzisiejszym artykule będzie nas interesowała wyłącznie Europa, a raczej jej uwarunkowania środowiskowe, stanowiące dla człowieka współczesnego nie tylko źródło utrzymania, ale również inspirację.
Czytaj dalej „Późnoplejstoceńska tułaczka człowieka anatomicznie współczesnego”