Kategoria: Archeologia Bliskiego Wschodu

Opublikowane w

Wykład profesora Iana Kujita: Społeczności neolitu preceramicznego

Wydział Archeologii Uniwersytetu Warszawskiego organizuje wykład profesora Iana Kuijta (Wydział Antropologii, Uniwersytet Notre Dame) zatytułowany “Social abstraction, egalitarianism, and Pre-
Pottery Neolithic communities: Reconsidering the evolution of the world’s first villages”.

Odbędzie się on 13 października, godz. 11:30-13:00, w sali 212 w budynku Wydziału Archeologii,
Krakowskie Przedmieście 26/28, 00-927 Warszawa. Wykład będzie dostępny również online; w celu otrzymania linku prosimy o kontakt z dr hab. Aldoną Mueller Bieniek (a.muellerbie@uw.edu.pl).

Czytaj dalej „Wykład profesora Iana Kujita: Społeczności neolitu preceramicznego”

Opublikowane w

Trzy bursztynowe paciorki

Bałtycki bursztyn (eoceński sukcynit) był materiałem bardzo cenionym w starożytności i już w górnym paleolicie jego niewielkie ilości docierały do południowej Polski, a nawet na Słowację. Jednak dopiero w III tysiącleciu p.n.e. wraz z rozprzestrzenieniem się w zachodniej i środkowej Europie pucharów dzwonowatych większe ilości bałtyckiego bursztynu trafiały za Zachód, a sporadycznie nawet do krajów śródziemnomorskich, gdzie już wcześniej eksploatowane były złoża mezozoicznych bursztynów, m.in. na Półwyspie Iberyjskim. Wreszcie w epoce żelaza, a zwłaszcza po utworzeniu na przełomie er efektywnego szlaku bursztynowego, wielkie ilości bałtyckiego bursztynu zaczęły być importowane do wszystkich prowincji Cesarstwa Rzymskiego, a nawet na Bliski Wschód. Dwie niedawne publikacje pokazują jednak, że sukcynit znacznie wcześniej trafiał na stanowiska archeologiczne położone zaskakująco daleko od wybrzeży Bałtyku.

Czytaj dalej „Trzy bursztynowe paciorki”

Opublikowane w

Zęby ujawniają tajemnice miast Mezopotamii

Najwcześniejsze wielkie miasta powstały w północnej Mezopotamii w późnym chalkolicie (ok. 4200-2900 p.n.e.). Był to czas przejścia od lokalnych wiejskich struktur społecznych do wielkich miast z hierarchicznymi społeczeństwami, bardziej wyraźnym podziałem pracy i rozwojem władzy centralnej prowadzącym do formowania się wczesnych państw. Szczególnie szybko rozwijało się stanowisko Tell Brak, które osiągnęło ponad 120 hektarów już w pierwszej połowie IV tysiąclecia p.n.e. Nie było jednak jasne, czy proces ten był spowodowany jedynie przyrostem naturalnym w miejscowej populacji, czy też migracją i wchłanianiem ludzi z różnych obszarów. Artykuł opublikowany niedawno w Journal of Anthropological Archaeology dostarczył nowych przesłanek sugerujących, że rozwój miast w późnym chalkolicie był wspierany przez imigrację. Podobnie jak dzisiaj, ludzie migrowali do miasta grupami i osiedlali się w osobnych dzielnicach, które nie integrowały się przez kilka pokoleń. Czytaj dalej „Zęby ujawniają tajemnice miast Mezopotamii”

Opublikowane w

Bioarchaeology of the Near East – tom 16 jest już dostępny

Najnowszy tom czasopisma Bioarchaeology of the Near East zawiera trzy artykuły. Grigoria Ioannou i Kirsi O. Lorenz przedstawiają systematyczny przegląd historii i aktualnego stanu badań nad bioarcheologią Cypru. Yossi Nagar z kolegami opisuje szkielet mężczyzny znaleziony w jaskini na Pustyni Judzkiej i datowany na wczesny chalkolit. Wreszcie Stephen Haines z kolegami pokazuje dwa przypadki małżowiny puszkowej, cechy niemetrycznej występującej w jamie nosowej i zidentyfikowanej u dwóch kobiet z XX-wiecznego Cypru.

Czytaj dalej „Bioarchaeology of the Near East – tom 16 jest już dostępny”

Opublikowane w

Powrót do Lagasz

Lagasz (obecnie Tell al-Hiba) to sumeryjskie miasto, które w III tysiącleciu p.n.e. było ważnym ośrodkiem politycznym i religijnym, jedną z dwóch stolic państwa Lagasz – drugą było Girsu (obecnie Tello). Już w roku 1877 prowadził tam wykopaliska Robert Koldewey, a w latach 1968-1976 Vaughn E. Crawford odkrył monumentalne świątynie bogini Inanny i boga Ningirsu oraz budynek administracyjny. Od roku 2019 na stanowisku Tell al-Hiba realizowany jest projekt kierowany przez Holly Pittman (Penn Museum), którego pierwsze wyniki zostały właśnie opublikowane w czasopiśmie Antiquity.

Czytaj dalej „Powrót do Lagasz”

Opublikowane w

Polskie komputerowe aplikacje w archeologii

W dniach 2-6 kwietnia 2023 odbyła się pięćdziesiąta międzynarodowa konferencja Computer Application and Quantitative Methods in Archaeology w Amsterdamie. Polską archeologię reprezentowała silna interdyscyplinarna grupa, która przygotowała dwie sesję oraz zaprezentowała 10 prezentacji oraz 2 postery.

Model fotogrametryczny kurhanu podczas wykopalisk z oznaczeniami pokazującymi lokalizację różnych zabytków
opr. J. Stępnik

Czytaj dalej „Polskie komputerowe aplikacje w archeologii”

Opublikowane w

Badania starożytnego DNA rzucają światło na pochodzenie pierwszych europejskich rolników

Kwestia pochodzenia pierwszych rolników w Europie wciąż wzbudza wiele dyskusji, zwłaszcza w aspekcie okresu różnicowania się tej populacji oraz zachodzących w niej procesów. Najnowsze badania genetyczne dostarczają odpowiedzi na te nurtujące pytania. Wskazują bowiem, że pierwsi rolnicy Europy wyłonili się w wyniku wielofazowego procesu mieszania się społeczności południowo-zachodniej Azji z pomniejszoną efektem wąskiego gardła populacją zachodnich łowców-zbieraczy, co miało mieć miejsce najprawdopodobniej po okresie maksimum ostatniego zlodowacenia. Wyniki te stanowią klucz do zrozumienia procesów leżących u podstaw przemian neolitycznych.

Czytaj dalej „Badania starożytnego DNA rzucają światło na pochodzenie pierwszych europejskich rolników”

Opublikowane w

Nie tylko Göbeklitepe

Biuro Radcy ds. Kultury i Informacji Ambasady Republiki Turcji, Uniwersytet Warszawski oraz Agencja Promocji i Rozwoju Turystyki Turcji zorganizują 19 kwietnia 2023 r. na Uniwersytecie Warszawskim seminarium archeologiczne i wystawę fotograficzną zatytułowaną “The land of great transformation”. Celem tego wydarzenia jest zwrócenie uwagi na niedawne wykopaliska archeologiczne na proto-neolitycznych stanowiskach archeologicznych w regionie Şanlıurfa, dostarczające dowodów na to, że słynne kamienne konstrukcje w Göbeklitepe nie były wyjątkowe, ale typowe dla okresu formowania się społeczeństw rolniczych.

Źródło: Biuro Radcy ds. Kultury i Informacji Ambasady Republiki Turcji

Czytaj dalej „Nie tylko Göbeklitepe”

Opublikowane w

Pośladki Kim Kardashian raz jeszcze

Jak zapewne niektórzy czytelnicy Archeowieści już się domyślili, wczorajszy wpis o pośladkach Kim Kardashian był primaaprilisowym żartem. To prawda, że ormiańscy przodkowie Kim Kardashian mieszkali we wsi Karakale. Istnieli również Karduchowie opisani przez Ksenofonta, a przytoczony fragment z Anabazy jest autentyczny, oprócz ostatnich dwóch zdań. To również prawda, że Kurdowie chętnie noszą szarawary, a u Hotentotek często występuje steatopygia. Cała reszta została zmyślona.

Kim Kardashian podczas ceremonii chrztu w katedrze w Eczmiadzynie, Armenia. Źródło: Twitter, @KimKardashian

Czytaj dalej „Pośladki Kim Kardashian raz jeszcze”

Opublikowane w

Pośladki Kim Kardashian: 2500 lat tradycji?

Kim Kardashian jest słynną modelką, aktorką i bywalczynią, której wygląd jest przedmiotem wielu szczegółowych analiz prezentowanych w prasie i telewizji. Komentatorzy zwracają uwagę między innymi na jej spore pośladki, które są cechą występującą również u innych członków jej rodziny. Wyniki badań archeologicznych niedawno przeprowadzonych w wyżynnym regionie na pograniczu Turcji, Armenii i Iranu, skąd ponad 100 lat temu wyemigrowali do Stanów Zjednoczonych ormiańscy przodkowie Kim Kardashian, sugerują, że pośladki modelki nie są efektem operacji plastycznych, tylko mogą być cechą odziedziczoną po odległych przodkach, którzy stawili opór Persom i niemal doprowadzili do zagłady greckie wojska w 400 roku p.n.e.

Kim Kardashian podczas ceremonii chrztu w katedrze w Eczmiadzynie, Armenia. Źródło: Twitter, @KimKardashian

Czytaj dalej „Pośladki Kim Kardashian: 2500 lat tradycji?”