Infomacje ze świata archeologii
W ramach nowego cyklu audycji poświęconych cmentarzysku w Bodzi – jednemu z najbardziej fascynujących odkryć archeologicznych na terenie Polski. To bogato wyposażone stanowisko archeologiczne, gdzie u schyłku X wieku chowano przedstawicieli ówczesnych elit, nie tylko z terenu naszego kraju.
Cykl składa się z trzech odcinków, w których o Bodzi opowiada prof. Andrzej Buko.
Jakie ślady funkcjonowania ludzi w przeszłości znajdziemy na Jurze Krakowsko-Częstochowskiej? Dlaczego archeolodzy tam kierują swoje zainteresowania? Kto i kiedy budował zamki na tamtym obszarze? Czym były warownie jurajskie i jakie ich zagadki budzą zainteresowanie badaczy dzisiaj? Jakie badania nad średniowiecznymi zamkami są prowadzone na tym obszarze ? Czy rekonstruować warownie na Jurze? Dlaczego warto badać jaskinie na obszarze Wyżyny Krakowsko-Częstochowskiej? Jak przebiegają badania krakowskich badaczy w jaskiniach i jakie są ich efekty? Jakie tajemnice kryje ten obszar? Jak wygląda kwestia turystyki na tym obszarze? Czy istnieją jakieś szlaki lub przewodniki zawierające wiedzę o zamkach i jaskiniach? Co warto zobaczyć podczas np. wakacyjnych wędrówek?
Czytaj dalej „Szlakiem zamków i jaskiń. Tajemnice Jury Krakowsko-Częstochowskiej”
Do jaskiń ciągnęło mnie od zawsze. Ale ten projekt zaczął się zupełnie w inny sposób. Wczesna wiosna 2015 roku – byłam świeżo po doktoracie. Likwidowaliśmy stare magazyny Instytutu Archeologii i przenosiliśmy je w nowe miejsce. Pierwsza od lat sposobność, aby zrobić porządki w kolekcjach zabytków. Któregoś dnia do Zakładu Paleolitu koledzy zaczęli przynosić pudła i pytać, czy to czasem nie nasze, bo są podpisane „jaskinia”, a w środku znajdują się krzemienie. Zaczęliśmy przeglądać kartony.
Czytaj dalej „Jaskinie Doliny Sąspowskiej, czyli tajemnice magazynów UW”
Archeologiczne dobro narodowe zamknięte w pigułce – takie opinie na temat książki “Grody, garnki i uczeni. O archeologicznych tajemnicach ziem polskich” krążą po salonach. Co na ten temat odkryć w Polsce sądzi sama Autorka? Jakie tematy archeologiczne zasługują według niej na szczególną uwagę? W jakim kierunku powinna rozwijać się archeologia? Wszystkiego dowiecie się z wywiadu z Agnieszką Krzemińską, która nie tylko odpowiedziała Archeowieściom na powyższe pytania, ale również zdradziła co nieco ze swojego popularnonaukowego podwórka.
Mamy przyjemność zaprezentować drugi z serii filmów o tekstyliach i produkcji tekstylnej w Grecji epoki brązu. Dzisiaj dr Agata Ulanowska oraz pani Aleksandra Frączek, studencka Wydziału Archeologii UW, zaprezentują starożytne metody przędzenia.
Czytaj dalej „Tekstylia w Grecji epoki brązu część 2: przędzenie”
Jebel Sahaba jest jednym z najstarszych obecnie znanych cmentarzysk w dolinie Nilu. Datowanie radiowęglowe wskazuje, że pochowani na nim zmarli zamieszkiwali dzisiejsze pogranicze Egiptu i Sudanu w okresie schyłkowego plejstocenu. Już w latach sześćdziesiątych XX wieku brytyjscy archeolodzy zwrócili uwagę na bardzo wysoką frekwencję urazów związanych z przemocą międzyosobniczą pochowanych na cmentarzysku. Uznano, że są one wynikiem najstarszej wojny w dolinie Nilu toczonej przez łowców-zbieraczy o terytorium i zasoby. W jednym z ostatnich numerów czasopisma Scientific Reports ukazały się wyniki badań francuskich naukowców, prezentujących nową interpretację śladów przemocy z cmentarzyska Jebel Sahaba.
Czytaj dalej „Najwcześniejsze znaleziska wskazujące na przemoc w dolinie Nilu”
W ciągu ostatnich dni przez chyba wszystkie media w Polsce przetoczyła się ekstatyczna fala tytułów (oraz artykułów, doniesień czy notatek) anonsujących odkrycie w Polsce (a dokładnie: w Wiejkowie koło Wolina) grobu wikińskiego króla (Haralda Sinozębego). Jako że pochówków królewskich na Pomorzu Zachodnim zbyt wielu nie mamy, tematu zlekceważyć nie można.
Czytaj dalej „O grobie Haralda Sinozębego, czyli dlaczego nie należy nic przyjmować na wiarę”
Posiłkując się badaniami etnografów, archeolodzy byli w stanie zinterpretować znaczenie jamy ze szczątkami zwierząt odkrytej na wyspie Moloka’i, na terenie wysp archipelagu Hawajów. Etnografowie prowadzili swoje badania od początku XIX wieku, a wielu z nich miało lokalne korzenie. Dzięki datowaniom radiowęglowym archeolodzy byli też w stanie określić, że jama ofiarna z Moloka’i to ślad po ludzkiej aktywności na wybrzeżu wyspy z XIV, XV lub początku XVI wieku n.e.
Czytaj dalej „Obrzędy i rytuały na wybrzeżach Hawajów. Jama ofiarna z Moloka’i”
Obszar południowo-wschodnich pobrzeży Bałtyku jest terenem zapewniającym łatwy dostęp do surowca bursztynowego. Tak też było w pradziejach, na co wskazują m.in. liczne późnoneolityczne (III tysiąclecie p.n.e.) pracownie bursztyniarskie i ozdoby bursztynowe znajdowane na stanowiskach zlokalizowanych na Żuławach Wiślanych na południe od Zatoki Gdańskiej. Zastanawiające jest zatem, że zarówno z tego obszaru jak i z pobliskiego regionu północno-wschodniej Polski pochodzi stosunkowo mało gotowych wyrobów bursztynowych. Wśród niewielu współcześnie znanych znajdują się ozdoby z unikatowych stanowisk Ząbie 10, Supraśl 3 i Supraśl 6. Wybrane artefakty poddano zatem analizie stylistycznej i technologicznej w celu określenia miejsca ich wykonania, uwzględniając również rodzaj użytego surowca. Badania wykazały, że choć ozdoby powstały najpewniej z surowca pozyskanego w strefie południowo-wschodnich pobrzeży Bałtyku (stwierdzono sukcynit, gedanit i gedano-sukcynit), to jednak nie posiadają one tam bezpośrednich analogii.
Czytaj dalej „Pochodzenie późnoneolitycznych ozdób bursztynowych w Polsce”
W finale konkursu o nagrodę Europejskiej Rady ds. Badań „Public Engagement with Research Award” w kategorii INSPIRE znalazł się projekt dr hab. Artura Obłuskiego, ERC Starting Grant UMMA, realizowanego w Centrum Archeologii Śródziemnomorskiej UW. Nagroda wręczana jest zdobywcom grantów ERC, którzy podczas realizacji projektów wykazali się doskonałością w zakresie angażowania społeczności spoza świata nauki.
W puli nagród jest również wyróżnienie publiczności, o którym zdecyduje głosowanie w mediach społecznościowych – potrwa ono do dnia ceremonii, zwycięzca ogłoszony zostanie 14 lipca br. podczas uroczystości wręczenia trzech nagród głównych. Nasi czytelnicy mogą pomóc wygrać jedynemu polskiemu projektowi znajdującymi się w finale!
Na projekt można zagłosować na stronie: https://pollunit.com/polls/lhcrptmbiaac9v6i3tobjq?embed=1
Czytaj dalej „Polski projekt w finale konkursu Europejskiej Rady ds. Badań”