Podczas tegorocznych badań w Starej Dongoli (Sudan) ekspedycja Centrum Archeologii Śródziemnomorskiej Uniwersytetu Warszawskiego pod kierunkiem dr. hab. Artura Obłuskiego natrafiła na niespodziewane znalezisko. To elementy architektoniczne z faraońskiej świątyni.
![](https://archeowiesci.pl/wp-content/uploads/2023/03/Hieroglify_Wieczorek_2-Niestandardowy.jpg)
© D. F. Wieczorek/PCMA UW
Badania ekspedycji dr. hab. Obłuskiego, dyrektora CAŚ UW, koncentrują się na najpóźniejszych okresach funkcjonowania Starej Dongoli: na czasach, gdy przeszła ona pod władanie muzułmańskiego Sułtanatu Fundż w XV wieku (projekt UMMA finansowany z ERC Starting Grant i Baraka finansowany przez Fundację ALIPH), a także na czasach, gdy funkcjonowała jako stolica średniowiecznego królestwa Makurii od V do XIV wieku (projekt Afropolis Tungul finansowany z grantu ERC Consolidator).
![](https://archeowiesci.pl/wp-content/uploads/2023/03/IMG_20230206_104554.bak_-1024x489.jpg)
© D. F. Wieczorek/PCMA UW
Tymczasem w trakcie tegorocznych badań na terenie średniowiecznej cytadeli w Starej Dongoli znaleziono kamienne bloki z egipskimi inskrypcjami hieroglificznymi i dekoracją figuralną. Pracujący z ekspedycją egiptolog dr Dawid F. Wieczorek zidentyfikował je jako elementy pochodzące z faraońskiej świątyni. Według jego oceny przeprowadzonej na podstawie kryteriów ikonograficznych, paleograficznych (czyli analizy kroju pisma), a także technologii obróbki bloków piaskowca, budowla pochodzi z 1 połowy I tysiąclecia p.n.e.
Były to czasy XXV dynastii egipskiej, która władała rozległymi terytoriami północno- wschodniej Afryki i Bliskiego Wschodu. To wyjątkowe i niespodziewane odkrycie, gdyż do tej pory, pomimo prawie 60 lat badań archeologicznych w Starej Dongoli nie natrafiono na ślady pochodzące z tak wczesnego okresu. Dlatego potwierdzenie istnienia na terenie Starej Dongoli faraońskiej świątyni, o tysiąc lat starszej niż miasto, którego powstanie datuje się na V wiek n.e. mogłoby rzucić nowe światło na historię tego miejsca, wskazując na znacznie wcześniejszą datę jego założenia.
![](https://archeowiesci.pl/wp-content/uploads/2023/03/popielnica-rekonstrukcja-w-jaskini-1024x768.jpg)
Jak zaznacza dr Wieczorek, na razie są to tylko hipotezy.
Na podstawie zgromadzonego dotychczas materiału zabytkowego nie można stwierdzić, czy pochodzi on z samej Starej Dongoli, czy też został tutaj przywieziony z innego stanowiska i wtórnie wykorzystany do celów budowlanych. Tak, czy inaczej jest to znalezisko zaskakujące, gdyż pochodzi z monumentalnej budowli kamiennej, a w promieniu ponad stu kilometrów od Starej Dongoli nie są znane żadne stanowiska z architekturą w stylu egipskim
– wyjaśnia egiptolog.
Najbliżej położone są Gebel Barkal, ok. 150 km w górę Nilu, oraz Kawa, ok. 120 km w dół Nilu. Były to dwa wiodące ośrodki miejskie i religijne założone jeszcze przez władców egipskich za XVIII dynastii, w okresie Nowego Państwa (odpowiednio w XVI i XIV wieku p.n.e).
![](https://archeowiesci.pl/wp-content/uploads/2023/03/IMG_20230130_101042.bak_-1024x734.jpg)
© D. F. Wieczorek/PCMA UW
Możliwe jednak, że egipskich ośrodków było na tym odcinku doliny Nilu więcej, a obecny stan wiedzy jest odzwierciedleniem stanu badań archeologicznych.
Mam nadzieję, że nasze odkrycie pomoże wypełnić tę lukę
– mówi dr Wieczorek.
Czytaj więcej o badaniach CAŚ UW w Starej Dongoli
Źródło: Notatka prasowa CAŚ