Egipskie hieroglify odkryte w Starej Dongoli w Sudanie

Podczas tegorocznych badań w Starej Dongoli (Sudan) ekspedycja Centrum Archeologii Śródziemnomorskiej Uniwersytetu Warszawskiego pod kierunkiem dr. hab. Artura Obłuskiego natrafiła na niespodziewane znalezisko. To elementy architektoniczne z faraońskiej świątyni.

Badania ekspedycji dr. hab. Obłuskiego, dyrektora CAŚ UW, koncentrują się na najpóźniejszych okresach funkcjonowania Starej Dongoli: na czasach, gdy przeszła ona pod władanie muzułmańskiego Sułtanatu Fundż w XV wieku (projekt UMMA finansowany z ERC Starting Grant i Baraka finansowany przez Fundację ALIPH), a także na czasach, gdy funkcjonowała jako stolica średniowiecznego królestwa Makurii od V do XIV wieku (projekt  Afropolis Tungul  finansowany z grantu ERC Consolidator).

Tymczasem w trakcie tegorocznych badań na terenie średniowiecznej cytadeli w Starej Dongoli znaleziono kamienne bloki z egipskimi inskrypcjami hieroglificznymi i dekoracją figuralną. Pracujący z ekspedycją egiptolog dr Dawid F. Wieczorek zidentyfikował je jako elementy pochodzące z faraońskiej świątyni. Według jego oceny przeprowadzonej na podstawie kryteriów ikonograficznych, paleograficznych (czyli analizy kroju pisma), a także technologii obróbki bloków piaskowca, budowla pochodzi z 1 połowy I tysiąclecia p.n.e.

Były to czasy XXV dynastii egipskiej, która władała rozległymi terytoriami północno- wschodniej Afryki i Bliskiego Wschodu. To wyjątkowe i niespodziewane odkrycie, gdyż do tej pory, pomimo prawie 60 lat badań archeologicznych w Starej Dongoli nie natrafiono na ślady pochodzące z tak wczesnego okresu. Dlatego potwierdzenie istnienia na terenie Starej Dongoli faraońskiej świątyni, o tysiąc lat starszej niż miasto, którego powstanie datuje się na V wiek n.e. mogłoby rzucić nowe światło na historię tego miejsca, wskazując na znacznie wcześniejszą datę jego założenia.

Jak zaznacza dr Wieczorek, na razie są to tylko hipotezy.

Na podstawie zgromadzonego dotychczas materiału zabytkowego nie można stwierdzić, czy pochodzi on z samej Starej Dongoli, czy też został tutaj przywieziony z innego stanowiska i wtórnie wykorzystany do celów budowlanych. Tak, czy inaczej jest to znalezisko zaskakujące, gdyż pochodzi z monumentalnej budowli kamiennej, a w promieniu ponad stu kilometrów od Starej Dongoli nie są znane żadne stanowiska z architekturą w stylu egipskim

– wyjaśnia egiptolog.

Najbliżej położone są Gebel Barkal, ok. 150 km w górę Nilu, oraz Kawa, ok. 120 km w dół Nilu. Były to dwa wiodące ośrodki miejskie i religijne założone jeszcze przez władców egipskich za XVIII dynastii, w okresie Nowego Państwa (odpowiednio w XVI i XIV wieku p.n.e).

Możliwe jednak, że egipskich ośrodków było na tym odcinku doliny Nilu więcej, a obecny stan wiedzy jest odzwierciedleniem stanu badań archeologicznych.

Mam nadzieję, że nasze odkrycie pomoże wypełnić tę lukę

– mówi dr Wieczorek.

Czytaj więcej o badaniach CAŚ UW w Starej Dongoli

Źródło: Notatka prasowa CAŚ