Papirus Dionizji – sądowy spór ojca z córką

Papirusy wydobywane z egipskich piasków dają nam niecodzienny wgląd w codzienne problemy i dramaty ludzi sprzed kilkunastu wieków. Bardzo dobrym przykładem jest papirus Dionizji, który opowiada nam historię Chairemona, zamożnego gimnazjarchy, który pozywa własną córkę i sądownie chce… rozwiązać jej małżeństwo!

Papyrus (P. BM EA 10591 recto column IX, beginning of lines 13–17)
Papirus (P. BM EA 10591)
Domena Publiczna

Czytaj dalej „Papirus Dionizji – sądowy spór ojca z córką”

Samorząd dla Dziedzictwa – ogólnopolski konkurs NID

Rusza nabór wniosków w ogólnopolskim konkursie Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego oraz Generalnego Konserwatora Zabytków „Samorząd dla Dziedzictwa” 2022. Narodowy Instytut Dziedzictwa – koordynator konkursu – zaprasza samorządy gminne: miejskie, miejsko-wiejskie i wiejskie do nadsyłania zgłoszeń. Nagrodami głównymi w konkursie są filmy promujące dziedzictwo kulturowe zwycięskich gmin w każdej z 3 kategorii konkursowych.

Czytaj dalej „Samorząd dla Dziedzictwa – ogólnopolski konkurs NID”

Tej drogi nigdy nie było – rysunkowa adaptacja Eposu o Gilgameszu

Wystawa „Tej drogi nigdy nie było – rysunkowa adaptacja Eposu o Gilgameszu to kolejna odsłona projektu Mai Starakiewicz i Marcina Mleczaka, który swoją cyfrową premierę miał w 2020 roku.

Od 19 marca 2022 roku, w Muzeum Archeologicznym w Krakowie zobaczymy rysunki ilustrujące wybrane wątki opowieści o legendarnym królu oraz  towarzyszące im, wskazane przez Marcina Mleczaka cytaty z parafrazy starożytnego tekstu, na wystawie czasowej, trwającej do maja.

Czytaj dalej „Tej drogi nigdy nie było – rysunkowa adaptacja Eposu o Gilgameszu”

Zamki krzyżackie w 3D–Interaktywna mapa zamków gotyckich

W ramach międzynarodowego projektu “Turystyka bez granic” wykonano szereg materiałów edukacyjnych szczególnie interesujących dla turystów. W listopadzie 2021 Stowarzyszenie gmin “Polskie zamki gotyckie” na stronie projektu https://zamkigotyckie.org.pl/3d/ zamieściło interaktywną mapę oraz grę zawierającą szczegółowe modele 3D dwudziestu zamków gotyckich z terenów Pomorza, Warmii i Mazur. Dzięki temu narzędziu możemy poznać i zwiedzać zabytki średniowiecznej architektury o każdej porze dnia i nocy, w domowym zaciszu.

Rekonstrukcja 3D zamku w Malborku wraz z opisem i zarysem historii w języku polskim
Rekonstrukcja 3D zamku w Malborku wraz z opisem i zarysem historii w języku polskim

Czytaj dalej „Zamki krzyżackie w 3D–Interaktywna mapa zamków gotyckich”

“Cudze chwalicie…” 8 wykładów na Nowe Tysiąclecie

Nowe odkrycia archeologiczne pobudzają zbiorową wyobraźnię, a czasem nawet wywołują sensację – i to nie tylko naukową. Nie wszystkie jednak odkrycia rzeczywiście wzbogacają naszą wiedzę, na przykład na temat antyku, i zmienią dotychczasowe ustalenia. Wbrew pozorom, to te mniej wytworne budowle, czy też skromnie wyglądające zabytki w znacznie większym stopniu przyczyniają się do rozwoju nauki niż niektóre antyczne dzieła sztuki czy rzemiosła.

Czytaj dalej „“Cudze chwalicie…” 8 wykładów na Nowe Tysiąclecie”

Czy zębów rekina używano jako narzędzi? Archeologia eksperymentalna

Znaleziska ekofaktów, do których zaliczają się szczątki zwierzęce, są powszechne na stanowiskach archeologicznych w każdym zakątku świata. Badania tych szczątków pozwalają na określenie gatunków hodowanych w danej społeczności oraz sposobu wykorzystywania produktów pochodzenia zwierzęcego. Szczątki dzikiej zwierzyny pozwalają na ustalenie, które gatunki uległy synantropizacji i funkcjonowały w ludzkich osadach oraz na które zwierzęta polowano. Część z pozostałości zwierzęcych to szczątki pokonsumpcyjne, noszące ślady oddzielania  mięsa od kości oraz obróbki termicznej. Dodatkowo szczątki zwierzęce mogły być obrabiane i używane jako narzędzia. Dotyczy to najczęściej kości, natomiast analizy wykorzystywania zwierzęcego uzębienia – zwłaszcza fauny oceanicznej przez ludzi są bardzo rzadkie. Niniejszy tekst zaprezentuje Państwu przykład badań związanych z archeologią eksperymentalną, które rzucają nowe światło na używanie zębów rekina przez rdzenne społeczności wybrzeża Brazylii.

Południowe wybrzeże Brazylii, Praia Olho de Boi © Antonio Delgado opublikowano na licencji CC BY-ND 2.0, via Wikimedia Commons
Południowe wybrzeże Brazylii, Praia Olho de Boi
© Antonio Delgado
opublikowano na licencji CC BY-ND 2.0, via Wikimedia Commons

Czytaj dalej „Czy zębów rekina używano jako narzędzi? Archeologia eksperymentalna”

Tingitana Frontier Project – badania rzymskiego limesu w Maroku

Polsko-marokańska misja archeologiczna prowadząca badania rzymskiego limesu na przełomie października i listopada 2021 roku odkryła pozostałości rzymskiej wieży obserwacyjnej, która stanowiła część systemu obrony antycznego miasta Volubilis. Projekt realizowany jest w ramach w ramach umowy o wzajemnej współpracy podpisanej w lipcu 2021 pomiędzy Uniwersytetem Warszawskim a Narodowym Instytutem Archeologii i Dziedzictwa Kulturowego w Rabacie (INSAP).

Widok ze stanowiska w kierunku południowo-wschodnim © K. Bartczak, opublikowano na licencji CC BY-NC-SA 4.0
Widok ze stanowiska w kierunku południowo-wschodnim
© K. Bartczak, opublikowano na licencji CC BY-NC-SA 4.0

Czytaj dalej „Tingitana Frontier Project – badania rzymskiego limesu w Maroku”

Warunki życia na Głównym Mieście w Gdańsku w późnym średniowieczu

Warunki życia w późnym średniowieczu i czasach nowożytnych na Głównym Mieście w Gdańsku są możliwe do odtworzenia dzięki badaniom kultury materialnej. Dlatego archeolodzy z Uniwersytetu Warszawskiego opracują i udostępnią wyniki badań archeologiczno-architektonicznych przeprowadzonych przy ulicy Powroźniczej. Dotychczas jest to jeden z większych obszarów rozpoznanych wykopaliskowo, a do tego znajduje się niemal w centrum dawnego miasta.

Poziom użytkowy z drugiej połowy XIV wieku na zapleczu parceli Długi Targ 21 © K. Czajkowski, na licencji CC-BY-SA 4.0
Poziom użytkowy z drugiej połowy XIV wieku na zapleczu parceli Długi Targ 21
© K. Czajkowski, na licencji CC-BY-SA 4.0

Czytaj dalej „Warunki życia na Głównym Mieście w Gdańsku w późnym średniowieczu”

Berdysyczran-depe – nowe stanowisko cywilizacji Oksus w delcie Tedżenu

Widok na północne wzniesienie Berdysyczran-depe wraz z tymczasowym obozowiskiem lokalnego pasterza © B. Kaim
Widok na północne wzniesienie Berdysyczran-depe wraz z tymczasowym obozowiskiem lokalnego pasterza
© B. Kaim

Berdysyczran-depe, niepozorne stanowisko położone w Turkmenistanie, na terenie starożytnej delty rzeki Tedżen (Hari Rod), kryje pozostałości kultury określanej mianem Baktriańsko-Margiański Zespół  Kulturowy (angielski skrót BMAC) lub cywilizacja Oksus.

Już niespełna dwa dni po opublikowaniu wyników badań przeprowadzanych na tym stanowisku przez polskich archeologów, wieści o odkryciu zostały opisane przez portal N+1. Następnie informacje te zostały powielone przez różne fora internetowe i serwisy popularyzujące naukę. Skłoniło to nas do opowiedzenia o tym odkryciu na portalu Archeowieści.

Czytaj dalej „Berdysyczran-depe – nowe stanowisko cywilizacji Oksus w delcie Tedżenu”

Libańskie ścieżki polskich archeologów, cz. 4. Zagadkowe groby z Chhim

Przez dziewięć ostatnich dni sierpnia (23-31 sierpnia) w pogrążonym w kryzysie Libanie przebywała grupa polskich naukowców. Tydzień temu opisywaliśmy poszukiwania śladów starożytnego tsunami. W ostatniej części reportażu przybliżamy badania przeprowadzone w pozostałościach dwóch antycznych wsi: Chhim (czyt. Szheim) i Jiyeh (czyt. Żije, antyczny Porfirejon) położonych około 30 km na południe od Bejrutu. W pierwszej z nich badaliśmy zagadkowe groby znajdujące się w późnoantycznym kościele.

Pozostałości rzymskiej i późnoantycznej zabudowy mieszkalnej oraz sanktuarium w Chhim © A. Krug (PCMA UW), na licencji CC-BY-SA 4.0
Pozostałości rzymskiej i późnoantycznej zabudowy mieszkalnej oraz sanktuarium w Chhim
© A. Krug (PCMA UW), na licencji CC-BY-SA 4.0

Czytaj dalej „Libańskie ścieżki polskich archeologów, cz. 4. Zagadkowe groby z Chhim”