Z kilkumiesięcznym opóźnieniem spowodowanym pandemią na stronie czasopisma ukazał się nowy tom Bioarchaeology of the Near East. Tym razem są tam cztery artykuły problemowe i pięć krótkich raportów z badań terenowych, a także nekrologi Holgera Schutkowskiego i Aliny Wiercińskiej, dwóch wieloletnich członków kolegium redakcyjnego, zmarłych w ostatnich dwóch latach.
Pierwszy artykuł problemowy, którego autorką jest Gretchen Dabbs, przedstawia nowe wielocechowe funkcje do określania płci, które zostały opracowane specjalnie dla populacji starożytnego Egiptu. Testowane na ludzkich szczątkach z Tell el-Amarna, znanej głównie jako stolica Echnatona, nowe funkcje mogą być szczególnie przydatne w badaniach nad źle zachowanymi lub przemieszanymi zbiorami kości.
W kolejnym artykule Handan Üstündağ bada zmiany miejsc przyczepu mięśni w kończynach górnych szkieletów odkrytych w Boğazköy w Turcji, znanej głównie jako Hattusza, stolica państwa hetyckiego. Badany cmentarz jest jednak znacznie późniejszy i pochodzi z czasów hellenistycznych i rzymskich, kiedy miejscowa ludność wsi chowała swoich zmarłych w starożytnych ruinach. Dokumentując zmiany w obrębie miejsc przyczepu mięśni, Üstündağ zauważyła pewne różnice między mężczyznami i kobietami, interpretując je jako konsekwencję podziału pracy między płciami.
Yossi Nagar i współpracownicy opisują pojedynczy szkielet kobiety znaleziony w pobliżu Aszkelonu w Izraelu i datowany na okres późnorzymski. Chociaż kości były słabo zachowane, było to ważne odkrycie, gdyż ciało zostało pochowane w ołowianej trumnie i przykryte tkaniną ze złotymi nićmi, sugerującą osobę o wysokim statusie społecznym. Ta kobieta cierpiała na palucha koślawego, chorobę, która jest obecnie powszechna i jest powiązana z noszeniem ciasnych butów, ale w przeszłości była znacznie rzadsza.
Na koniec Aleksandra Grzegorska przedstawia katalog pochówków ciałopalnych na terenie południowego Lewantu (tj. Izrael, Palestyna, Jordania) i Libanu. Chociaż uważa się, że kremacja jest bardzo rzadka na Bliskim Wschodzie, dane zebrane przez Grzegorską sugerują, że istniały trzy różne okresy, w których ten obrzęd pogrzebowy był stosunkowo powszechny. We wczesnej epoce brązu ciała zmarłych poddawano kremacji w jaskiniach i grzebano w pobliżu stosu pogrzebowego. Następnie, po ponad tysiącleciu, Ludy Morza (w tym Filistyni i Fenicjanie) przywrócili kremację na teren Lewantu, tym razem z pochówkami oddzielonymi od stosów pogrzebowe. Wreszcie, po podboju Palestyny przez Rzymian, wzrost liczby pochówków ciałopalnych można postrzegać jako efekt kolonizacji, gdyż Rzymianie powszechnie praktykowali kremację.
Oprócz artykułów problemowych 14. tom BNE zawiera również pięć krótkich raportów z badań terenowych.
Jeden dotyczy trzech szkieletów znalezionych w Bargat El-Shab na zachodniej pustyni egipskiej. Odkryto je w kurhanach datowanych na wczesny neolit.
Następny tekst przedstawia podstawowe dane ponad 90 szkieletów znalezionych w kompleksie piramid Dżerkare w Sakkarze w Egipcie. Choć kompleks był użytkowany w okresie Starego Państwa, cmentarz datowany był na znacznie późniejszy okres, a mianowicie na koniec drugiego i początek pierwszego tysiąclecia p.n.e.
Trzeci krótki raport z badań terenowych przedstawia szkielety z trzech miejsc w pobliżu czwartej katarakty w Sudanie, reprezentujących czasy, gdy królestwo meroickie kontrolowało ten obszar wtedy, gdy na północy rozwijało się Imperium Rzymskie.
Ostatnie dwa teksty dotyczą szczątków ludzkich z irańskich stanowisk archeologicznych datowanych na początek pierwszego tysiąclecia p.n.e.: Qareh Tepe na równinie Kazwin i Lahsavareh w górach Zagros.
Czasopismo jest dostępne online na licencji Creative Commons.
Artykuł ten można bezpłatnie przedrukować z podaniem źródła
Autor: A.S.