Witalij Balan, dla nas Witalik, farmer z Ukrainy i wielki przyjaciel polskich archeologów. Na skutek agresywnej napaści rosyjskiej na Ukrainę znalazł się w niezwykle trudnej sytuacji. Od ponad dwóch lat jego dom i gospodarstwo rolne (zlokalizowane na Chersońszczyźnie, pomiędzy wsiami Nowe Kairy i Respublikaniec – 47°01’03.2″N 33°36’45.4″E) znajdują się na linii frontu. W pierwszej fazie wojny tereny te zostały szybko zajęte przez wojska rosyjskie. Okupacja była niezwykle bolesna i wiązała się nie tylko ze zniszczeniami upraw i sprzętu rolniczego, ale także z nieopisaną eskalacją przemocy i rabunkiem mienia miejscowych mieszkańców.
Dopiero jesień 2022 i ofensywa wojsk ukraińskich doprowadziły do odbicia zachodniej części obwodu chersońskiego, w tym terenów na których znajduje się gospodarstwo Witalika. Było to jednak za późno by móc ponownie przywrócić do użytku tereny rolnicze. Sezon rolniczy 2023 był więc stracony.
Dodatkowo działania wojenne przechodzące przez te ziemie doprowadziły do całkowitej degradacji pól rolnych – wraki sprzętu, leje po wybuchach oraz miny i niewypały skutecznie zablokowały możliwości uprawy ziemi w tym rejonie. Dodatkowo do zagłady lokalnego rolnictwa przyczyniła się katastrofa ekologiczna jaką było zniszczenie 6 czerwca 2023 roku tamy i elektrowni wodnej w Nowej Kachowce. Na skutek obniżenia się poziomu wody w Zbiorniku Kachowskim, lokalne rolnictwo zostało pozbawione nawadniania pól. Wszystko to doprowadziło do jego degradacji i praktycznego upadku. Obecnie niemal każdego dnia wieś Nowe Kairy, w której mieszka Witalij, ostrzeliwana jest przez wojska rosyjskie. Ucierpiał jego dom i gospodarstwo, co sprawiło, że warunki w jakich przyszło żyć Witalikowi i jego rodzinie są bardzo trudne.
Przed wojną farma Witalika stanowiła ważne źródło pracy dla wielu osób z okolicznych wsi. Witalik jako dobry lokalny gospodarz wspomagał biednych oferując godną pracę oraz wsparcie w prowadzeniu własnych gospodarstw rolnych. Dla nas jest on jednak przede wszystkim przyjacielem. Bliskim przyjacielem polskich archeologów z Uniwersytetu Warszawskiego. Zawsze służył nam bezinteresowną pomocą. W trakcie prac wykopaliskowych pomagał w transportowaniu ciężkich kamieni traktorem, przygotowywał miejsca pod badania archeologiczne oraz geofizyczne, dbał o komfort naszego dojazdu i pracy w terenie, pomagał w organizacji bazy archeologicznej, dowoził wodę, dostarczał świeże warzywa ze swojej farmy, nigdy nie oczekując niczego w zamian. W przyjaźni polsko-ukraińskiej i naszej wspólnej pracy widział wspaniałą szansę dla rozwoju jego rodzinnego regionu.
Dziś, gdy Witalij i jego rodzina próbują przetrwać w niezwykle trudnych warunkach, chcemy podziękować mu za jego wieloletnie wsparcie i przyjaźń. Zorganizowaliśmy zbiórkę na portalu pomagam.pl, aby wesprzeć ich w utrzymaniu się i przeprowadzeniu niezbędnych napraw domu.
Twoja pomoc pozwoli Witalijowi i jego rodzinie przetrwać trudne czasy oraz zminimalizować skutki wojny dla lokalnej społeczności. Każda kwota wpłacona na tę zbiórkę ma ogromne znaczenie.
Dziękujemy za wsparcie naszego projektu, który łączy ludzi różnych narodowości w celu badania i ochrony dziedzictwa kulturowego. Teraz, gdy Witalijowi potrzeba pomocy, chcemy mu oddać dług wdzięczności i okazać solidarność.
Dołącz do naszej zbiórki na portalu Pomagam.pl i wspólnie pokażmy, że przyjaźń i wsparcie są silniejsze niż granice.
Dziękujemy za każdą okazaną pomoc!
Polsko-ukraińska ekspedycja archeologiczna w Konsułowce. Założycielem zbiórki jest dr Marcin Matera wieloletni kierownik ekspedycji. Wsparcia organizacyjnego udzielają mu jego współpracownicy oraz uczestnicy wykopalisk w latach 2015-2021 (prof. Tomasz Scholl, dr Paweł Lech, Aleksandra Deptuła, Anna Graczyk, Franciszek Szemiet oraz społeczność studentów Wydziału Archeologii Uniwersytetu Warszawskiego).
W razie pytań zapraszamy do kontaktu: marcinmatera@uw.edu.pl