Tag: Imperium Rzymskie

Opublikowane w

Ile osób usłyszało Antoniusza i Brutusa po zamachu na Juliusza Cezara?

Dnia 15 marca 44 roku p.n.e. miało miejsce jedno z najbardziej znanych wydarzeń w historii: udany zamach na Juliusza Cezara. Po zabójstwie dyktatora miasto pogrążyło się w chaosie, z którego miał wyłonić się nowy porządek. Spiskowcy – w tym Marek Brutus – schronili się na wzgórzu kapitolińskim, liczyli na wsparcie ludu. Brutus przemówił do zgromadzonych na Kapitolu, ale jego mowa nie zyskała takiej popularności jak słynna mowa Marka Antoniusza na Forum Romanum. Projekt „Raz, dwa, trzy! Czy wszyscy mnie słyszą? Czy wszyscy mnie widzą?” badał, ile osób mogło usłyszeć te przemówienia. Czy właściwości akustyczne mównic mogły wpłynąć na losy Rzymu?

Czytaj dalej „Ile osób usłyszało Antoniusza i Brutusa po zamachu na Juliusza Cezara?”

Opublikowane w

Twierdza legionowa NOVAE

Novae to stanowisko archeologiczne położone na prawym brzegu Dunaju w dzisiejszej północnej Bułgarii, na wschód od współczesnego miasta Svishtov. Miejsce słynie z parku pamięci poświęconego wydarzeniom z 1877 roku, ale także z rzymskiej twierdzy legionowej i późnorzymskiego miasta.

Ekspedycja Wydziału Archeologii UW przygotowała właśnie film prezentujący zaplecze swoich prac oraz aktualne wyniki badań.

Komputerowa rekonstrukcja budynku komendantury rzymskiego obozu legionowego w Novae © J. Kaniszewski
Komputerowa rekonstrukcja budynku komendantury rzymskiego obozu legionowego w Novae
© J. Kaniszewski

Czytaj dalej „Twierdza legionowa NOVAE”

Opublikowane w

Badania nad dziełem Metamorfozy albo Złoty osioł

„Metamorfozy” albo „Złoty osioł” to utwór łacińskiego pisarza Apulejusza z II wieku n.e. Jest najstarszą łacińską powieścią, zachowaną w całości. Lucjusz, główny bohater tego utworu, niefortunnie przemieniony w osła przeżywa w jego trakcie barwne, ale i bardzo bolesne przygody. Wszystkie one prowadzić mają do zaskakującej, religijnej przemiany bohatera.

Bizantyjska Mozaika z V w.
Domena Publiczna

Czytaj dalej „Badania nad dziełem Metamorfozy albo Złoty osioł”

Opublikowane w

[WYSTAWA] Novae – badania Ekspedycji Wydziału Archeologii UW

Novae to rzymski obóz położony nad Dunajem, w północnej Bułgarii.  Został założony w I w. n.e. W byłej fortecy legionowej znajdują się między innymi pozostałości sztabu Legionu I Italskiego, fortyfikacje, a w jego pobliżu osiedla cywilne oraz nekropole. Od przeszło 80 lat badania na stanowisku prowadzą polscy i bułgarscy archeolodzy. 

W dniu 28 czerwca (wtorek) o godz. 17.00 odbędzie się uroczyste otwarcie wystawy poświęconej badaniom archeologicznym Ekspedycji Wydziału Archeologii UW w Novae. Wystawa będzie prezentowana w ogrodach Biblioteki Uniwersyteckiej w Warszawie przy ul. Dobrej 56/66 do 10 lipca 2022 r. 

Rekonstrukcja pochówku kobiety z Novae, odkryty podczas badań Ekspedycji Wydziału Archeologii UW w 2018 roku © D. Wojnowska, bez możliwości przedrukuRekonstrukcja pochówku kobiety z Novae, odkryty podczas badań Ekspedycji Wydziału Archeologii UW w 2018 roku
© D. Wojnowska, bez możliwości przedruku

Czytaj dalej „[WYSTAWA] Novae – badania Ekspedycji Wydziału Archeologii UW”

Opublikowane w

„Cudze chwalicie…” 8 wykładów na Nowe Tysiąclecie

Nowe odkrycia archeologiczne pobudzają zbiorową wyobraźnię, a czasem nawet wywołują sensację – i to nie tylko naukową. Nie wszystkie jednak odkrycia rzeczywiście wzbogacają naszą wiedzę, na przykład na temat antyku, i zmienią dotychczasowe ustalenia. Wbrew pozorom, to te mniej wytworne budowle, czy też skromnie wyglądające zabytki w znacznie większym stopniu przyczyniają się do rozwoju nauki niż niektóre antyczne dzieła sztuki czy rzemiosła.

Czytaj dalej „„Cudze chwalicie…” 8 wykładów na Nowe Tysiąclecie”

Opublikowane w

Tingitana Frontier Project – badania rzymskiego limesu w Maroku

Polsko-marokańska misja archeologiczna prowadząca badania rzymskiego limesu na przełomie października i listopada 2021 roku odkryła pozostałości rzymskiej wieży obserwacyjnej, która stanowiła część systemu obrony antycznego miasta Volubilis. Projekt realizowany jest w ramach w ramach umowy o wzajemnej współpracy podpisanej w lipcu 2021 pomiędzy Uniwersytetem Warszawskim a Narodowym Instytutem Archeologii i Dziedzictwa Kulturowego w Rabacie (INSAP).

Widok ze stanowiska w kierunku południowo-wschodnim © K. Bartczak, opublikowano na licencji CC BY-NC-SA 4.0
Widok ze stanowiska w kierunku południowo-wschodnim
© K. Bartczak, opublikowano na licencji CC BY-NC-SA 4.0

Czytaj dalej „Tingitana Frontier Project – badania rzymskiego limesu w Maroku”

Opublikowane w

Tradycja tworzenia inskrypcji w Cesarstwie Rzymskim

W III w. tradycja tworzenia inskrypcji w cesarstwie rzymskim uległa przekształceniu i do V w. ich liczba miejscami znacznie spadła, a ich różnorodność, kształt, forma, dekoracje, użyte kroje pisma czy wreszcie okoliczności wystawienia całkowicie się zmieniły. – Gorące dyskusje wokół owej transformacji toczą się nieprzerwanie przynajmniej od lat 80. XX w., dotąd jednak nie osiągnięto zgody w zakresie odtworzenia jej przyczyn, przebiegu i skutków. Na pewno kryje się za nią coś więcej niż prosta korelacja z politycznym i militarnym kryzysem cesarstwa rzymskiego – mówi dr Paweł Nowakowski z Wydziału Historii UW, laureat prestiżowego grantu ERC.

Vannucci A., 1873, Storia dell'Italia antica, Domena Publiczna
Vannucci A., 1873, Storia dell’Italia antica, Domena Publiczna

Czytaj dalej „Tradycja tworzenia inskrypcji w Cesarstwie Rzymskim”

Opublikowane w

Pomerium – nowe odkrycie

Dnia 17 lipca 2021 roku podczas prac archeologicznych prowadzonych w pobliżu niedawno odrestaurowanego mauzoleum Augusta na Piazza Augusto Imperatore, tuż przy Via del Corso w Rzymie, dokonano ważnego i rzadkiego odkrycia pomerium. Odkopano sporych rozmiarów blok (pomerium cippus), wykonany z trawertynu, który wyznaczał sakralną granicę (pomerium) Rzymu poszerzoną przez cesarza Klaudiusza w 49 roku n.e. Choć blok zachował się jedynie częściowo, z tytułem cenzorskim władcy (linia 6) i końcową formułą (linie 7–9):

[au]ctis populi R[omani] / finibus, pomerium / ampliavit terminavitque,

to łączenie tej inskrypcji z działalnością Klaudiusza i podobnymi cippi, z tego samego okresu, jest jak najbardziej zasadne.

Dlaczego niedawne odkrycie w Rzymie ma tak unikatowy charakter i tak wielkie znaczenie?

Moment odkrycia pomerium © Sovrintendenza Capitolina ai Beni Culturali
Moment odkrycia pomerium
© Sovrintendenza Capitolina ai Beni Culturali

Czytaj dalej „Pomerium – nowe odkrycie”

Opublikowane w

Podcasty o Barbaricum cz.2

Muzeum Starożytnego Hutnictwa Mazowieckiego im. Stefana Woydy w Pruszkowie prowadzi 10-15 minutowe podcasty „To jest temat” o Barbaricum, dotyczące mieszkańców północnej i środkowej Europy u schyłku starożytności.

W maju zebraliśmy dla Was serie podcastów „Barbaricum – nieznana karta historii”, dotyczące Celtów, Cembrów i Bastarnów, Wandalów oraz Gotów.

Tym razem zebraliśmy dla Was nowe rozmowy dotyczące:

Czytaj dalej „Podcasty o Barbaricum cz.2”