Tajemnice jaskini Koziarnia. Część pierwsza – burzliwe losy jaskini

W tej jaskini byli neandertalczycy, sala taneczna i kręgielnia. Kiedyś na zmianę żyli w niej ludzie i niedźwiedzie jaskiniowe. Innym razem znajdowała się tam zagroda dla zwierząt. Stąd nazwa – Koziarnia… 

Widok otworu wejściowego do jaskini Koziarnia © M. Bogacki, na licencji CC BY-NC-SA 4.0
Widok otworu wejściowego do jaskini Koziarnia
© M. Bogacki, na licencji CC BY-NC-SA 4.0

Czytaj dalej „Tajemnice jaskini Koziarnia. Część pierwsza – burzliwe losy jaskini”

Wojeciech Kóčka – jeden z pierwszych badaczy Ostrowa Tumskiego

Wojciech Kóčka – wybitny antropolog i archeolog, działacz polityczny, człowiek o nieprzeciętnej osobowości i ciekawym życiorysie. To właśnie on był jednym z pierwszych badaczy, którzy zgłębiali początki Państwa Polskiego i prowadzili wykopaliska na wrocławskim Ostrowie Tumskim. Przyjrzymy się bliżej tej postaci.

Choć projekt Historia na Slajdach skupia się na latach 70. i 80. XX wieku oraz na ekspedycjach, które w tym czasie prowadził na Ostrowie Tumskim Prof. Józef Kaźmierczyk, warto pamiętać, że nie był on pierwszym badaczem, który zainteresował się tym tematem. Wśród naukowców, którzy od końca lat 40. XX wieku zajmowali się tematem wrocławskiego Ostrowa Tumskiego, na szczególną uwagę zasługuje Wojciech Kóčka, którego praca pomogła stworzyć podwaliny dzisiejszej wiedzy o wczesnośredniowiecznym grodzie, który był kolebką Wrocławia.

Wojciech Kóčka (źródło: Przewodnik Katolicki)

Wojciech Kóčka (źródło: Przewodnik Katolicki)

Czytaj dalej „Wojeciech Kóčka – jeden z pierwszych badaczy Ostrowa Tumskiego”

Najstarsze mumie na świecie?

Współczesne muzea pełne są zabytków pozbawionych kontekstu odkrycia. Mogą to być znaleziska luźne bądź artefakty pochodzące z badań w czasach, kiedy dokumentację wykopaliskową prowadzono w dość ograniczony sposób. A należy przyznać, że jest ona najważniejszym aspektem pracy archeologa. Gdyż dzięki niej zachowuje się mnóstwo informacji, pozwalających na interpretację odkryć nawet po wielu latach. Przekonali się o tym archeolodzy z Portugalii, którzy przeanalizowali fotografie wykonane w terenie w latach sześćdziesiątych XX wieku podczas eksploracji mezolitycznego stanowiska związanego z konsumpcją mięczaków wodnych. Wyniki tych badań rzuciły światło na zabiegi mumifikacyjne sprzed 8000 lat! Jeżeli opinie naukowców są właściwe, to portugalskie znaleziska to najstarsze mumie na świecie.

Mumia kultury Chinchorro
© Luis Lobos Rivadeneira
opublikowano na licencji CC BY-NC 2.0, via Wikimedia Commons

Czytaj dalej „Najstarsze mumie na świecie?”

Na wezwanie Odyna. Tajemnice wikingów – początki państwa polskiego

W ramach nowego cyklu audycji poświęconych cmentarzysku w Bodzi – jednemu z najbardziej fascynujących odkryć archeologicznych na terenie Polski. To bogato wyposażone stanowisko archeologiczne, gdzie u schyłku X wieku chowano przedstawicieli ówczesnych elit, nie tylko z terenu naszego kraju.

Cykl składa się z trzech odcinków, w których o Bodzi opowiada prof. Andrzej Buko.

Ilustracja promująca serię podcastów „To jest Temat” © MSHM

 

Starożytny wrak u wybrzeży Balearów zostanie zbadany, zabezpieczony i udostępniony

Wspólny projekt połączył naukowców z Wydziału Archeologii Uniwersytetu Warszawskiego oraz IBEAM, działającej na Balearach instytucji specjalizującej się w archeologii morskiej. Przez okres minimum pięciu lat badacze będą odkrywać tajemnice statku, którego ostatni rejs zakończył się w zachodniej części Morza Śródziemnego, w okolicy malowniczej wyspy Formentery. Starożytny wrak u wybrzeży Balearów zostanie następnie zakonserwowany pod wodą oraz – w myśl najlepszych standardów, upowszechnianych przez UNESCO – udostępniony do zwiedzania, także w formie wirtualnej.

Joanna Staniszewska (WA UW) przygotowana do podwodnej inwentaryzacji zabytków ruchomych
© J.A. Arribas, opublikowano na licencji CC BY-NC-SA 4.0

Czytaj dalej „Starożytny wrak u wybrzeży Balearów zostanie zbadany, zabezpieczony i udostępniony”

Szlakiem zamków i jaskiń. Tajemnice Jury Krakowsko-Częstochowskiej

Jakie ślady funkcjonowania ludzi w przeszłości znajdziemy na Jurze Krakowsko-Częstochowskiej? Dlaczego archeolodzy tam kierują swoje zainteresowania?  Kto i kiedy budował zamki na tamtym obszarze? Czym były warownie jurajskie i jakie ich zagadki budzą zainteresowanie badaczy dzisiaj?  Jakie badania nad średniowiecznymi zamkami są prowadzone na tym obszarze ?  Czy rekonstruować warownie na Jurze? Dlaczego warto badać jaskinie na obszarze Wyżyny Krakowsko-Częstochowskiej? Jak przebiegają badania krakowskich badaczy w jaskiniach i jakie są ich efekty?  Jakie tajemnice kryje ten obszar? Jak wygląda kwestia turystyki na tym obszarze? Czy istnieją jakieś szlaki lub przewodniki zawierające wiedzę o zamkach i jaskiniach? Co warto zobaczyć podczas np. wakacyjnych wędrówek?

Ruiny Zamku w Mirowie
© J. Opioła, na licencji CC BY-SA 4.0, via Wikimedia Commons

Czytaj dalej „Szlakiem zamków i jaskiń. Tajemnice Jury Krakowsko-Częstochowskiej”

Jaskinie Doliny Sąspowskiej, czyli tajemnice magazynów UW

Do jaskiń ciągnęło mnie od zawsze. Ale ten projekt zaczął się zupełnie w inny sposób. Wczesna wiosna 2015 roku – byłam świeżo po doktoracie. Likwidowaliśmy stare magazyny Instytutu Archeologii i przenosiliśmy je w nowe miejsce. Pierwsza od lat sposobność, aby zrobić porządki w kolekcjach zabytków. Któregoś dnia do Zakładu Paleolitu koledzy zaczęli przynosić pudła i pytać, czy to czasem nie nasze, bo są podpisane „jaskinia”, a w środku znajdują się krzemienie. Zaczęliśmy przeglądać kartony.

Wszystkie jaskinie badane wykopaliskowo przez Profesora W. Chmielewskiego w Dolinie Sąspowskiej © M. Jakubczak, na licencji CC BY-SA 4.0
Wszystkie jaskinie badane wykopaliskowo przez Profesora W. Chmielewskiego w Dolinie Sąspowskiej
© M. Jakubczak, na licencji CC BY-SA 4.0

Czytaj dalej „Jaskinie Doliny Sąspowskiej, czyli tajemnice magazynów UW”

[WYWIAD] Grody, garnki i uczeni. O archeologicznych tajemnicach ziem polskich. Wywiad autorski!

Archeologiczne dobro narodowe zamknięte w pigułce – takie opinie na temat książki “Grody, garnki i uczeni. O archeologicznych tajemnicach ziem polskich” krążą po salonach. Co na ten temat odkryć w Polsce sądzi sama Autorka? Jakie tematy archeologiczne zasługują według niej na szczególną uwagę? W jakim kierunku powinna rozwijać się archeologia?  Wszystkiego dowiecie się z wywiadu z Agnieszką Krzemińską, która nie tylko odpowiedziała Archeowieściom na powyższe pytania, ale również zdradziła co nieco ze swojego popularnonaukowego podwórka.

Czytaj dalej „[WYWIAD] Grody, garnki i uczeni. O archeologicznych tajemnicach ziem polskich. Wywiad autorski!”

Najstarsze na świecie słomki do picia

Kurhan w Majkopie, związany z nomen omen kulturą majkopską z epoki brązu, jest jednym z najbardziej bogato wyposażonych prehistorycznych grobowców na północnym Kaukazie. Badania archeologiczne kurhanu w 1897 roku ujawniły zestaw zagadkowych rurek ze złota i srebra z wyszukanymi końcówkami oraz dekoracjami w postaci figurek byków. Interpretacje tych przedmiotów obejmują ich wykorzystanie jako bereł lub jako słupów do wspierania baldachimu. Ponowna analiza rurek, dokonana przez zespół badaczy pod kierunkiem Viktora Trifonova, sugeruje jednak, że były one używane jako słomki do picia piwa, wyposażone dodatkowo w integralne filtry do usuwania zanieczyszczeń. Jeśli to prawda, przedmioty te stanowią najwcześniejszy materialny dowód picia piwa przez długie rurki – praktyki, która stała się powszechna podczas ceremonii w III i II tysiącleciu p.n.e. na starożytnym Bliskim Wschodzie. W niniejszym artykule ujawniamy interesujące szczegóły związane ze wspomnianym odkryciem, których mogliście nie znaleźć nigdzie indziej. 

Elementy składowe „berła” z kurhanu majkospkiego: 1) jedna z ośmiu srebrnych perforowanych końcówek; 2) połączenie pomiędzy dwoma segmentami srebrnej rurki z widocznym szwem wzdłużnym; 3–5) różne rodzaje okuć; 6) prawdopodobnie lutowany szew wzdłużny
© V. Trifonova
Opublikowano za zgodą autora, źródło oryginalne: Trifonov, V., Petrov, D., & Savelieva, L. Party like a Sumerian: reinterpreting the ‘sceptres’ from the Maikop kurgan. „Antiquity” 2022, vol. 96, issue 385, s. 1-18

Czytaj dalej „Najstarsze na świecie słomki do picia”

Tekstylia w Grecji epoki brązu część 2: przędzenie

Mamy przyjemność zaprezentować drugi z serii filmów o tekstyliach i produkcji tekstylnej w Grecji epoki brązu. Dzisiaj dr Agata Ulanowska oraz pani Aleksandra Frączek, studencka Wydziału Archeologii UW, zaprezentują starożytne metody przędzenia.

Kadr z filmu: Textile technology in Bronze Age Greece. Part II: Spinning
Kadr z filmu: Textile technology in Bronze Age Greece. Part II: Spinning

Czytaj dalej „Tekstylia w Grecji epoki brązu część 2: przędzenie”