Kiedy bioarcheolodzy odkopują szczątki ludzkie, niekiedy znajdują pochówki, które mogą być nieco skomplikowane. „Idealny” pochówek do analiz bioarcheologicznych zawiera kompletny zbiór kości w dobrym stanie zachowania. Jednak niektóre stanowiska archeologiczne mają tak wielkie znaczenie, że nawet gdy pracujemy ze słabo zachowanymi i niekompletnymi pochówkami, niekonwencjonalne metody pozwalają nam przezwyciężyć trudności związane z ograniczeniami spowodowanymi stanem zachowania. Widać to na przykładzie badań na cmentarzysku Deh Dumen datowanym na epokę brązu, położonym w górach Zagros w Iranie.
W środę 14 września rozpoczęło się coroczne święto archeologii: Festyn Archeologiczny w Biskupinie. Tym razem hasłem przewodnim dla rekonstruktorów, badaczy i popularyzatorów nauki jest Matka Natura – nie mogło więc zabraknąć tych, których żywiołem jest woda!
Jest to wystawa jubileuszowa z okazji 20 – lecia badań prowadzonych przez Polaków na stanowisku Tell el-Farcha położonym w północno-wschodniej delcie Nilu, około 120 km od Kairu. Stanowisko zostało odkryte w 1987 r. przez włoskich archeologów, a od 1998 r. jest obiektem badań polskiej ekspedycji kierowanej przez prof. dr hab. Krzysztofa M. Ciałowicza z Instytut Archeologii Uniwersytetu Jagiellońskiego i dr Marek Chłodnicki z Muzeum Archeologicznego w Poznaniu.
Gdy na początku sierpnia 2022 INAH (Instituto Nacional de Antropología e Historia) ogłosił rewelację na temat zdumiewających rytuałów polegających na transmutacji zmarłych arystokratów Majów w piłki, świat obiegła fala informacji zniekształcających ten anons, sensacyjnych notek prasowych i nierzetelnych artykułów. Komunikat INAH opierał się na danych pochodzących katakumb odkrytych na terenie stanowiska archeologicznego Tonina w Chiapas, w Meksyku, w 2020 roku. Znaleziono tam ponad 400 naczyń zawierających mieszaninę różnych substancji organicznych: gumy, korzeni, węgla drzewnego oraz… popiołów, będących najwyraźniej pozostałością po procesie ciałopalenia. Prowadzący badania Juan Yadeun Angulo powiązał te dane z inskrypcjami umieszczonymi na znacznikach jednego z boisk do pok-ta-pok. Jego zdaniem arystokraci z Popo’, bo tak w trakcie ery klasycznej nazywano królestwo Tonina, mogli brać dalszy udział w wiecznym kole życia pod postacią – symbolizujących życiodajną siłę – piłek, używanych w tej rytualnej grze.
„Metamorfozy” albo „Złoty osioł” to utwór łacińskiego pisarza Apulejusza z II wieku n.e. Jest najstarszą łacińską powieścią, zachowaną w całości. Lucjusz, główny bohater tego utworu, niefortunnie przemieniony w osła przeżywa w jego trakcie barwne, ale i bardzo bolesne przygody. Wszystkie one prowadzić mają do zaskakującej, religijnej przemiany bohatera.
Dnia 2 września 2022 r., w dzień swoich imienin, odszedł od nas na zawsze Profesor Stefan Karol Kozłowski. Był postacią wyjątkową, zarówno jako najwyższej, światowej klasy Uczony, jako Nauczyciel Akademicki o niepowtarzalnym stylu wykładania, jak i jako oddany Przyjaciel. Poznałem Stefana we wszystkich tych wymiarach i tym bardziej zdaję sobie dziś sprawę, jak dotkliwa i bolesna jest to strata.
Kiedyś liczyły się zabytki, ich kształty i rozmiary. Dziś najważniejszy jest kontekst ich znalezienia. Bez niego archeolog jest jak analfabeta, który dostał w prezencie książkę.
Nowe odkrycia w Castillo de Huarmeypotwierdzają poprzednie teorie polskich badaczy. Nekropola badana przez archeologów z Uniwersytetu Warszawskiego służyła jako miejsce pochówku elit i kultu przodków społeczności kultury Wari. Do wąskiego grona osób, które mogły dostąpić zaszczytu pochówku w grobowcach królewskich w Castillo de Huarmey zaliczano także wybitnych artystów i rzemieślników służących na dworze władców Wari.
Mamy przyjemność zaprezentować trzeci, i ostatni, z serii filmów o tekstyliach i produkcji tekstylnej w Grecji epoki brązu. Dzisiaj dr Agata Ulanowska oraz pani Aleksandra Frączek, studentka Wydziału Archeologii UW, zaprezentują starożytne metody tkania.
Kadr z filmu: Textile technology in Bronze Age Greece. Part III: Weaving
Capacocha, podczas której składano w ofierze dzieci i młode kobiety, była jednym z najważniejszych rytuałów w imperium inkaskim. Najnowsze badania toksykologiczne dzieci złożonych w ofierze na szczycie wulkanu Ampato (Peru) wykazały, że w ostatnich miesiącach życia żuły one liście koki i piły ayashuasca. Analizy przeprowadził międzynarodowy zespół kierowany przez Dagmarę Sochę, bioarcheolog z Centrum Badań Andyjskich Uniwersytetu Warszawskiego (CEAC UW), wspólnie z Marzeną Sykuterą z Katedry Medycyny Sądowej Collegium Medicum Uniwersytetu Mikołaja Kopernika oraz Johanem Reinhardem (odkrywcą mumii) i peruwiańskim archeologiem Ruddym Chávezem Pereą.
