Podcasty o Barbaricum cz.2

Muzeum Starożytnego Hutnictwa Mazowieckiego im. Stefana Woydy w Pruszkowie prowadzi 10-15 minutowe podcasty „To jest temat” o Barbaricum, dotyczące mieszkańców północnej i środkowej Europy u schyłku starożytności.

W maju zebraliśmy dla Was serie podcastów „Barbaricum – nieznana karta historii”, dotyczące Celtów, Cembrów i Bastarnów, Wandalów oraz Gotów.

Tym razem zebraliśmy dla Was nowe rozmowy dotyczące:

Czytaj dalej „Podcasty o Barbaricum cz.2”

Wiedza tajemna w starożytnej Mezopotamii

Zapisany na glinianych tabliczkach babiloński tekst Inamgiszhuranki z VII wieku p.n.e. zawiera ezoteryczne wywody, za pomocą których kapłani tłumaczyli epitety bogów o dawno zapomnianym znaczeniu. Ta wiedza tajemna była bardzo ceniona w Babilonii i Asyrii, a jej elementy mogły stanowić inspirację dla pitagorejskiej teorii liczb i żydowskiej kabały.

Fragment tabliczki z serią Enuma Anu Enlil, zawierającą omina astralne. W babilońskiej teologii spekulatywnej często były wykorzystywane motywy astronomiczne Metropolitan Museum of Art (opublikowano na licencji CC0 1.0, via Wikimedia Commons)
Fragment tabliczki z serią Enuma Anu Enlil, zawierającą omina astralne. W babilońskiej teologii spekulatywnej często były wykorzystywane motywy astronomiczne
Metropolitan Museum of Art
(opublikowano na licencji CC0 1.0, via Wikimedia Commons)

Czytaj dalej „Wiedza tajemna w starożytnej Mezopotamii”

Skąd się wzięły kolorowe papugi na pustyni?

Stanowisko Paquimé w okresie swojego największego rozkwitu stało się najważniejszym ośrodkiem na północy Meksyku i południowym zachodzie Stanów Zjednoczonych. Poza licznymi przykładami monumentalnej architektury i egzotycznych dóbr luksusowych znaleziono tu setki szkieletów papug.

Zrekonstruowane zagrody dla papug (po prawej) z Paquimé fot. DiSchamelrider(opublikowano na licencji CC0 1.0, via Wikimedia Commons)
Zrekonstruowane zagrody dla papug (po prawej) z Paquimé
fot. DiSchamelrider (opublikowano na licencji CC0 1.0, via Wikimedia Commons)

Czytaj dalej „Skąd się wzięły kolorowe papugi na pustyni?”

GIS w badaniach sieci nawadniania w oazie Serachs w Turkmenistanie

Serachs to mała oaza położona w Turkmenistanie, przy granicy z Iranem i Afganistanem, gdzie od ponad dwudziestu lat prowadzą badania polscy archeolodzy z Uniwersytetu Warszawskiego. W badaniach sieci nawadniania w oazie Serachs z powodzeniem stosuje się Systemy Informacji Geograficznej.

Wizualizacja 3D oazy Serachs – widok od północy il. N. Buławka
Wizualizacja 3D oazy Serachs – widok od północy
il. N. Buławka

Czytaj dalej „GIS w badaniach sieci nawadniania w oazie Serachs w Turkmenistanie”

Tajemnice podziemnych miast w Iranie

W Iranie zidentyfikowanych zostało wiele podziemnych kompleksów korytarzy i pomieszczeń używanych jako miejsce przechowywania żywności i schronienie w razie konfliktów zbrojnych. W niektórych z nich zostały odkryte szczątki ludzkie, które stanowią świadectwo różnych zdarzeń w skomplikowanej historii tego kraju.

Na Bliskim Wschodzie jest dużo obszarów obfitujących w miękkie wulkaniczne lub osadowe skały, w których łatwo można drążyć korytarze. Od tysięcy lat ludzie korzystali z tego i tworzyli różne podziemne struktury, niektóre składające się z jednej piwnicy, ale też takie, w których było wiele kilometrów korytarzy i setki pomieszczeń do przechowywania żywności. W razie potrzeby okoliczni mieszkańcy mogli się w nich schronić przed wrogiem.

Ceglane sklepienie ogromnej cysterny na wodę w podziemnym mieście Nuszabad © A. Sołtysiak, zdjęcie na licencji CC BY-NC-SA
Ceglane sklepienie ogromnej cysterny na wodę w podziemnym mieście Nuszabad
fot. A. Sołtysiak, zdjęcie na licencji CC BY-NC-SA

Czytaj dalej „Tajemnice podziemnych miast w Iranie”

Przedhiszpańskie napoje używkowe z południowych Wielkich Równin

Badania fizykochemiczne naczyń ceramicznych kultury Toyah, rozwijającej się na terenie południowych Wielkich Równin w tzw. okresie protohistorycznym (około 1350–1650 n.e.), udowodniły, że te społeczności spożywały przedhiszpańskie napoje używkowe zawierające kofeinę i teobrominę. Ponadto stwierdzono prawdopodobne przypadki lokalnej produkcji wina.

Zasięg regionu geograficznego Wielkich Równin autor: TheDarthEgg, 2010, domena publiczna
Zasięg regionu geograficznego Wielkich Równin
autor: TheDarthEgg, 2010, domena publiczna

Czytaj dalej „Przedhiszpańskie napoje używkowe z południowych Wielkich Równin”

Boskie Dłonie – historia najsłynniejszego archeologa-fałszerza

Archeologia potrafi być świetnym narzędziem propagandy. Przekonała się o tym Japonia, która – za sprawą odkryć amatora Shin’ichiego Fujimury, zwanego Boskie Dłonie – przesunęła chronologię zasiedlenia swoich wysp o całe tysiąclecia. Wkrótce dokonania archeologa-fałszerza przejrzano, przez co pradziejowa historia kraju musiała zostać napisana od nowa…


Czytaj dalej „Boskie Dłonie – historia najsłynniejszego archeologa-fałszerza”

Słynna Równina Dzbanów – wreszcie wydatowana

W Laosie, na północnym krańcu Gór Annamskich, głównego pasma na Półwyspie Indochińskim, znajduje się obszar nazywany płaskowyżem Xiangkhoang. W jego regionie leży słynna Równina Dzbanów – grupa ponad stu megalitycznych stanowisk.

Równina Dzbanów w Laosie fot. O. Spalt (opublikowano na licencji CC BY-SA 2.5 via Wikimedia Common
Równina Dzbanów w Laosie
fot. O. Spalt
(opublikowano na licencji CC BY-SA 2.5 via Wikimedia Commons)

Czytaj dalej „Słynna Równina Dzbanów – wreszcie wydatowana”

[WYWIAD] Szmaragdy, skorpiony i złoto – kopalnie szmaragdów w Sikait

Jakiś czas temu napisaliśmy o antycznym porcie w Berenike leżącym na brzegu Morza Czerwonego. Tym razem mieliśmy przyjemność porozmawiać z dr. Joanem Ollerem Guzmánem z Universitat Autònoma de Barcelona, który w 2020 i 2021 roku prowadził badania archeologiczne w kopalniach szmaragdów w Sikait na Pustyni Wschodniej. Ten region, zwany również Mons Smaragdus, był jedynym znanym w starożytności źródłem szmaragdów na terytorium całego Imperium Rzymskiego. 

Dr Guzmán opowiada o eksploracji podziemi i tajemnicach korytarzy starożytnych kopalni szmaragdów w Sikait.

“Świątynia południowa” w Wadi Sikait, Egipt © J. O. Guzman
“Świątynia południowa” w Wadi Sikait, Egipt
© J. O. Guzman

Czytaj dalej „[WYWIAD] Szmaragdy, skorpiony i złoto – kopalnie szmaragdów w Sikait”