Tag: Rzym

Opublikowane w

Mustis – rzymskie miasto Afryki Prokonsularnej

Mustis zdj. Konstanty Kowalewski
Mustis
© K. Kowalewski
Stanowisko Mustis położone jest w centralnej części Tunezji. Historycznie ten obszar należał do rzymskiej prowincji Afryka Prokonsularna. Antyczne miasto zbudowane było koło jednego z najważniejszych szlaków komunikacyjnych w tym regionie, prowadzącego z Kartaginy do Theveste w dzisiejszej Algierii.
Najstarsze odkryte do tej pory ślady osadnictwa sięgają II wieku p.n.e., a najmłodsze znaleziska archeologiczne datowane są na XII wiek n.e.
Archeolodzy z Centrum Archeologii Śródziemnomorskiej UW oraz z Wydziału Archeologii UW rozpoczęli właśnie kolejny sezon badań, ich relacje możecie śledzić na profilu projektu Mustis na FB.
Zapraszamy do obejrzenia dwóch filmów opowiadających, co już tam odnaleźli i co planują robić dalej.

Czytaj dalej „Mustis – rzymskie miasto Afryki Prokonsularnej”

Opublikowane w

Ab ovo. Jajka w diecie rzymskiej w Pompejach

W starożytnym Rzymie hodowano przynajmniej siedem gatunków ptaków,  przede wszystkim dla mięsa. Najnowsze badania wskazują, że poza mięsem w diecie Rzymian ważną rolę odgrywały także jajka. Badacze z University of Buffalo przebadali skorupki znalezione w Pompejach w celu określenia gatunkowego jaj spożywanych przez starożytnych.

Mozaika przedstawiająca koguta w Museo Nazionale Romano, Termy Dioklecjana © Giovanni opublikowano na licencji CC BY-NC-SA 2.0, via Wikimedia Commons
Mozaika przedstawiająca koguta w Museo Nazionale Romano, Termy Dioklecjana
© Giovanni
opublikowano na licencji CC BY-NC-SA 2.0, via Wikimedia Commons

Czytaj dalej „Ab ovo. Jajka w diecie rzymskiej w Pompejach”

Opublikowane w

Papirus Dionizji – sądowy spór ojca z córką

Papirusy wydobywane z egipskich piasków dają nam niecodzienny wgląd w codzienne problemy i dramaty ludzi sprzed kilkunastu wieków. Bardzo dobrym przykładem jest papirus Dionizji, który opowiada nam historię Chairemona, zamożnego gimnazjarchy, który pozywa własną córkę i sądownie chce… rozwiązać jej małżeństwo!

Papyrus (P. BM EA 10591 recto column IX, beginning of lines 13–17)
Papirus (P. BM EA 10591)
Domena Publiczna

Czytaj dalej „Papirus Dionizji – sądowy spór ojca z córką”

Opublikowane w

„Cudze chwalicie…” 8 wykładów na Nowe Tysiąclecie

Nowe odkrycia archeologiczne pobudzają zbiorową wyobraźnię, a czasem nawet wywołują sensację – i to nie tylko naukową. Nie wszystkie jednak odkrycia rzeczywiście wzbogacają naszą wiedzę, na przykład na temat antyku, i zmienią dotychczasowe ustalenia. Wbrew pozorom, to te mniej wytworne budowle, czy też skromnie wyglądające zabytki w znacznie większym stopniu przyczyniają się do rozwoju nauki niż niektóre antyczne dzieła sztuki czy rzemiosła.

Czytaj dalej „„Cudze chwalicie…” 8 wykładów na Nowe Tysiąclecie”

Opublikowane w

Tingitana Frontier Project – badania rzymskiego limesu w Maroku

Polsko-marokańska misja archeologiczna prowadząca badania rzymskiego limesu na przełomie października i listopada 2021 roku odkryła pozostałości rzymskiej wieży obserwacyjnej, która stanowiła część systemu obrony antycznego miasta Volubilis. Projekt realizowany jest w ramach w ramach umowy o wzajemnej współpracy podpisanej w lipcu 2021 pomiędzy Uniwersytetem Warszawskim a Narodowym Instytutem Archeologii i Dziedzictwa Kulturowego w Rabacie (INSAP).

Widok ze stanowiska w kierunku południowo-wschodnim © K. Bartczak, opublikowano na licencji CC BY-NC-SA 4.0
Widok ze stanowiska w kierunku południowo-wschodnim
© K. Bartczak, opublikowano na licencji CC BY-NC-SA 4.0

Czytaj dalej „Tingitana Frontier Project – badania rzymskiego limesu w Maroku”

Opublikowane w

DNA zdradza, skąd pochodzą Etruskowie

Etruskowie należą do najbardziej tajemniczych ludów starożytności. Już greccy i rzymscy autorzy zadawali pytanie, które do dziś pozostaje bez definitywnej odpowiedzi: Skąd wzięli się Etruskowie? Byli rdzenną ludnością Italii? Przybyli z Anatolii? A może – jak chciał Liwiusz – napłynęli do Italii z terenów alpejskich?

Fresk przedstawiający etruskich tancerzy i muzykantów Grobowiec Leopardów, nekropola Monterozzi, Tarquinia, Włochy, Domena Publiczna
Fresk przedstawiający etruskich tancerzy i muzykantów
Grobowiec Leopardów, nekropola Monterozzi, Tarquinia, Włochy, Domena Publiczna

Czytaj dalej „DNA zdradza, skąd pochodzą Etruskowie”

Opublikowane w

Pomerium – nowe odkrycie

Dnia 17 lipca 2021 roku podczas prac archeologicznych prowadzonych w pobliżu niedawno odrestaurowanego mauzoleum Augusta na Piazza Augusto Imperatore, tuż przy Via del Corso w Rzymie, dokonano ważnego i rzadkiego odkrycia pomerium. Odkopano sporych rozmiarów blok (pomerium cippus), wykonany z trawertynu, który wyznaczał sakralną granicę (pomerium) Rzymu poszerzoną przez cesarza Klaudiusza w 49 roku n.e. Choć blok zachował się jedynie częściowo, z tytułem cenzorskim władcy (linia 6) i końcową formułą (linie 7–9):

[au]ctis populi R[omani] / finibus, pomerium / ampliavit terminavitque,

to łączenie tej inskrypcji z działalnością Klaudiusza i podobnymi cippi, z tego samego okresu, jest jak najbardziej zasadne.

Dlaczego niedawne odkrycie w Rzymie ma tak unikatowy charakter i tak wielkie znaczenie?

Moment odkrycia pomerium © Sovrintendenza Capitolina ai Beni Culturali
Moment odkrycia pomerium
© Sovrintendenza Capitolina ai Beni Culturali

Czytaj dalej „Pomerium – nowe odkrycie”

Opublikowane w

[Z archiwum] Indyjscy archeolodzy znaleźli jedno z centrów indyjsko-rzymskiego handlu

Blisko 15 lat temu, w czerwcu 2006 r., zdecydowałem się na eksperyment, założyłem blog i opublikowałem pierwszy wpis poświęcony ogłoszonej właśnie prawdopodobnej lokalizacji starożytnego indyjskiego portu, do którego docierali rzymscy kupcy – tak swój pierwszy post wspomina Wojciech Pastuszka, założyciel portalu. Powracamy do pierwszej informacji, która zapoczątkowała kilkunastoletnią historię Archeowieści. Poniżej przypominamy jedno z najciekawszych znalezisk 2006 r., które zainspirowało wiele pytań na temat kontaktów handlowych pomiędzy Rzymem a Indiami.

Amfory na wystawie w muzeum wykopalisk Pattanam - Muziris fot. Vinayaraj (opublikowano na licencji CC BY-SA 4.0)
Amfory na wystawie w muzeum wykopalisk Pattanam – Muziris
fot. Vinayaraj
(opublikowano na licencji CC BY-SA 4.0, via Wikimedia Commons)

Czytaj dalej „[Z archiwum] Indyjscy archeolodzy znaleźli jedno z centrów indyjsko-rzymskiego handlu”