Kategoria: Archeowieści

Opublikowane w

Kto ma miód i pszczoły, ten ma świat wesoły: sardyńska tradycja pszczelarska

Miód był wykorzystywany w celach kulinarnych co najmniej od mezolitu. Jednakże inne produkty pszczele człowiek stosował do pielęgnacji, w sztuce oraz jako surowiec technologiczny prawdopodobnie od paleolitu. Najbardziej problematyczne jest to, że wszystkie te produkty nie pozostawiają po sobie żadnych śladów widocznych gołym okiem ani śladów uchwytnych mikroskopowo. Dopiero przy zastosowaniu metod lipidowych można uchwycić to, że pozostałości wyrobów pszczelich były wykorzystywane przez ludzi. Jeśli przechowywano je w naczyniach, które zachowały się do naszych czasów.

Czytaj dalej „Kto ma miód i pszczoły, ten ma świat wesoły: sardyńska tradycja pszczelarska”

Opublikowane w

Paleogenetyka w archeologii – skomplikowane i niekompletne puzzle

Obecnie archeolodzy prowadząc swoje badania często współpracują z wieloma naukowcami zajmującymi się innymi dyscyplinami naukowymi. Należą do nich m.in. paelogenetycy, których analizy są szczególnie ważne przy badaniu przeszłości gatunku ludzkiego, niejednokrotnie przypominające skomplikowane i niekompletne puzzle.  Paleogenetyka to dyscyplina, która zrewolucjonizowała podejście do historii naturalnej, a w kontekście badań archeologicznych podejście do badań nad społecznościami pradziejowymi. Naukowcy z Wydziału Archeologii Uniwersytetu Warszawskiego od dłuższego czasu ściśle współpracują z dr hab. Mateuszem Bacą. Archeowieści dotarły do niego i przeprowadzili z nim krótki wywiad na temat związku jego dziedziny z archeologią. Czytaj dalej „Paleogenetyka w archeologii – skomplikowane i niekompletne puzzle”

Opublikowane w

Europejskie Dni Archeologii w Krzemionkach

Jak co roku, Muzeum Archeologiczne i Rezerwat Krzemionki włącza się w
świętowanie Europejskich Dni Archeologii. Pokażemy archeologię zarówno od strony merytorycznej, jak i praktycznej, a wszystko to na terenie jedynego zabytku archeologicznego z Polski wpisanego na Listę Światowego Dziedzictwa UNESCO.

©Muzeum Archeologiczne i Rezerwat Krzemionki

Czytaj dalej „Europejskie Dni Archeologii w Krzemionkach”

Opublikowane w

Zęby ujawniają tajemnice miast Mezopotamii

Najwcześniejsze wielkie miasta powstały w północnej Mezopotamii w późnym chalkolicie (ok. 4200-2900 p.n.e.). Był to czas przejścia od lokalnych wiejskich struktur społecznych do wielkich miast z hierarchicznymi społeczeństwami, bardziej wyraźnym podziałem pracy i rozwojem władzy centralnej prowadzącym do formowania się wczesnych państw. Szczególnie szybko rozwijało się stanowisko Tell Brak, które osiągnęło ponad 120 hektarów już w pierwszej połowie IV tysiąclecia p.n.e. Nie było jednak jasne, czy proces ten był spowodowany jedynie przyrostem naturalnym w miejscowej populacji, czy też migracją i wchłanianiem ludzi z różnych obszarów. Artykuł opublikowany niedawno w Journal of Anthropological Archaeology dostarczył nowych przesłanek sugerujących, że rozwój miast w późnym chalkolicie był wspierany przez imigrację. Podobnie jak dzisiaj, ludzie migrowali do miasta grupami i osiedlali się w osobnych dzielnicach, które nie integrowały się przez kilka pokoleń. Czytaj dalej „Zęby ujawniają tajemnice miast Mezopotamii”

Opublikowane w

Archeologia niewidzialnego: jak białka i izotopy węgla odtwarzają historię ludzkości

Dr Helen Fewlass zajmuje się badaniami materiałów archeologicznych w Ancient Genomics Lab w Instytucie Francisa Cricka w Londynie. Jest stypendystką Europejskiej Organizacji Biologii Molekularnej i w ramach swoich studiów post-doktoranckich bada białka obecne w kopalnych kościach i skamielinach aby oznaczyć ich wiek i prześledzić proces ewolucji człowieka. Obecnie współpracuje z badaczami z Wydziału Archeologii Uniwersytetu Warszawskiego w ramach wielu projektów, które wymagają oznaczenia chronologii metodą datowania radiowęglowego i interpretacji wyników. Archeowieści przeprowadziły z Helen krótki wywiad na temat jej pracy i powiązań dziedziny jej zainteresowań z badaniami archeologicznymi.

Czytaj dalej „Archeologia niewidzialnego: jak białka i izotopy węgla odtwarzają historię ludzkości”

Opublikowane w

Zaglądanie pod skorupkę: archeologia i grecka sztuka

Czym charakteryzowało się antyczne malarstwo wazowe i co możemy się dzięki jego analizie dowiedzieć o życiu codziennym mieszkańców starożytnej Grecji? Zapraszamy na rozmowę z prof. Ewdoksią Papuci-Władyką.

Amfora w stylu czerwonofigurowym ze sceną Muzyczną
Niobid Malarz, koło 460-450 p.n.e.
Walters Art Museum, na licencji CC BY-SA 3.0

 

Czytaj dalej „Zaglądanie pod skorupkę: archeologia i grecka sztuka”

Opublikowane w

Wpływ strategii dokumentacji metalowych przedmiotów w Mykenach w 1939 r.

Metalowe przedmioty z Myken są jednymi z najbardziej znanych w świecie archeologicznym. Homer pamiętnie opisał Mykeny Agamemnona jako „bogate w złoto”, co potwierdziło się w 1876 roku, kiedy Henrich Schliemann odkrył grobowce wypełnione zdumiewającymi złotymi artefaktami, wśród wielu innych cennych skarbów.

Wertowanie notatek z wykopalisk prowadzonych w Mykenach w 1939 roku doprowadziło do nieoczekiwanego odkrycia: skrytki z metalowymi przedmiotami pochodzącymi ze śmietnika w pobliżu monumentalnego grobowca Atreusa, tak zwanej „Atreus Bothros”. A jednak obiekty te są niepublikowane i niemal wszystkich brakuje w oficjalnym katalogu znalezisk! Co się z nimi stało? Zagadkę można było rozwiązać tylko dzięki podróży do roku 1939…

Czytaj dalej „Wpływ strategii dokumentacji metalowych przedmiotów w Mykenach w 1939 r.”

Opublikowane w

Skarb Słuszków I. Denary krzyżowe z przełomu XI i XII wieku

Wykład dr Adama Kędzierskiego wygłoszony podczas premiery publikacji „Skarb Słuszków I. Denary krzyżowe z przełomu XI i XII wieku”. W publikacji przedstawiono wyniki opracowania wczesnośredniowiecznego skarbu ze Słuszkowa koło Kalisza. Skarb ten jest jednym z największych depozytów kruszcowych z tego okresu a zarazem jednym z najważniejszych źródeł archeologicznych do poznania obiegu pieniądza i mennictwa polskiego na przełomie XI i XII wieku.

Skarb ze Słuszkowa. Ilustracja promująca publikację „Skarb Słuszków I. Denary krzyżowe z przełomu XI i XII wieku”
Na licencji CC BY-NC-ND 4.0

Czytaj dalej „Skarb Słuszków I. Denary krzyżowe z przełomu XI i XII wieku”