Wenus z Willendorfu: Znamy pochodzenie najsławniejszej kobiety paleolitu

Pochodzenie i kluczowe aspekty wykonania Wenus z Willendorfu, mającej około 30 000 lat, pozostawały tajemnicą przez ponad stulecie od czasu jej odkrycia. Na podstawie wyników najnowszych badań wykorzystujących mikrotomografia komputerowa udało się ustalić szczegóły związane z wykonaniem tej figurki.

Wenus z Willendorfu
© Bjørn Christian Tørrissen
opublikowano na licencji CC BY-SA 4.0, via Wikimedia Commons

Czytaj dalej „Wenus z Willendorfu: Znamy pochodzenie najsławniejszej kobiety paleolitu”

Bałtyjska Suwalszczyzna i nieinwazyjne badania archeologiczne

Przedhistoryczne dzieje Suwalszczyzny znane są głównie z badań, które rozpoczęły się w latach 50. XX wieku. Zespół młodych naukowców zainicjował wówczas – niezwykle nowoczesny i wyprzedzający swoje czasy – projekt multidyscyplinarnych badań nad pradziejami Suwalszczyzny. Badacze (archeolodzy, antropolodzy, językoznawcy, przyrodnicy i historycy) zebrani pod sztandarami Kompleksowej Ekspedycji Jaćwieskiej przez mniej więcej dwie dekady, prowadzili żmudne prace, których wyniki do dziś stanowią podstawę wiedzy o przeszłości tej pięknej krainy. Badania oraz historia Kompleksowej Ekspedycji Jaćwieskiej są niesamowite i fascynujące. Powstał już na ten temat zbiór opracowań, a w przygotowaniu są kolejne!

Widok kompleksu osadniczego w Osowej z lotu ptaka
© M. Pisz, na licencji CC-BY-SA 4.0

Czytaj dalej „Bałtyjska Suwalszczyzna i nieinwazyjne badania archeologiczne”

Trzeci raz z tarczą! Groty z jeziora Hammersø

W dniach 6–13 września 2021 roku ekspedycja Wydziału Archeologii Uniwersytetu Warszawskiego, kierowana przez dr. hab. Bartosza Kontnego, prof. ucz., prowadziła podwodne badania archeologiczne w jeziorze Hammersø. Była to kontynuacja rozpoznania tego największego polodowcowego akwenu na Bornholmie. Tegoroczny sezon dostarczył kolejnych znalezisk średniowiecznych artefaktów. Interesujące są zwłaszcza groty z jeziora Hammersø.

Jezioro Hammersø na Bornholmie © B. Kontny, opublikowano na licencji CC BY-NC-SA 4.0

 

Czytaj dalej „Trzeci raz z tarczą! Groty z jeziora Hammersø”

Archeologiczny tour de Podlasie

W jeden z najgorętszych czerwcowych weekendów (18‒21.06) grupa studentów i pracowników Wydziału Archeologii Uniwersytetu Warszawskiego wzięła udział w objeździe rowerowym po niezwykle urokliwej części Polski, zwanej Podlasiem. Uczestników nie zniechęciły ani upały, ani drobne kontuzje, a za cel obrali sobie zwiedzenie tej krainy od mniej znanej – za to niezwykle fascynującej – archeologicznej strony. Podążali między innymi śladami Gotów i ich pobratymców, którzy w III wieku n. e. przewędrowali przez te ziemie i pozostawili po sobie ślad w postaci cmentarzysk.

Krzyże wotywne w sanktuarium w Grabarce © A. Cieśliński, na licencji CC BY-SA 4.0
Krzyże wotywne w sanktuarium w Grabarce
© A. Cieśliński, na licencji CC BY-SA 4.0

Czytaj dalej „Archeologiczny tour de Podlasie”

Opór przed nowym. Badacze wobec XIX-wiecznych odkryć archeologicznych w północnej Hiszpanii

Truizmem jest stwierdzenie, że odkrycia mają to do siebie, iż często zmieniają wyobrażenie o świecie. Czasem dość drastycznie, o czym przekonali się współcześni Kopernikowi, Galileuszowi, Newtonowi czy Tesli. Wszystkie te postacie przeniosły stan wiedzy człowieka na zupełnie inny poziom świadomości. Towarzyszyły temu jednak konflikty ze środowiskami nastawionymi wojowniczo wobec nowego. Podobne zdarzenia skrywa archeologia pradziejowa, której wybitnym, historycznym już postaciom, jak Jacques Boucher de Perthes (1788–1868) czy Hermann Schaaffhausen (1816–1893), rzucano kłody pod nogi. Niejednokrotnie oskarżano ich o fałszerstwa i blagierstwa. Pomimo obrony swoich opinii i prawdziwości badań autorzy fenomenalnych odkryć poddani ostracyzmowi naukowemu często umierali  niezrozumiani i zdyskredytowani. Jednym z nich był Marcelino Sanz de Sautuola (1831–1888). W dzisiejszym artykule Archeowieści prezentują jedno z najbardziej kontrowersyjnych odkryć XIX wieku, czyli malowidła naskalne z jaskini Altamira.

Fragment rysunku naskalnego z jaskini Altamira fot. Museo de Altamira y D. Rodríguez, opublikowano na licencji CC BY-SA 3.0
Fragment rysunku naskalnego z jaskini Altamira
fot. Museo de Altamira y D. Rodríguez, opublikowano na licencji CC BY-SA 3.0

Czytaj dalej „Opór przed nowym. Badacze wobec XIX-wiecznych odkryć archeologicznych w północnej Hiszpanii”

Podcasty o Barbaricum cz.2

Muzeum Starożytnego Hutnictwa Mazowieckiego im. Stefana Woydy w Pruszkowie prowadzi 10-15 minutowe podcasty „To jest temat” o Barbaricum, dotyczące mieszkańców północnej i środkowej Europy u schyłku starożytności.

W maju zebraliśmy dla Was serie podcastów „Barbaricum – nieznana karta historii”, dotyczące Celtów, Cembrów i Bastarnów, Wandalów oraz Gotów.

Tym razem zebraliśmy dla Was nowe rozmowy dotyczące:

Czytaj dalej „Podcasty o Barbaricum cz.2”

Boskie Dłonie – historia najsłynniejszego archeologa-fałszerza

Archeologia potrafi być świetnym narzędziem propagandy. Przekonała się o tym Japonia, która – za sprawą odkryć amatora Shin’ichiego Fujimury, zwanego Boskie Dłonie – przesunęła chronologię zasiedlenia swoich wysp o całe tysiąclecia. Wkrótce dokonania archeologa-fałszerza przejrzano, przez co pradziejowa historia kraju musiała zostać napisana od nowa…


Czytaj dalej „Boskie Dłonie – historia najsłynniejszego archeologa-fałszerza”

Eneolityczni podróżnicy Pucharów Dzwonowatych w północno-wschodniej Polsce

W Supraślu, na pograniczu polsko-białoruskim, znaleziono unikatowe przedmioty społeczności Pucharów Dzwonowatych, które mogły być związane z odległymi regionami wybrzeży Atlantyku i Wysp Brytyjskich. Czyżby byłyby to ślady eneolitycznych podróżników, którzy niczym Marco Polo przebyli tysiące kilometrów w celu pozyskania nowych, cennych i egzotycznych surowców oraz przedmiotów?

Obiekt rytualny ze stanowiska 3 w Supraślu © A. Cetwińska
Obiekt rytualny ze stanowiska 3 w Supraślu
© A. Cetwińska

Czytaj dalej „Eneolityczni podróżnicy Pucharów Dzwonowatych w północno-wschodniej Polsce”