Kategoria: Archeologia Afryki

Opublikowane w

Kreacje Władzy tym razem w Centrum Nauki Kopernik

Już 26 czerwca doceniona na całym świecie wystawa „Kreacje Władzy. Obraz rodziny królewskiej i kleru w chrześcijańskiej Nubii” zawita w Centrum Nauki Kopernik, które zaprasza na kolejny Wieczór dla dorosłych – wydarzenie stworzone z myślą o pełnoletnich uczestnikach. W wieczornej, spokojnej atmosferze będzie można zwiedzać wystawy bez tłumów, uczestniczyć w spektaklach i pokazach, a także spotkać się z ekspertami i wziąć udział w warsztatach. Tematem przewodnim tego wieczoru będzie archeologia, a szczególna uwaga zostanie poświęcona średniowiecznej Nubii.

Czytaj dalej „Kreacje Władzy tym razem w Centrum Nauki Kopernik”

Opublikowane w

„Gladiator II” oczami badacza starożytności

W roku 2000 film Ridleya Scotta pt. Gladiator otrzymał pięć Oscarów, w tym w kategorii najlepszy film, i trafił tym samym na listę najlepszych filmów wszechczasów. W dniu 15 listopada 2024 roku do kin trafiła produkcja Gladiator II, która w środowisku krytyków kina zdobywa umiarkowane recenzje. O tym, czy warto wybrać się do kina na najnowszą produkcję Ridleya Scotta, w jakim stopniu opisuje ona prawdziwe zdarzenia z okresu starożytnego Rzymu oraz dlaczego same produkcje filmowe nie stanowią wiarygodnego źródła wiedzy o przeszłości z dr. Karolem Kłodzińskim z Zakładu Historii Starożytnej Wydziału Historycznego UG rozmawia Agnieszka Bień.

© Kovadi, na licencji CC BY-NC-ND 3.0

Czytaj dalej „„Gladiator II” oczami badacza starożytności”

Opublikowane w

Skąd się wzięły koty: wykorzystanie badań DNA w archeozoologii

Dzięki badaniom mitochondrialnego DNA ustalono, że koty domowe wywodzą się z populacji kota nubijskiego, która jest bardzo rozpowszechniona terytorialnie. Inaczej niż w przypadku pochodzenia człowieka nie udało się ustalić jednej mitochondrialnej kociej Ewy, od której wywodziłaby się cała populacja. W przypadku kotów domowych takich Ew jest pięć, można więc wyróżnić pięć pierwotnych populacji kotów domowych, dwie azjatyckie i trzy afrykańskie. Najstarsza haplogrupa IV-A z Anatolii dotarła także do Europy Centralnej, w tym i do południowej Polski, już na przełomie mezolitu i neolitu. Kolejna haplogrupa IV-B występuje wyłącznie w Azji Zahodniej. Haplogrupa IV-C pierwotnie występowała w dolinie Nilu, od Egiptu aż po Burundi. Dziś należy do najszerzej spotykanych w Europie i Azji dzięki rozprzestrzenieniu w epoce klasycznej przy pomocy śródziemnomorskich: fenickich, etruskich, greckich kupców. Dwie pozostałe IV-D i IV-E są dość rzadkie.

Czytaj dalej „Skąd się wzięły koty: wykorzystanie badań DNA w archeozoologii”

Opublikowane w

A jednak nie ofiary. Kartagińskie dzieci i funeralne perypetie z ogniem w tle

Propaganda i demonizacja wroga nie jest jedynie cechą nowożytnych konfliktów. Według rzymskich kronikarzy Kartagińczycy mieli składać bogom swoje dzieci jako ofiary. O czym tu dużo mówić, niewielka była lista aktów barbarzyńskich, jakich ci pochodzący z Fenicji puniccy adwersarze Rzymu mieli się wedle dziejopisów nie dopuścić…  Najnowsze badania cmentarzyska punickiego w rejonie Dżerby w Tunezji wskazują, że spalone szczątki dzieci są raczej związane z tradycyjnym dla punitów obrządkiem pogrzebowym, w którym dzieci poddawane były kremacji.

Czytaj dalej „A jednak nie ofiary. Kartagińskie dzieci i funeralne perypetie z ogniem w tle”

Opublikowane w

Kreacje władzy. Obraz rodziny królewskiej i kleru w chrześcijańskiej Nubii w Luwrze!

W dniu 17 października w Luwrze odbędzie się premierowy pokaz interdyscyplinarnego projektu naukowego „Kreacje władzy. Obraz rodziny królewskiej i kleru w chrześcijańskiej Nubii” dotyczącego strojów zrekonstruowanych na podstawie malowideł z Faras z kolekcji Muzeum Narodowego w Warszawie i Sudańskiego Muzeum Narodowego w Chartumie. Zainicjowana zostanie także sesja popularyzacyjna na Uniwersytecie Sorbońskim.

Czytaj dalej „Kreacje władzy. Obraz rodziny królewskiej i kleru w chrześcijańskiej Nubii w Luwrze!”

Opublikowane w

Dlaczego wyginęły inne gatunki człowieka?

Sto lat temu wizja ewolucji człowieka była prosta, liniowa.

– Na początku XX wieku znaliśmy trzy gatunki: Homo sapiens, Homo neandertalensis i Homo eretcus. I tyle. Jak mamy trzy kropki to da się je połączyć jedną linią – mówi w Radiu Naukowym dr Marcin Ryszkiewicz, geolog i ewolucjonista.

Dzisiaj wiemy bardzo dużo. Tak dużo, że obraz się znacznie skomplikował. W XXI wieku mieliśmy wręcz wysyp odkryć nowych gatunków człowieka. Tylko, że one wszystkie na przestrzeni dziejów zniknęły, przetrwaliśmy tylko my.

Instalacja artystyczna przedstawiająca sylwetkę Neandertalczyka. Zlokalizowana w okolicy pierwszego w historii znaleziska szczątków Homo sapiens neanderthalensis
©E. Ferdinand, na licencji CC BY 2.0

Czytaj dalej „Dlaczego wyginęły inne gatunki człowieka?”

Opublikowane w

Polskie komputerowe aplikacje w archeologii

W dniach 2-6 kwietnia 2023 odbyła się pięćdziesiąta międzynarodowa konferencja Computer Application and Quantitative Methods in Archaeology w Amsterdamie. Polską archeologię reprezentowała silna interdyscyplinarna grupa, która przygotowała dwie sesję oraz zaprezentowała 10 prezentacji oraz 2 postery.

Model fotogrametryczny kurhanu podczas wykopalisk z oznaczeniami pokazującymi lokalizację różnych zabytków
opr. J. Stępnik

Czytaj dalej „Polskie komputerowe aplikacje w archeologii”

Opublikowane w

Opieka nad Tungul czyli o unikatowych malowidłach w Starej Dongoli

Stara Dongola (staronubijska Tungul) to stolica Makurii, jednego z najznamienitszych państw afrykańskiego średniowiecza. Badania w tym mieście, zapoczątkowane przez prof. Kazimierza Michałowskiego, właściwie co roku dostarczają przełomowych wyników. Tak się stało również w ostatnim sezonie wykopaliskowym projektu Starting Grant „UMMA – Urban Metamorphosis of the community of a Medieval African capital city” finansowanego przez Europejską Radę ds Badań, realizowanego przez zespół pod kierownictwem dr hab. Artura Obłuskiego z Centrum Archeologii Śródziemnomorskiej UW.

Archeolodzy Dr Lorenzo de Lellis i dr Maciej Wyżgoł niespodziewanie natknęli się na enigmatyczny zespół pomieszczeń z cegły suszonej, którego wnętrza pokryte były scenami figuralnymi unikatowymi w malarstwie chrześcijańskim.

Scena z królem Dawidem, fot. A. Chlebowski, CAŚ

Czytaj dalej „Opieka nad Tungul czyli o unikatowych malowidłach w Starej Dongoli”