Tag: Mezopotamia

Opublikowane w

Zmiany klimatyczne a ewolucja państwowości

Pomimo zasadniczych dowodów na krótkoterminowe skutki zmian klimatycznych, nasze zrozumienie ich długoterminowego wpływu na dzieje ludzkości wciąż jest ograniczone. Aby zgłębić to zagadnienie, naukowcy skupili się na starożytnych społeczeństwach z uwagi na mniej skomplikowane systemy ekonomiczne oraz możliwość obserwacji wzajemnych relacji zmian środowiskowych i instytucjonalnych. Do tej pory literatura opisująca „archeologię upadku” przedstawiała głównie dowody statystyczne zgodne z twierdzeniem, że poważne susze wywoływały kryzysy w funkcjonowaniu instytucji. Pogląd ten został jednak ostatnio podważony w literaturze fachowej, którą Giacomo Benati i Carmine Guerriero podsumowali w artykule Climate Change and State Evolution. W poniższym poście przyjrzymy się, jak zmiany klimatyczne wpływały na ewolucję państwowości.

Ziggurat w Nippur (współczesny Nuffar, Irak), niegdyś centrum religijne południowej Mezopotamii. Nawet jeśli uznajemy wywołany przez przemiany środowiska upadek starożytnych społeczeństw, to aby właściwie ocenić pełny wpływ zmian klimatycznych i związanych z nimi zmian politycznych, musimy odpowiednio połączyć wyniki analiz nauk przyrodniczych i społecznych © G. Benati
Ziggurat w Nippur (współczesny Nuffar, Irak), niegdyś centrum religijne południowej Mezopotamii. Nawet jeśli uznajemy wywołany przez przemiany środowiska upadek starożytnych społeczeństw, to aby właściwie ocenić pełny wpływ zmian klimatycznych i związanych z nimi zmian politycznych, musimy odpowiednio połączyć wyniki analiz nauk przyrodniczych i społecznych
© G. Benati

Czytaj dalej „Zmiany klimatyczne a ewolucja państwowości”

Opublikowane w

Wiedza tajemna w starożytnej Mezopotamii

Zapisany na glinianych tabliczkach babiloński tekst Inamgiszhuranki z VII wieku p.n.e. zawiera ezoteryczne wywody, za pomocą których kapłani tłumaczyli epitety bogów o dawno zapomnianym znaczeniu. Ta wiedza tajemna była bardzo ceniona w Babilonii i Asyrii, a jej elementy mogły stanowić inspirację dla pitagorejskiej teorii liczb i żydowskiej kabały.

Fragment tabliczki z serią Enuma Anu Enlil, zawierającą omina astralne. W babilońskiej teologii spekulatywnej często były wykorzystywane motywy astronomiczne Metropolitan Museum of Art (opublikowano na licencji CC0 1.0, via Wikimedia Commons)
Fragment tabliczki z serią Enuma Anu Enlil, zawierającą omina astralne. W babilońskiej teologii spekulatywnej często były wykorzystywane motywy astronomiczne
Metropolitan Museum of Art
(opublikowano na licencji CC0 1.0, via Wikimedia Commons)

Czytaj dalej „Wiedza tajemna w starożytnej Mezopotamii”

Opublikowane w

Nawóz zwierzęcy jako surowiec strategiczny w królestwie Mari

Królowie Mari w trzecim i na początku drugiego tysiąclecia p.n.e. kontrolowali ważny szlak handlowy biegnący doliną Eufratu. Choć ich państwo położone było w miejscu niesprzyjającym dla rolnictwa, gospodarka królestwa Mari potrafiła wyżywić znaczną liczbę ludności. Kluczem do zrozumienia tego paradoksu jest nawóz zwierzęcy.

W trzecim tysiącleciu p.n.e. i na początku drugiego najpotężniejszym państwem w północnej Mezopotamii było królestwo Mari. O jego potędze świadczy zarówno wielkość stolicy państwa (obecnie stanowisko archeologiczne Tell Hariri), która zajmowała obszar ponad 60 ha – więcej niż Kraków w XIII wieku – jak i fakt wpisania jego sześciu władców na Sumeryjską Listę Królów, czyli spis dynastii, którym było przypisywane sprawowanie zwierzchniej władzy w Sumerze. Dynastia z Mari była na tej liście jedyną dynastią z północnej Mezopotamii.

Sala tronowa w pałacu Zimri-Lima, ostatniego króla Mari fot. Herbert Frank (opublikowano na licencji CC BY 2.0, via Wikimedia Commons)
Sala tronowa w pałacu Zimri-Lima, ostatniego króla Mari
fot. Herbert Frank
(opublikowano na licencji CC BY 2.0, via Wikimedia Commons)

Czytaj dalej „Nawóz zwierzęcy jako surowiec strategiczny w królestwie Mari”