Wczoraj z rana nic nie zapowiadało nowiny, a tu patrzcie no – gość ze stolicy. I to nie byle kto, a sam posłaniec mego brata! Wysoki, postawny, elegancja taka, że aż się zasromałam w lnianej spódnicy. List przyniósł, zaproszenie na koronacyję…
Tak zaczyna się opowieść na wystawie „Misja »Koronacja«. Pomorze za pierwszych Piastów”. Muzeum Archeologiczne w Gdańsku zabiera gości w podróż do świata władców z wczesnego średniowiecza. Nową ekspozycję można zwiedzać od 31 października 2025 roku w Spichlerzu Błękitny Baranek przy ul. Chmielnej 53.
Narracja wystawy jest osnuta wokół przygotowań do wyprawy z Gdańska do Gniezna, na uroczystość koronacji Bolesława Chrobrego. Zwiedzający przenoszą się na Pomorze sprzed tysiąca lat. Rzeczywistość tamtych czasów poznają za sprawą pamiętnika napisanego dłonią bezimiennej księżniczki, domniemanej siostry Bolesława. Jest to kreacja muzealników, lecz utrzymana w konwencji epoki, prawdopodobna i realistyczna.
Plansze wystawowe nie przypominają specjalistycznych artykułów. Są raczej kartkami z pamiętnika i przystankami wyznaczającymi kolejne etapy podróży. Całość jest utrzymana w konwencji komiksowej. Ilustracje stworzył Jędrzej Łaniecki, grafik znany z serii książek „Horrrendalna historia Polski”.
Każdemu posterowi – czy też każdemu etapowi wyprawy – towarzyszą zabytki archeologiczne (w sumie jest ich ponad 400). Są wśród nich przedmioty codziennego użytku z czasów pierwszych Piastów, na przykład XI-wieczne grzebienie czy naczynia. Jednak dominują rzeczy wyjątkowe, bezpośrednio nawiązujące do fabuły: figurka konika, ostrogi, pierścienie, bransolety, a także wspaniale zachowany miecz, odkryty przez archeologów w Ciepłem nad Wisłą.
– Największą atrakcją wystawy są kunsztownie wykonane elementy uzbrojenia odkryte w grobach wikingów na cmentarzysku w Ciepłem – mówi kuratorka wystawy, Agnieszka Ruta. – Te wyjątkowe zabytki, nigdy dotąd nie eksponowane, od lat rozpalają wyobraźnię osób zainteresowanych wczesnośredniowieczną wojskowością.
Oprócz oryginalnych zabytków z Ciepłego na wystawie znajdują się też repliki, czyli wierne kopie, wykonane specjalnie na zamówienie Muzeum Archeologicznego w Gdańsku. Można podziwiać na przykład wczesnośredniowieczny miecz, w pełnej okazałości, jak gdyby został wykuty zaledwie wczoraj.
Wystawa „Misja »Koronacja«” została zaprojektowana w taki sposób, aby odpowiedzieć na oczekiwania różnych grup odbiorców. Fani archeologii oraz miłośnicy średniowiecznego uzbrojenia skupią się zapewne na imponujących zabytkach z grobu wikinga. Amatorzy zwiedzania docenią narrację, która układa się we wciągającą opowieść historyczną. Z kolei dzieciom spodobają się duże komiksowe ilustracje, zmieniające salę wystawową w przestrzeń wypełnioną kolorowymi przygodami. Jednym z elementów ekspozycji jest makieta wczesnośredniowiecznego grodu, którą wolno dotykać. Podpisy pod zabytkami zostały maksymalnie uproszczone, dzięki czemu można łatwo zrozumieć, do czego służył dany przedmiot albo na czym polega jego wyjątkowość.
Temat wystawy jest nieprzypadkowy. W tym roku w całym kraju obchodzimy tysiąclecie koronacji dwóch pierwszych królów polskich: Bolesława Chrobrego oraz Mieszka II. A także – o czym jednak nie wspomina się równie często – rocznicę koronacji Rychezy, żony Mieszka i pierwszej w historii królowej naszego kraju.
„Misja »Koronacja«. Pomorze za pierwszych Piastów” – wystawa czasowa
- Miejsce: Spichlerz Błękitny Baranek (Gdańsk, ul. Chmielna 53) – oddział Muzeum Archeologicznego w Gdańsku
- Czas ekspozycji: od 31.10.2025 r. do 31.05.2026 r.
- Bilety: normalny 14 zł / ulgowy 10 zł / rodzinny 37 zł (w czwartki wstęp bezpłatny)
- Filmowy zwiastun wystawy w serwisie YouTube: https://youtu.be/WHG0rEW_KTA?si=kxoFTgtnDz6f4Ah2
- Opis wystawy na stronie Muzeum: https://tinyurl.com/wystawa-misja-koronacja
- Patroni medialni: Archeologia Żywa, Trojmiasto.pl
Dofinansowano ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego pochodzących z Funduszu Promocji Kultury.