Infomacje ze świata archeologii
Antropogeneza, czyli wiedza o pochodzeniu człowieka została zrewolucjonizowana gdy Karol Darwin opublikował swoje prace poświęcone ewolucji gatunków. Zapoczątkowały one badania naturalnej historii człowieka, które dzisiaj opierają się nie tylko na wykopaliskach i analizie skamieniałości pozostawionych przez naszych przodków, ale także na badaniach starożytnego DNA.
Co działo się na obecnych terenach Polski w I tysiącleciu, ale jeszcze przed nastaniem państwa Mieszka I? Jakie ludy mieszkały tam przed Słowianami i co o nich wiemy? Czy byli to tylko Germanie? O tym rozmawiamy w podcaście z dr. Michaelem Morysem-Twarowskim.
Czytaj dalej „Germanie, Słowianie… Jakie ludy mieszkały w Polsce w I tysiącleciu?”
Wbrew obiegowej opinii na temat neandertalczyka, ludzie ci prezentowali wysoki poziom rozwoju umysłowego i stworzyli bogatą kulturę. Zajmowali różne tereny. Począwszy od śródziemnomorskich plaż, przez europejskie niziny, znajdujące się poniżej granicy lądolodu, po górzyste regiony południowej Europy i Bliskiego Wschodu i w każdym środowisku potrafili wykorzystywać dostępne zasoby.
Czytaj dalej „Warsztat neandertalczyka. Co nam mówią narzędzia sprzed tysięcy lat?”
74 tys. lat temu wielu ludzi miało dobre powody by sądzić, że kończy się świat. Doszło do katastrofy, jakiej nigdy wcześniej – i nigdy później – żaden człowiek nie miał szans doświadczyć. Jeśli ktoś chciałby w historii naszej planety szukać znacznie bardziej spektakularnego wydarzenia, to być może musiałby się cofnąć aż o 66 mln lat, czyli do momentu, gdy ok. 10-kilometrowa asteroida uderzyła w półwysep Jukatan i wywołała potężne zmiany klimatyczne, które doprowadziły do upadku dinozaurów. Katastrofa sprzed 74 tys. lat nie nadleciała z kosmosu – wyszła z wnętrza Ziemi. A niektórzy naukowcy sądzą, choć dziś są oni raczej w mniejszości, że doprowadziła rodzaj ludzki na skraj zagłady, wywierając potężny wpływ na naszą ewolucyjną historię.
Czytaj dalej „Superwulkan Toba. Czy 74 tys. lat temu ludzkość prawie wyginęła?”
Profesor Artur Błażejewski o badaniach Instytutu Archeologii Uniwersytetu Wrocławskiego nad okresem lateńskim i rzymskim, o barbarzyńcach, ich władcach, grobach książęcych, relacjach Germanów z Rzymianami.
Czytaj dalej „Profesor Artur Błażejewski o elitach barbarzyńskich. Rzym poza granicami cesarstwa”
Między 5 a 11 czerwca 2024 roku odbyła się 15 edycja objazdów rowerowych po stanowiskach archeologicznych, organizowanych przez prof. ucz. dr. hab. Adama Cieślińskiego i dr. Sławomira Wadyla. Wyjazd towarzyszył zajęciom „Gotlandia, Olandia, Bornholm. Wyspy bałtyckie w czasach Germanów późnej epoki żelaza i Wikingów”, realizowanym na Wydziale Archeologii Uniwersytetu Warszawskiego. W tym roku grupa studentów oraz pracowników naukowych miała okazję odwiedzić pierwszą z tych wysp – Gotlandię, choć nie była ona jedynym celem wyprawy.
Czytaj dalej „Gotlandia. W krainie kopców, kościołów i kamieni”
Grimfrost to szwedzka firma założona w 2014 roku, którą można by określić jako „przedsiębiorstwo rekonstruktorskie”. Zajmują się tworzeniem replik przedmiotów z okresu wikińskiego, ale także oferują rękodzieło inspirowane słynnymi mieszkańcami półwyspu Skandynawskiego. Ich produkty można docierały do aktorów w takich hitowych produkcjach jak „Gra o tron” czy „Wikingowie”. Misja Grimfrost to także promocja dziedzictwa i popularyzacja merytorycznej wiedzy o okresie wikińskim (a także wcześniejszych epokach!). W ramach swojej działalności w kwietniu tego roku opublikowali pierwszy odcinek podcastu „Grimfrost Podcast”. Zapraszani goście jak i świetnie zaplanowane scenariusze odcinków skutkują tym, że produkcja Grimfrost charakteryzuje się bardzo wysokim poziomem jakościowym i merytorycznym. W związku z tym jako redakcja Archeowieści możemy z czystym sumieniem polecić przesłuchanie dotychczasowych odcinków podcastu!
Czytaj dalej „Grimfrost Podcast: popularyzacja wiedzy o Wikingach najwyższych lotów”
– Chciałabym odtworzyć to jak ludzie wychodzili z Afryki i zasiedlali cały świat – mówi dr Martyna Molak z Centrum Nowych Technologii @UWpromocja pytana o naukowe ambicje związane z kopalnym DNA, którym się zajmuje. Takie odtwarzanie modeli migracyjnych jest możliwe właśnie dzięki technikom genetycznym. Dzięki antycznemu DNA genetycy są w stanie dostarczyć zupełnie nowych informacji, które ujawnić zupełnie nowe informacje. Choć, jak przyznaje dr Molak, zdarzają się napięcia na linii genetycy – archeolodzy:
– Było parę artykułów w poważnych czasopismach, które można by określić jako kontrowersyjne – mówi badaczka, przyznając, że genetykom (niektórym) przydałoby się trochę więcej pokory w interpretacji swoich badań, a archeologom i historykom (niektórym) nieco więcej otwartości na nowe narzędzia.
Czytaj dalej „Radio naukowe: Kopalne DNA – czy ożywi wymarłe gatunki i napisze historię na nowo?”
W serii „Archeoczwartek” zapraszamy na kolejny film, w którym dr Michał Przeździecki opowie o swoich badaniach w Biebrzańskim Parku Narodowym.
Czytaj dalej „Bioregion Biebrza Rzeka i Człowiek – Archeoczwartek”
Czytaj dalej „Lubelski Podcast Naukowy „Badania archeologiczne neolitu””