Serdecznie zapraszamy na otwarcie wystawy czasowej w Muzeum Archeologicznym w Krakowie pt. “Krzemionki”
Czytaj dalej „Wystawa czasowa w Muzeum Archeologicznym w Krakowie pt. “Krzemionki””
Infomacje ze świata archeologii
Serdecznie zapraszamy na otwarcie wystawy czasowej w Muzeum Archeologicznym w Krakowie pt. “Krzemionki”
Czytaj dalej „Wystawa czasowa w Muzeum Archeologicznym w Krakowie pt. “Krzemionki””
Bałtycki bursztyn (eoceński sukcynit) był materiałem bardzo cenionym w starożytności i już w górnym paleolicie jego niewielkie ilości docierały do południowej Polski, a nawet na Słowację. Jednak dopiero w III tysiącleciu p.n.e. wraz z rozprzestrzenieniem się w zachodniej i środkowej Europie pucharów dzwonowatych większe ilości bałtyckiego bursztynu trafiały za Zachód, a sporadycznie nawet do krajów śródziemnomorskich, gdzie już wcześniej eksploatowane były złoża mezozoicznych bursztynów, m.in. na Półwyspie Iberyjskim. Wreszcie w epoce żelaza, a zwłaszcza po utworzeniu na przełomie er efektywnego szlaku bursztynowego, wielkie ilości bałtyckiego bursztynu zaczęły być importowane do wszystkich prowincji Cesarstwa Rzymskiego, a nawet na Bliski Wschód. Dwie niedawne publikacje pokazują jednak, że sukcynit znacznie wcześniej trafiał na stanowiska archeologiczne położone zaskakująco daleko od wybrzeży Bałtyku.
Polerowanie glinianych naczyń to jedna z technik obróbki, która nadaje im nie tylko gładką powierzchnię, ale także połysk. Na pierwszy rzut oka – banalna, po wnikliwej analizie eksperymentalnej, okazuje się skomplikowaną i wymagającą szeregu zabiegów, prowadzących do uzyskania oczekiwanego efektu. Badania archeologów z Uniwersytetu Warszawskiego ukazują nie tylko jak skomplikowany może być to proces, ale również jak wiele może mieć on różnych wariantów i rozwiązań technologicznych.
W serii “Rewolucje” naukowcy z Uniwersytetu Jagiellońskiego opowiadają o przełomach w dziejach nauki oraz kluczowych przemianach w myśleniu człowieka o świecie. Od epoki kamienia, przez narodziny logiki i filozofii, kształtowanie się idei uniwersytetu, aż po współczesne badania i teorie naukowe.
W tym odcinku dr hab. Marek Nowak, profesor Instytutu Archeologii UJ mówi o tym, kiedy, w jaki sposób i dlaczego doszło do udomowienia przez człowieka roślin i zwierząt – i w jaki sposób nowy sposób produkcji jedzenia, oraz powiązany z nim nowy styl życia, rozprzestrzeniały się po świecie, doprowadzając do zaniku funkcjonujących od setek tysięcy lat społeczności zbieracko-łowieckich.
Reguły zakonne wpływały na to, co oficjalnie mogli spożywać mnisi w klasztorach. Kultura potrafi kształtować i wpływać na wiele sfer życia – także na dietę. Również współcześnie wielu ludzi rezygnuje z niektórych potraw, między innymi ze względów religijnych lub ideologicznych. Zapisy reguł bywają jednak często teorią, a praktyka kulinarna okazuje się zupełnie inna. Badacze z Neapolu przyjrzeli się szeregowi źródeł bioarcheologicznych pochodzących z wykopalisk na terenie benedyktyńskiego klasztoru San Vincenzo al Volturno, położonego w południowych Włoszech, aby zweryfikować, co klasztorne śmieci powiedzą o przestrzeganiu reguł zakonnych.
Czytaj dalej „Reguły zakonne a archeologiczna rzeczywistość: kwestia diety”
W wyniku badań archeologicznych na stanowisku Supraśl 3, zlokalizowanym na Nizinie Północnopodlaskiej, odkryto cztery obiekty obrzędowe. Zawierały one zestawy eko– i artefaktów, które w zdecydowanej większości można łączyć z pakietem kulturowym Pucharów Dzwonowatych. Co więcej, część z tych artefaktów nawiązuje bezpośrednio do zabytków znanych z Półwyspu Iberyjskiego. Niezwykle intrygujące są zwłaszcza znalezione tam 23 trójkątne groty strzał z wnęką w podstawie, z których 21 to unikaty w skali europejskiej. O wyjątkowości tych przedmiotów stanowią bowiem ślady szlifowania odkryte na ich powierzchni. Choć wydaje się, że zabieg ten wynikał z pobudek pragmatycznych, to jeśli weźmie się pod uwagę obrzędowy kontekst znaleziska, trudno jednoznacznie postawić granicę między użytkowym a symbolicznym znaczeniem szlifowania.
Karol Wójcicki – pasjonat nocnego nieba, popularyzator astronomii, dziennikarz naukowy, prezenter telewizyjny, twórca największego w Polsce astronomicznego fanpage’a Z głową w gwiazdach – wystąpi w Spichlerzu Błękitny Baranek w Gdańsku.
Czytaj dalej „Z głową w gwiazdach. Spotkanie z kosmicznym Karolem Wójcickim”
Novae to stanowisko archeologiczne położone na prawym brzegu Dunaju w dzisiejszej północnej Bułgarii, na wschód od współczesnego miasta Svishtov. Miejsce słynie z parku pamięci poświęconego wydarzeniom z 1877 roku, ale także z rzymskiej twierdzy legionowej i późnorzymskiego miasta.
Ekspedycja Wydziału Archeologii UW przygotowała właśnie film prezentujący zaplecze swoich prac oraz aktualne wyniki badań.
Pod koniec roku 2022 w polskich mediach społecznościowych na nowo odżyła informacja o fascynującym odkryciu, dokonanym w 2020 roku w Herkulaneum. Badacze z Uniwersytetu Fryderyka II w Neapolu stwierdzili, że odkryli przypadek ofiary erupcji Wezuwiusza, której mózg, pod wpływem temperatury, przemienił się w szkło. Tkanki miękkie ofiary miały wyparować, a mózg ulec “witryfikacji“. Aby taka przemiana nastąpiła, konieczna jest temperatura dochodząca do 1400°C, co według badaczy zostało osiągnięte pod wpływem spływu piroklastycznego, czyli chmury gazów i płynów uwolnionej w wyniku erupcji wulkanu. Następnie, po przejściu chmury, miało dojść do błyskawicznej zmiany warunków i nagłego oraz drastycznego spadku temperatury. Dzięki tym wyjątkowym warunkom i gwałtownemu ochłodzeniu mózg miał zmienić się w szkło.
Uwaga: Tekst zawiera zdjęcia szczątków ludzkich
Czytaj dalej „Z prochu powstałeś w szkło się obrócisz? Przypadek mózgu z Herkulaneum”
W wyniku długoletnich badań archeologicznych prowadzonych w XX wieku ustalono północno-wschodnią granicę aktywności ugrupowań Pucharów Dzwonowatych. Granicę, która miała sięgać Wisły. Nieliczne ślady wskazywały także na penetrację terenów znajdujących się na wschód od tej rzeki. Odkrycia z ostatnich lat dowodzą jednak, że zasięg tego fenomenu kulturowego obejmuje również dalsze obszary Polski północno-wschodniej.