Kategoria: Archeologia Bliskiego Wschodu

Opublikowane w

Premiera książki “Tam, gdzie mieszka wiatr. Archeologiczne zagadki Bliskiego Wschodu”

ARCHEO to seria książek popularnonaukowych, która otwiera przed czytelnikami drzwi do fascynującego świata archeologii. Pierwszym tomem tej nowej serii jest książka dra Piotra Kołodziejczyka “Tam, gdzie mieszka wiatr. Archeologiczne zagadki Bliskiego Wschodu”. Autor, archeolog z Uniwersytetu Jagiellońskiego, specjalizuje się w archeologii Egiptu i Bliskiego Wschodu, a także prowadzi podcast “Poza kontekstem”.

Czytaj dalej „Premiera książki “Tam, gdzie mieszka wiatr. Archeologiczne zagadki Bliskiego Wschodu””

Opublikowane w

Kokaina, marihuana, opium i inne używki w XVII-wiecznym Mediolanie

Opiaty, kokaina i marihuana. Według danych Statista z 2021 to właśnie te trzy substancje są najbardziej popularnymi środkami psychoaktywnymi na świecie. Popkultura doprowadziła do tego, że ich zażywanie kojarzy nam się dzisiaj głównie z drugą połową XX wieku i funkcjami czysto rekreacyjnymi. Dane archeologiczne dostarczają nam jednak dowodów, które przeczą temu stwierdzeniu. Kiedy i w jakim celu substancje te zaczęto wykorzystywać w Europie. Cennych informacji w tym temacie dostarczają nam badania z XVII-wiecznego cmentarzyska przyszpitalnego w Mediolanie.

Czytaj dalej „Kokaina, marihuana, opium i inne używki w XVII-wiecznym Mediolanie”

Opublikowane w

Czy archeologia zna pojęcie porażki?

”Rzeczą ludzką jest błądzić, rzeczą głupców jest trwać w błędzie” to bodajże najsłynniejsza maksyma autorstwa Seneki Starszego, rzymskiego retora. Porażki i niepowodzenia to część życia każdego z nas. Niekiedy dotyczy to wielkich niepowodzeń, a czasem tych drobnych. Takich jak na przykład uderzenie się palcem stopy w szafkę. Literatura archeologiczna obfituje w przykłady wielkich porażek. Upadek Cesarstwa Rzymskiego, czy zanik klasycznej Cywilizacji Majów. Jednakże, w interpretacjach naukowców próżno szukać przykładów tych małych, codziennych niepowodzeń. W grudniowym wydaniu czasopisma “Antiquity” Max Price i Yitzchak Jaffe opublikowali swoisty manifest “Archeologii Niepowodzeń”, rozpoczynając niezwykle ciekawą debatę na temat teoretycznej perspektywy w archeologii.

Czytaj dalej „Czy archeologia zna pojęcie porażki?”

Opublikowane w

„Cztery zaginione miasta” – polski głos w sprawie Çatalhöyük

W listopadzie 2023 nakładem Wydawnictwa W.A.B. ukazało się polskie wydanie książki Annalee Newitz „Cztery zaginione miasta”. Tej właśnie publikacji poświęcone są niniejsze uwagi. Na początku zaznaczam i uprzedzam, że nie jest to recenzja książki, raczej głos dotyczący jednej z części publikacji, poświęconej Çatalhöyük – neolitycznemu stanowisku w Turcji, umieszczonemu na liście Światowego Dziedzictwa UNESCO.

Czytaj dalej „„Cztery zaginione miasta” – polski głos w sprawie Çatalhöyük”

Opublikowane w

Warsztaty Bioarcheologia w Mezopotamii

W dniach od 29 lutego do 2 marca 2024 r. odbędą się bezpłatne warsztaty online “Bioarcheologia w Mezopotamii”, podczas których zaprezentowane zostaną najnowsze badania bioarcheologiczne w Mezopotamii.

“Bioarcheologia” to szeroki termin obejmujący badania nad szczątkami biologicznymi odzyskanymi z kontekstów archeologicznych. Bioarcheolodzy dostarczają informacji na temat ludzkiego zdrowia, diety, obciążenia pracą, mobilności i nie tylko. Rekonstruują przeszłe ekologie i ujawniają starożytne zmiany klimatu. Oświetlają gospodarki i struktury społeczne, ujawniając, w jaki sposób produkowano żywność, wyposażano domy i oczyszczano miasta (lub nie). Dostarczają informacji niezbędnych do zrozumienia, dlaczego ludzie w przeszłości osiedlali się tam, gdzie się osiedlali i dlaczego porzucali osady.

Workshop on Bioarchaeology in Mesopotamia/ورشة العمل حول البيوأثرولوجيا في بلاد ما بين النهرين

Czytaj dalej „Warsztaty Bioarcheologia w Mezopotamii”

Opublikowane w

Podcast National Geographic: Hetyci. Kim byli i dlaczego zaginął po nich słuch?

Hetyci z powodzeniem konkurowali ze starożytnymi Egipcjanami, jak i z mezopotamską Babilonią. Jednak po kilkuset latach istnienia to królestwo się rozpadło. Słuch po nim zaginął aż do przełomu XIX i XX wieku. Dlaczego? W kolejnym podcaście wyjaśniamy tę zagadkę.

Czytaj dalej „Podcast National Geographic: Hetyci. Kim byli i dlaczego zaginął po nich słuch?”

Opublikowane w

Relacja z tureckiej Bitynii

Królestwo Bitynii powstało w 377 roku p.n.e., a jego stolicą była Nikomedia (obecnie İzmit). Bitynia była jedną z prowincji Cesarstwa Rzymskiego. Na obecnych mapach teren Bitynii to wschodnia część Stambułu i obszary na wschód od niego. Prowadzone od lat prace wykopaliskowe pozwoliły odkryć nowe, interesujące zabytki, ale i lepiej zrozumieć przeszłość tej części świata śródziemnomorskiego.

Teren wykopalisk w Stambule, w dzielnicy Kadıköy
©K.Kowalski

Czytaj dalej „Relacja z tureckiej Bitynii”

Opublikowane w

Roztańczona i rozśpiewana, czyli muzyka w religii starożytnej Mezopotamii

Wierzenia i duchowość, które w starożytnej Mezopotamii przyjęły uporządkowaną formę politeistycznej religii, obecne były tak naprawdę w każdej sferze życia ówczesnego społeczeństwa. Zhierarchizowany panteon bóstw, mitologia, a także powiązane z nimi rytuały stanowiły niezwykle istotny element w funkcjonowaniu mezopotamskich miast-państw. Jak wiadomo, oddawanie czci bogom, by pozyskać ich przychylność lub też opiekę odbywało się nie tylko w świątyniach, ale również domach prywatnych. Podczas odprawiania rytuałów religijnych bardzo często dbano o zaangażowanie wielu zmysłów, między innymi: wzroku, słuchu, czy węchu, co mogło potęgować ogólne doświadczanie własnej duchowości. W źródłach archeologicznych reprezentatywne są zabytki związane z muzyką. Spróbujmy zatem odgadnąć, jaką odgrywała ona rolę w życiu starożytnych mieszkańców Mezopotamii.

Czytaj dalej „Roztańczona i rozśpiewana, czyli muzyka w religii starożytnej Mezopotamii”

Opublikowane w

Anunnaki – bogowie z kosmosu?

Około 450 tys. lat temu na Ziemię z kosmosu mieli przybyć mieszkańcy Nibiru — planety, która — poruszając się po ogromnej orbicie — co kilkaset zbliża się do nas, często powodując wtedy kataklizmy. Annunaki “ci, którzy z nieba przybywają na Ziemię” poszukiwali surowców, zwłaszcza złota, oraz siły roboczej. Dlatego, łącząc swoje geny z materiałem genetycznym ziemskich hominidów, stworzyli nas — ludzi, a pierwsze swoje kolonie założyli na terenie Południowej Mezopotamii.

Czytaj dalej „Anunnaki – bogowie z kosmosu?”

Opublikowane w

Przemoc w kolebce cywilizacji

Od setek lat trwa spór o rolę przemocy w rozwoju ludzkiej cywilizacji. Niektórzy autorzy, inspirowani przez mit szlachetnego dzikusa albo pisma Jeana-Jacquesa Rousseau, uważają, że ludzie pierwotni byli z natury dobrzy i dopiero rozwój kultury doprowadził do konfliktów, których kulminację stanowiła II wojna światowa. Inni z kolei, idąc za poglądami Thomasa Hobbesa, uznają człowieka za istotę z gruntu złą, której skłonność do agresji jedynie instytucje państwa trzymają w ryzach. Ten spór o naturę człowieka ma wiele odsłon i jest w dużym stopniu sporem filozoficznym, wykorzystującym niekiedy obserwacje etnograficzne albo socjologiczne, w mniejszym stopniu dane historyczne, zwłaszcza z ostatnich kilkuset lat, a wyniki badań archeologicznych bardzo wybiórczo albo wcale.

Czytaj dalej „Przemoc w kolebce cywilizacji”