Autor: Adam Budziszewski

Opublikowane w

Archeologia na frontach pierwszej wojny światowej

Nauka bez granic to seria rozmów poświęcona badaniom naukowym prowadzonym na Uniwersytecie Jagiellońskim. Prowadzącymi i gośćmi podkastu są pracownicy, wykładowcy i doktoranci tej uczelni, a także ich współpracownicy z innych jednostek badawczych. W tym odcinku gościem doktora Kamila Kopija jest doktor Marcin Czarnowicz z Zakładu Archeologii Egiptu i Bliskiego Wschodu, który w ostatnich latach zajął się badaniem archeologicznych pozostałości po działaniach pierwszej wojny światowej.

Czytaj dalej „Archeologia na frontach pierwszej wojny światowej”

Opublikowane w

TAJEMNICE ENEOLITU I WCZESNEJ EPOKI BRĄZU. Wykopaliska na wielokulturowym stanowisku w Książnicach

Zapraszamy do odwiedzenia z nami Książnic w województwie świętokrzyskim, gdzie ekipa archeologów oraz badaczy innych specjalności od lat prowadzi wykopaliska na niesamowitym, wielokulturowym stanowisku archeologicznym. Znajdują się tam między innymi obiekty osadnicze i groby z okresu eneolitu (epoka miedzi) oraz wczesnej epoki brązu. Badaniami kieruje dr Stanisław Wilk.

Czytaj dalej „TAJEMNICE ENEOLITU I WCZESNEJ EPOKI BRĄZU. Wykopaliska na wielokulturowym stanowisku w Książnicach”

Opublikowane w

Wracamy do archeologicznego raju. Rozmowa z drem Piotrem Jaworskim o Ptolemais

Polscy naukowcy wznawiają badania antycznego Ptolemais w Libii – zainicjowane 24 lata temu i przerwane w 2010 r. Dr Piotr Jaworski, obecny kierownik wykopalisk opowiada o tym, jak to się zaczęło, co udało się znaleźć w tym niezwykłym mieście i jakie są plany na przyszłość.

Czytaj dalej „Wracamy do archeologicznego raju. Rozmowa z drem Piotrem Jaworskim o Ptolemais”

Opublikowane w

Ogień i rytuał. Znaczenie przepalonych kości w obrzędzie pogrzebowym z Tierra Caliente Michoacán

Rytuał był i jest kluczowym elementem życia człowieka. W przeszłości odgrywał on bardzo istotną rolę w aspekcie religijnym. Natomiast obecnie, każdy z nas w życiu codziennym praktykuje swoje domowe rytuały. Temat ten w archeologii obarczony jest swoistym piętnem nieuchwytności i spekulatywności. W dzisiejszym artykule Adam Budziszewski z naszej redakcji opowiada o próbach odtworzenia takich zachowań związanych z obrządkiem pogrzebowym w rejonie Tierra Caliente. Dzięki współpracy z badaczami z dwóch meksykańskich instytutów badawczych, teorii postrzegania ciała w archeologii oraz kognitywistyki przedstawia, jakie znaczenie i funkcję mogły mieć przepalone ludzkie szczątki w zachodnim Meksyku między około 900 a 1530 rokiem n.e.

Czytaj dalej „Ogień i rytuał. Znaczenie przepalonych kości w obrzędzie pogrzebowym z Tierra Caliente Michoacán”

Opublikowane w

Duńsko-polski projekt badawczy odkryje wspólną historię wikingów z Jomsborgu

Jedna z Fundacji Salling, do której należy Grupa Salling, od 30 lat prowadząca w Polsce sieć sklepów Netto, oraz Fundusz Badawczy Uniwersytetu w Aarhus wspierają duńsko-polską współpracę archeologiczną w średniowiecznej osadzie znajdującej się na terenie dzisiejszej wyspy Wolin-legendarnym Jomsborgu. Naukowcy z Aarhus i Wolina przeprowadzą tam w latach 2025-2027 kompleksowe badania archeologiczne.

Czytaj dalej „Duńsko-polski projekt badawczy odkryje wspólną historię wikingów z Jomsborgu”

Opublikowane w

Pasy cnoty: zazdrość w żelaznej oprawie czy sprośny żart

Jeszcze na początku lat dziewięćdziesiątych muzea nie zdawały sobie sprawy, że są ofiarami mistyfikacji. Eksponaty, które miały być świadectwem dawnej historii, w rzeczywistości prezentowały obiekty żartu. Historia zna wiele przypadków spektakularnych fałszerstw, które wzbudzały kontrowersje zarówno wśród opinii publicznej, jak i naukowców. Jednak żadne z nich nie zakorzeniło się tak głęboko w zbiorowej wyobraźni i kulturze popularnej jak pasy cnoty – rzekome narzędzia kontroli, stworzone przez zazdrosnych mężów, aby zabezpieczać wierność swoich żon podczas swych długich podróży.

Czytaj dalej „Pasy cnoty: zazdrość w żelaznej oprawie czy sprośny żart”

Opublikowane w

[WYKŁAD] Niepublikowane dokumenty z Pathyris – demotyczne archiwum świątynne z Gebelein

Projekt Ptolemejskie Pathyris, finansowany przez Narodowe Centrum Nauki (program Polonez Bis 2, numer grantu 2022/45/P/HS3/01807) i realizowany w Instytucie Kultur Śródziemnomorskich i Orientalnych PAN,  ma na celu rekonstrukcję, w oparciu o dane archiwalne, papirologiczne i geoprzestrzenne, układu urbanistycznego i architektury mieszkalnej miasta Pathyris, położonego około 30 km na południowy zachód od Luksoru, w mikroregionie Gebelein.

Wykład prof. Quacka, planowany na 18 lutego 2025, został przeniesiony na 02 kwietnia 2025, godzina 13.00.
Sala im. Marii Skłodowskiej-Curie (I piętro), Pałac Staszica, ul. Nowy Świat 72, 00-330 i online.
Link do spotkania online pozostaje bez zmian.

Czytaj dalej „[WYKŁAD] Niepublikowane dokumenty z Pathyris – demotyczne archiwum świątynne z Gebelein”

Opublikowane w

Tylko koni żal. O bałtyjskich pochówkach końskich i ich pochodzeniu

Pochówki końskie znane z licznych cmentarzysk ciałopalnych w rejonie bałtyjskim. Są niezwykle charakterystyczną cechą lokalnych kultur archeologicznych. Szczątki koni były najczęściej lokowane w pobliżu grobów ciałopalnych na płaskich cmentarzyskach. Ich obecność od dawna intrygowała badaczy, którzy debatowali nad ich znaczeniem i zróżnicowaniem. Zjawisko to nadal pozostaje w centrum zainteresowania archeologów. Dzięki nowoczesnym metodom badawczym, takim jak analiza izotopów strontu, badania antycznego DNA oraz datowanie radiowęglowe, możliwe jest głębsze zrozumienie praktyki i powodów stojących za grzebaniem koni na bałtyjskich cmentarzyskach.

Czytaj dalej „Tylko koni żal. O bałtyjskich pochówkach końskich i ich pochodzeniu”

Opublikowane w

„Gladiator II” oczami badacza starożytności

W roku 2000 film Ridleya Scotta pt. Gladiator otrzymał pięć Oscarów, w tym w kategorii najlepszy film, i trafił tym samym na listę najlepszych filmów wszechczasów. W dniu 15 listopada 2024 roku do kin trafiła produkcja Gladiator II, która w środowisku krytyków kina zdobywa umiarkowane recenzje. O tym, czy warto wybrać się do kina na najnowszą produkcję Ridleya Scotta, w jakim stopniu opisuje ona prawdziwe zdarzenia z okresu starożytnego Rzymu oraz dlaczego same produkcje filmowe nie stanowią wiarygodnego źródła wiedzy o przeszłości z dr. Karolem Kłodzińskim z Zakładu Historii Starożytnej Wydziału Historycznego UG rozmawia Agnieszka Bień.

© Kovadi, na licencji CC BY-NC-ND 3.0

Czytaj dalej „„Gladiator II” oczami badacza starożytności”