W dniach 3–4 grudnia 2025 r. odbędzie się trzecia edycja międzynarodowej konferencji ETHER – Eternal Heritage / Wieczne Dziedzictwo. Jej celem jest integracja środowisk naukowych, instytucji kultury, administracji publicznej oraz sektorów kreatywnych wokół zagadnień związanych z digitalizacją i wykorzystaniem nowych technologii w ochronie dziedzictwa kulturowego.
Czytaj dalej „Międzynarodowa konferencja ETHER – Eternal Heritage / Wieczne Dziedzictwo”
Cmentarz w Tarkhan powstał około 3300 p.n.e. w okresie Naqada IIIA2 i świadczy o mobilności ludności okresu Naqada. Przyjmuje się, że kultura Naqada rozwijająca się początkowo w Górnym Egipcie, w okolicy dzisiejszego miasta Naqada rozszerzała swoje terytoria między innymi na północ. W rejonie oazy Fajum znajdują się inne ważne cmentarzyska związane ze społecznością Naqada: Abusir el-Melek i el-Gerza, przy czym to drugie stanowisko położone jest tylko parę km na południe od bohatera dzisiejszej opowieści, czyli Tarkhan.
Na temat odkryć archeologicznych w Zwoleniu, sposobach badań i tym, co naukowcy znaleźli i na co polski Neandertalczyk polował opowiadali dr hab. Katarzyna Pyżewicz – Wydział Archeologii UW i dr Witold Grużdź – Państwowe Muzeum Archeologicznej w Warszawie.
Czytaj dalej „„Chcemy zbadać, kiedy Neandertalczyk mieszkał w okolicach Radomia i Zwolenia””
Wczoraj z rana nic nie zapowiadało nowiny, a tu patrzcie no – gość ze stolicy. I to nie byle kto, a sam posłaniec mego brata! Wysoki, postawny, elegancja taka, że aż się zasromałam w lnianej spódnicy. List przyniósł, zaproszenie na koronacyję…
Czytaj dalej „Misja „Koronacja”. Zwiedzanie jak podróż w czasie”
Jesienią 2025 roku Zamek Królewski w Warszawie wraz z partnerami zaprasza do udziału w konferencjach naukowych poświęconych historii polskich królewien i ich roli na europejskim rynku matrymonialnym, działalności stronnictwa Czartoryskich i Poniatowskich, przemianom w architekturze zamkowej XVII wieku oraz archeologii w mazowieckich muzeach. Spotkania naukowe będą okazją do wymiany i popularyzacji wiedzy, dyskusji oraz prezentacji wyników badań.
Kiedy w 1987 roku w Poznaniu odbyła się pierwsza konferencja Stan i potrzeby badań nad wczesnym średniowieczem w Polsce, a kilkanaście lat później – jej toruńska kontynuacja, nikt nie przypuszczał, że staną się one tak ważnymi punktami odniesienia dla całego środowiska. Dziś, po niemal czterech dekadach, wracamy do tej tradycji, by ponownie spojrzeć na kondycję badań nad wczesnym średniowieczem w Polsce – z nowej perspektywy, bogatszej o doświadczenia, metody i odkrycia ostatnich dwudziestu lat.
Czytaj dalej „Stan i potrzeby badań nad wczesnym średniowieczem w Polsce – 40 lat później”
Naczynia ceramiczne, choć często postrzegane jedynie jako przypadkowe skorupy, stanowią bezcenne źródło wiedzy o dawnym Egipcie. Na stanowiskach archeologicznych, takich jak Tell el-Retaba we wschodniej części Delty Nilu, są one najliczniejszą kategorią znalezisk. Tysiące, a czasem nawet miliony fragmentów naczyń trafia do rąk archeologów w każdym sezonie wykopaliskowym. Dla laika to bezładna masa jednak dla ceramologa – specjalisty zajmującego się badaniem ceramiki – każdy fragment to świadectwo codziennego życia, technologii wytwarzania i wymiany handlowej sprzed tysięcy lat.
Analiza ceramiki pozwala ustalić nie tylko chronologię warstw archeologicznych, ale także funkcje budynków, w których je odkryto – od magazynów i warsztatów po pomieszczenia służące jako jadalnie. Różnice w kształtach, rodzajach gliny, technikach wykonania czy wykończenia powierzchni mówią także wiele o statusie społecznym użytkowników naczyń i dalekosiężnych kontaktach handlowych, zarówno w obrębie Egiptu, jak i poza jego granicami.
Czytaj dalej „Świat codzienności w glinie zapisany – ceramika egipska z Tell el-Retaba”
Biżuteria wykonywana zarówno z materiałów organicznych, jak i nieorganicznych jest jednym z najwcześniejszych i najpopularniejszych materialnych świadectw ludzkiej aktywności i kultury odkrywanych na stanowiskach archeologicznych na całym świecie. Kiedy słyszymy biżuteria, myślimy o tej wykonanej z cennych metali, kamieni szlachetnych lub muszli. Ale okazuje się, że nasi przodkowie wykonywali ozdoby wykorzystując zaskakująco szeroką gamę materiałów. W trakcie badań nad pochówkami z rozległej nekropoli kultury łużyckiej w Domasławiu, polscy naukowcy natrafili na dowody celowego deponowania w grobie chitynowych pancerzy chrząszczy nanizanych na źdźbło trawy. To wyjątkowe odkrycie rzuca nowe światło na kulturę społeczności zamieszkujących tereny Dolnego Śląska we wczesnej epoce żelaza.
Czytaj dalej „Ozdoba z chrząszczy. Unikatowe znalezisko z cmentarzyska ciałopalnego w Domasławiu”
Czy rolnictwo to najgorszy czy najlepszy wynalazek człowieka? Nauka o początkach uprawy roślin i hodowli zwierząt. Rozmowa z profesorem Markiem Nowakiem na temat najnowszych ustaleń dotyczących pierwszych rolników.
Czytaj dalej „Tajemnice pierwszych rolników. Rozmowa z profesorem Markiem Nowakiem”
Często trudno nam wyobrazić sobie, jak dokładnie wyglądało życie codzienne w czasach starożytnych. Fantazjujemy na temat przeszłości, romantyzujemy jej obraz, kreujemy wizje mistycznych, niezrozumiałych obrzędów. Często widzimy ją też przez pryzmat wojen i kultury elit. Tymczasem nasi przodkowie najprawdopodobniej mieli podobne potrzeby i funkcjonowali w sposób zbliżony do naszego. Dobrym przykładem tej bliskości doświadczeń jest użytkowanie naczyń ceramicznych. Tak jak i my gotujemy w garnkach (dzisiaj już co prawda metalowych) i pijemy z kubków, tak też starożytni Egipcjanie używali konkretnych naczyń do konkretnych celów.
