Powstał Polski Komitet Nurkowania Naukowego!

W 2022 roku powstał Polski Komitet Nurkowania Naukowego. W jego skład weszło sześć instytucji, zajmujących się badaniami pod wodą. Są to: Instytut Oceanologii Polskiej Akademii Nauk, Wydział Archeologii Uniwersytetu Warszawskiego, Narodowe Muzeum Morskie w Gdańsku, Instytut Meteorologii i Gospodarki Wodnej Państwowy Instytut Badawczy w Warszawie, Instytut Biochemii i Biofizyki Polskiej Akademii Nauk oraz Centrum Archeologii Podwodnej Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu.

Polski Komitet Nurkowania Naukowego obejmuje reprezentację wielu dziedzin naukowych: nauk ścisłych, o ziemi (oceanologia) i przyrodniczych (nauki chemiczne – biochemia; biologiczne – biofizyka, biologia, w tym biologia morza, hydrobiologia), a także nauk humanistycznych (archeologia). Lista ta nie jest zamknięta – aktywność podwodna dotyczy także innych nauk biologicznych (między innymi ekologii czy paleontologii), kolejnych nauk o ziemi (geologia – na przykład sedymentologia, hydrogeologia; oceanografia), nauk rolniczych (zootechnika i rybactwo), medycznych, a także wielu dyscyplin w dziedzinie nauk inżynieryjno-technicznych. Dlatego właśnie w najbliższym czasie planowane jest uzupełnienie składu PKNN o kolejne ośrodki, zaś jednym z jego celów jest zjednoczenie wszystkich polskich instytucji zajmujących się płetwonurkowaniem w celach badawczych i naukowych, organizowanym przez polskie uczelnie, instytuty naukowe i badawcze, muzea i inne jednostki.

Nurkowanie naukowe jest obszarem aktywności podwodnej znanym w systemach prawnych wielu krajów europejskich; niestety, nie w Polsce. Z racji na brak rodzimych szczegółowych regulacji prawnych, które kreśliłyby ramy nurkowania naukowego (aktualnie zdefiniowane jest tylko nurkowanie zawodowe) naczelnym celem, jaki stawia sobie Polski Komitet Nurkowania Naukowego jest wypracowanie adekwatnych norm i procedur prowadzenia badań podwodnych, w tym w szczególności doprowadzenie do wprowadzenia w kraju przepisów regulujących w pełni ten obszar działalności badawczej. Powołanie Komitetu sprzyja przy okazji tworzeniu szerszego niż dotychczas forum komunikacji w obrębie może niezbyt licznej, za to bardzo istotnej części środowiska naukowego. Co więcej, otwiera to możliwości tworzenia multidyscyplinarnych projektów badawczych, uwzględniających choćby aspekty archeologiczne i przyrodnicze. Wszak niemal każde źródło archeologiczne (materialny ślad działalności człowieka w przeszłości, np. wrak, zabudowania portowe) jest biotopem, tworzącym – wraz z bytującymi na nim gatunkami – ekosystem, często bardzo bogaty. Badania archeologiczne na śródlądziu, ale przecież nie tylko, uwzględniać powinny z kolei wyniki studiów nad dawnym środowiskiem. Przykłady można mnożyć!

Środowisko, które skupia Polski Komitet Nurkowania Naukowego, liczy na wzorową współpracę płetwonurków-naukowców. W końcu: któż lepiej się lepiej porozumie, niż podwodniak z podwodniakiem, skoro tyle potrafią wypowiedzieć znakami manualnymi (nie znaczy to, że rezygnujemy z doskonalszych metod komunikacji). Licząc, że inicjatywa przyczyni się do rozwoju nauki i bezpieczeństwa jej uprawiania, zapraszamy do Polskiego Komitetu Nurkowania Naukowego! Razem możemy więcej!

Na temat PKNN zob.: Piotr Bałazy, Bartosz Kontny, Janusz Różycki, Michał Saniewski, Dariusz Puczko, Andrzej Pydyn, Scientific Diving In Poland And Invitation to the Polish Committee On Scientific Diving, „Polish Hyperbaric Research. Journal of Polish Hyperbaric Medicine and Technology Society” 3/76, 2021, 77–83.

Zainteresowanych zapraszamy do kontaktu: Balazy@iopan.pl

Artykuł ten można bezpłatnie przedrukować, z ilustracjami, podaniem źródła

Autorzy:

Bartosz Kontny – dziekan Wydziału Archeologii Uniwersytetu Warszawskiego. Badacz okresu przedrzymskiego, rzymskiego i wędrówek ludów w barbarzyńskiej Europie. Znawca broni starożytnej oraz dawnego szkutnictwa. Archeolog podwodny z wieloletnim stażem (Research Gate, Academia)

Piotr Bałazy – biolog morza w Zakładzie Ekologii Morza i oficer nurkowy Instytutu Oceanologii PAN w Sopocie (IO PAN), fotograf podwodny (Research Gate, ORCID)

Janusz Różycki – archeolog podwodny w Narodowym Muzeum Morskim w Gdańsku, kierownik prac podwodnych III klasy, nurek zawodowy II klasy (ORCID)

Michał Saniewski – absolwent Oceanografii na Uniwersytecie Gdańskim, obecnie pracuje jako adiunkt w Zakładzie Oceanografii i Monitoringu Bałtyku w Instytucie Meteorologii i Gospodarki Wodnej (Research Gate, ORCID)

Dariusz Puczko – kierownik jednostki organizacyjnej Stacja Instytutu Biochemii i Biofizyki Polskiej Akademii Nauk, Przedstawiciel Polski w COMNAP (The Council of Managers of National Antarctic Programs)

Andrzej Pydyn – archeolog podwodny, dyrektor Centrum Archeologii Podwodnej na Uniwersytecie Mikołaja Kopernika w Toruniu, instruktor nurkowania, nurek zawodowy III klasy, kierownik prac podwodnych, uczestniczył w wielu podwodnych projektach badawczych w kraju i zagranicą (Research Gate, ORCID)

Redakcja: M.M.