Wpisy

Opublikowane w

Radio naukowe: Kopalne DNA – czy ożywi wymarłe gatunki i napisze historię na nowo?

– Chciałabym odtworzyć to jak ludzie wychodzili z Afryki i zasiedlali cały świat – mówi dr Martyna Molak z Centrum Nowych Technologii ‪@UWpromocja‬ pytana o naukowe ambicje związane z kopalnym DNA, którym się zajmuje. Takie odtwarzanie modeli migracyjnych jest możliwe właśnie dzięki technikom genetycznym. Dzięki antycznemu DNA genetycy są w stanie dostarczyć zupełnie nowych informacji, które ujawnić zupełnie nowe informacje. Choć, jak przyznaje dr Molak, zdarzają się napięcia na linii genetycy – archeolodzy:

– Było parę artykułów w poważnych czasopismach, które można by określić jako kontrowersyjne – mówi badaczka, przyznając, że genetykom (niektórym) przydałoby się trochę więcej pokory w interpretacji swoich badań, a archeologom i historykom (niektórym) nieco więcej otwartości na nowe narzędzia. 

Czytaj dalej „Radio naukowe: Kopalne DNA – czy ożywi wymarłe gatunki i napisze historię na nowo?”

Opublikowane w

Z Salwadoru nad Wisłę, czyli rekonstrukcja mezoamerykańskiej gry

W dniu 12 maja 2024 roku odbyła się rekonstrukcja rytualnego meczu w piłkę tradycyjnego dla społeczności Mezoameryki w ramach Sportowych Juwenaliów Uniwersytetu Warszawskiego. Została zorganizowana w ramach projektu naukowego „Pelota: gra o życie i łaskę bogów”. Widowisko przeprowadzono na boisku sportowym wchodzącym w skład Centrum Sportu i Rekreacji UW. Było to pierwsze (i liczymy, że nie ostatnie) tego typu wydarzenie sportowe przeprowadzone na terenie Polski. Jego celem było, poza zapewnieniem sportowych emocji, przede wszystkim przybliżenie szerszej widowni tradycji kultur Mezoameryki, której przykładem jest gra w ullamaliztli (nazwa w języku nahuatl na grę w piłkę kauczukową).

Czytaj dalej „Z Salwadoru nad Wisłę, czyli rekonstrukcja mezoamerykańskiej gry”

Opublikowane w

Z gliny powstałeś w skorupę się obrócisz: Ceramika i ceramologia w Castillo de Huarmey

Stanowisko Castillo de Huarmey zlokalizowane jest na północnym wybrzeżu Peru około 850 kilometrów od serca Imperium Wari, która znajduje się w okolicach dzisiejszego miasta Quinua. Założenie samego mauzoleum w Huarmey jest niewątpliwie związane z Wari, co potwierdzają charakterystyczna architektura, wysokiej jakości rękodzieła, obrządki pogrzebowe oraz ogromna liczba fragmentów ceramiki. Castillo de Huarmey jest monumentalnym założeniem, składającym się ze złożonego systemu komnat i komór grobowych zajmujących łącznie obszar 45 ha. W efekcie mauzoleum zajmuje nie tylko całe wzgórze, ale rozciąga się na okoliczne doliny. Biorąc pod uwagę ten ogrom i majestat, polscy oraz peruwiańscy badacze stwierdzili, że Castillo de Huarmey nie jest tylko elitarnym grobowcem, ale regionalnym centrum władzy Imperium Wari, a także ośrodkiem religijnym skupionym wokół kultu przodków. Oddawanie czci zmarłym, nadal praktykowane w rejonie andyjskim, ma głębokie korzenie sięgające prekolumbijskiej przeszłości tamtejszych. Skorupy ceramicznych naczyń są nie tlyko jednym z rodzajów zabytków archeologicznych świadczących o praktykowaniu tych obrzędów również w okresie świetności Imperium Wari, ale również częstymi pozostałościami po rytualnych ucztach spożywanych zarówno przez żywych, jak i przez ich przodków…

Czytaj dalej „Z gliny powstałeś w skorupę się obrócisz: Ceramika i ceramologia w Castillo de Huarmey”

Opublikowane w

Lubelski Podcast Naukowy „Badania archeologiczne neolitu”

W kolejnej części podcastu przybliżamy naszym widzom fenomen wczesnego neolitu. Razem z dr. Marcinem Szeligą z Instytutu Archeologii UMCS opowiadamy o wyjątkowość tej epoki, śladach po niej, które odnajdujemy na terenie naszego kraju i kontaktach interkulturowych z VI i V tysiąclecia przed naszą erą.

Czytaj dalej „Lubelski Podcast Naukowy „Badania archeologiczne neolitu””

Opublikowane w

“Księżycowe łzy”: o pochodzeniu srebra z Castillo de Huarmey

Dawni mieszkańcy Peru wierzyli, że Księżyc płacze srebrnymi łzami i z tego powodu uważali ten metal za wyjątkowy. Mimo że dziś wiemy, iż nie miał on pozaziemskiego pochodzenia, to poszukiwanie źródła surowca służącego do wytworzenia konkretnych przedmiotów wcale nie jest proste i przysparza archeologom nie lada problemów. W sukurs badaczom przyszłości przychodzą analizy fizykochemiczne, które pozwalają poznać i zrozumieć sieć połączeń kulturowo-społeczno-handlowych między różnymi, często bardzo oddalonymi od siebie ośrodkami i zdobyć wiedzę na temat technologii stosowanej do wytwarzania danych przedmiotów. 

Analizy archeometryczne artefaktów kultury Wari odnalezionych w Castillo de Huarmey pozwoliły na określenie źródła surowca i poznania technologii ich wytwarzania. 

Czytaj dalej „“Księżycowe łzy”: o pochodzeniu srebra z Castillo de Huarmey”

Opublikowane w

„Skarb denarów rzymskich z Cichobórza” wykład dr. hab. Kyrylo Myzgina

Echa odkrycia skarbu rzymskich denarów z Chichobórza nie milknął.  W marcu tego roku zachęcaliśmy do wysłuchania wykładu Bartłomieja Barteckiego — dyrektora Muzeum im. ks. Staszica w Hrubieszowie oraz dr hab. Kyrylo Myzgina z Wydziału Archeologii Uniwersytetu Warszawskiego na temat tego niezwykłego odkrycia. W ramach tegorocznej Nocy Muzeów 18 maja 2024 roku w siedzibie Polskiego Towarzystwa Numizmatycznego kolejny wykład na temat tego znaleziska wygłosił dr hab. Krylo Myzgina, kierownik nowopowstałej Pracowni Archeologii Europy Wschodniej.

Czytaj dalej „„Skarb denarów rzymskich z Cichobórza” wykład dr. hab. Kyrylo Myzgina”

Opublikowane w

“Polacy nad Nilem”: Polska archeologia w Egipcie i Sudanie

”Polacy nad Nilem” to wydarzenie o dość długiej tradycji. Pierwsza konferencja odbyła się w 2007 roku i od tamtej pory regularnie, zawsze w czerwcu, na Uniwersytecie Warszawskim spotykają się naukowcy prowadzący badania archeologiczne w Egipcie i Sudanie. W wydarzeniu uczestniczą archeolodzy, jak i specjaliści innych dziedzin współpracujący z archeologami z uczelni i instytutów badawczych w Warszawie, Krakowie, Poznaniu, Wrocławiu i Gdańsku, a także z zagranicy.

Czytaj dalej „“Polacy nad Nilem”: Polska archeologia w Egipcie i Sudanie”

Opublikowane w

Zaproszenie do wzięcia udziału w Europejskich Dniach Archeologii w Nowej Słupi

Serdecznie zapraszamy na wyjątkowy Piknik Archeologiczny, który odbędzie się 14 czerwca 2024 roku w Muzeum Starożytnego Hutnictwa Świętokrzyskiego im. Mieczysława Radwana w Nowej Słupi. To wspaniała okazja, by spędzić dzień pełen fascynujących opowieści, niezwykłych odkryć oraz aktywności na świeżym powietrzu, skierowanych do miłośników historii, archeologii i przyrody.

Czytaj dalej „Zaproszenie do wzięcia udziału w Europejskich Dniach Archeologii w Nowej Słupi”

Opublikowane w

Tikál: Odrodzenie

Cywilizacja Majów kojarzy się najczęściej ze wspaniałymi piramidami w Tikál. Wielkie, strzeliste budowle ze świątyniami na szczytach, zwieńczone przez grzebienie z ledwie dziś widocznymi podobiznami władców, przebijające dach koron drzew zielonego oceanu prowincji Petén. Wspaniały, zapadający w pamięć obraz, uwieczniony choćby w jednej z ostatnich scen pierwszej części filmowej sagi „Gwiezdne Wojny”. Tych piramid nie było w czasach, kiedy panujące w Tikál dynastie walczyły o prymat nad Nizinami Majów z jadowitą dynastią Kaanul. Przez pewien czas ryzwalizacja ta toczyła się nawet o przetrwanie samego Tikál. Wczesnoklasyczne Mundo Perdido, centralny i północny akropol, Cytadela oraz liczne obszary rezydencyjne wypełniały krajobraz rozległej metropolii. Jak zatem doszło do powstania wielkich piramid? Kto je zbudował w mieście, pokonanym przez Węży w 562 r. n.e., splądrowanym w 657 r. n.e. i ponownie zmiażdżonym w 677 r. n.e.?! W poszukiwaniu odpowiedzi na te pytania zajrzyjmy po raz piąty za obsydianową kurtynę.

Czytaj dalej „Tikál: Odrodzenie”