Duńsko-polski projekt badawczy odkryje wspólną historię wikingów z Jomsborgu

Jedna z Fundacji Salling, do której należy Grupa Salling, od 30 lat prowadząca w Polsce sieć sklepów Netto, oraz Fundusz Badawczy Uniwersytetu w Aarhus wspierają duńsko-polską współpracę archeologiczną w średniowiecznej osadzie znajdującej się na terenie dzisiejszej wyspy Wolin-legendarnym Jomsborgu. Naukowcy z Aarhus i Wolina przeprowadzą tam w latach 2025-2027 kompleksowe badania archeologiczne.

Czytaj dalej „Duńsko-polski projekt badawczy odkryje wspólną historię wikingów z Jomsborgu”

Tylko koni żal. O bałtyjskich pochówkach końskich i ich pochodzeniu

Pochówki końskie znane z licznych cmentarzysk ciałopalnych w rejonie bałtyjskim. Są niezwykle charakterystyczną cechą lokalnych kultur archeologicznych. Szczątki koni były najczęściej lokowane w pobliżu grobów ciałopalnych na płaskich cmentarzyskach. Ich obecność od dawna intrygowała badaczy, którzy debatowali nad ich znaczeniem i zróżnicowaniem. Zjawisko to nadal pozostaje w centrum zainteresowania archeologów. Dzięki nowoczesnym metodom badawczym, takim jak analiza izotopów strontu, badania antycznego DNA oraz datowanie radiowęglowe, możliwe jest głębsze zrozumienie praktyki i powodów stojących za grzebaniem koni na bałtyjskich cmentarzyskach.

Czytaj dalej „Tylko koni żal. O bałtyjskich pochówkach końskich i ich pochodzeniu”

Archeologia w ruchu taśmy filmowej: Badania archeologiczne w Ciepłem

Wczesnośredniowieczny kompleks w Ciepłem należy do najważniejszych ośrodków na Pomorzu Wschodnim. Dotychczas był znany głównie z niezwykłego odkrycia, jakiego dokonano przypadkowo w 1900 r. na cmentarzysku oraz z nadzwyczajnego skumulowania w niewielkiej odległości trzech grodzisk. Badania cmentarzyska (2004-2014), podczas których natrafiono na kolejne groby komorowe, potwierdziły duże znaczenie tego miejsca. Nowe badania kompleksu prowadzone przez dr Sławomira Wadyla są prowadzone w ramach projektu finansowanego przez Narodowe Centrum Nauki na podstawie umowy UMO-2021/42/E/HS3/0014. Celem projektu „Wczesnośredniowieczny kompleks osadniczy w Ciepłem. Piastowski klucz do Pomorza Wschodniego” jest zbadanie ważnego ośrodka kulturowego w Ciepłem na Pomorzu Wschodnim i poznanie jego roli w procesie włączania tego regionu do pierwszego państwa polskiego.

Czytaj dalej „Archeologia w ruchu taśmy filmowej: Badania archeologiczne w Ciepłem”

Chełm, pasożyty, dieta i higiena, czyli przez żołądek w przeszłość

Gdy obudziłam się 6 grudnia 2022 roku, nawet nie przypuszczałam, że tego dnia Narodowe Centrum Nauki sprawi mi wyjątkowy mikołajkowy prezent. Otrzymałam grant Preludium, który pozwolił mi realizować moje badania. Od tego wydarzenia minęły już dwa lata, a ponieważ koniec roku sprzyja podsumowaniom, to doskonały moment, aby podzielić się naukowymi osiągnięciami, które udało się zrealizować w ramach projektu. Jednym z ciekawszych zagadnień badanych przez archeologów jest życie codzienne ludzi w przeszłości. Przydatnym źródłem wiedzy na ten temat są źródła pisane. Jednak nie każde z polskich miast dysponuje zachowanym zasobem dokumentów czy wzmianek na swój temat. Ale co najważniejsze, teksty źródłowe często nie opisują życia wszystkich grup społecznych, które tam mieszkały. Badania archeologiczne mogą pomóc uzupełnić lukę w wiedzy o przeszłości. W celu odpowiedzenia na coraz bardziej szczegółowe pytania archeolodzy sięgają po metody z pogranicza wielu dyscyplin i dziedzin.  Celem mojego projektu jest zbadanie diety i higieny ludzi żyjących w Nowożytnej Polsce i pochowanych na cmentarzu przy ulicy Lubelskiej 72a w mieście Chełm. Oprócz analizy tekstów historycznych i ludzkich szczątków, ważnym źródłem informacji dla projektu są pasożyty, a konkretnie ich jajeczka. Ale zacznijmy od początku!

Czytaj dalej „Chełm, pasożyty, dieta i higiena, czyli przez żołądek w przeszłość”

Kolaps cywilizacji? To zawsze nieprosta historia. Rozmowa z prof. Adamem Izdebskim

Czy gwałtowna zmiana klimatu zawsze wywołuje kryzys cywilizacji? Czy optymalizacja chroni ją przez upadkiem? Czy istnieją jakieś uniwersalne prawa kolapsów? Rozmowa z prof. dr. hab. Adamem Izdebskim, badaczem historii środowiskowej późnej starożytności i Bizancjum.

Czytaj dalej „Kolaps cywilizacji? To zawsze nieprosta historia. Rozmowa z prof. Adamem Izdebskim”

Tuż obok biło serce miasta. Historia kościoła św. Wojciecha

Muzeum Archeologiczne w Krakowie serdecznie zaprasza na otwarcie nowej wystawy w podziemiach zabytkowego kościoła św. Wojciecha, położonego na Rynku Głównym w Krakowie. 

Otwarcie wystawy odbędzie się dzisiaj, czyli w dniu 29 sierpnia (czwartek) o godzinie 12:00 w sali konferencyjnej gmachu głównego Muzeum przy ul. Senackiej 3. Po części oficjalnej zaplanowane jest przejście na ekspozycję.

© Muzeum Archeologiczne w Krakowie

Czytaj dalej „Tuż obok biło serce miasta. Historia kościoła św. Wojciecha”

Szorstki los „pupila”. Kot i jego dola w czasach średniowiecza

Kot może nie jest najlepszym przyjacielem człowieka, ale jego urok i niezależność plasują go w ścisłej czołówce pupili. Współcześnie coraz rzadziej pełnią one rolę regulatorów populacji gryzoni i stają się naszymi (co najmniej) współlokatorami. Nie można także bagatelizować znamienitej pozycji i powszechności zdjęć czy nagrań z kotami w mediach społecznościowych. Ale czy kocie życie zawsze było tak sielskie? Jak wiemy, koty otaczane były czcią w starożytnym Egipcie. Ale jaki był los tych zwierząt w okresie średniowiecza? Najnowsze wyniki badań opublikowane w Journal of Archaeological Science: Reports wskazują, że koty z centralnej Portugalii raczej nie marzą o wynalezieniu wehikułu czasu i cofnięciu się w czasie do XIII-wiecznej Europy.

Czytaj dalej „Szorstki los „pupila”. Kot i jego dola w czasach średniowiecza”

Grimfrost Podcast: popularyzacja wiedzy o Wikingach najwyższych lotów

Grimfrost to szwedzka firma założona w 2014 roku, którą można by określić jako „przedsiębiorstwo rekonstruktorskie”. Zajmują się tworzeniem replik przedmiotów z okresu wikińskiego, ale także oferują rękodzieło inspirowane słynnymi mieszkańcami półwyspu Skandynawskiego.  Ich produkty można docierały do aktorów w takich hitowych produkcjach jak „Gra o tron” czy „Wikingowie”. Misja Grimfrost to także promocja dziedzictwa i popularyzacja merytorycznej wiedzy o okresie wikińskim (a także wcześniejszych epokach!). W ramach swojej działalności w kwietniu tego roku opublikowali pierwszy odcinek podcastu „Grimfrost Podcast”.  Zapraszani goście jak i świetnie zaplanowane scenariusze odcinków skutkują tym, że produkcja Grimfrost charakteryzuje się bardzo wysokim poziomem jakościowym i merytorycznym. W związku z tym jako redakcja Archeowieści możemy z czystym sumieniem polecić przesłuchanie dotychczasowych odcinków podcastu!

Czytaj dalej „Grimfrost Podcast: popularyzacja wiedzy o Wikingach najwyższych lotów”