Kategoria: Archeologia Skandynawii

Opublikowane w

Rdzenni Amerykanie w średniowiecznej Norwegii raz jeszcze

Wczorajszy wpis o amerykańskich haplogrupach na wczesnośredniowiecznym cmentarzysku w Norwegii był oczywiście primaaprilisowym żartem. Normanowie dotarli na Nową Fundlandię i tam spotkali rdzennych Amerykanów, natomiast wyniki wykopalisk na stanowisku Orkdal zostały zupełnie zmyślone, podobnie jak publikacja w PNAS. Żartem tym zwracamy uwagę na potrzebę samodzielnego weryfikowania informacji w internecie, sprawdzania odnośników oraz źródeł, na podstawie których przygotowywane są „sensacyjne” wiadomości.

Czytaj dalej „Rdzenni Amerykanie w średniowiecznej Norwegii raz jeszcze”

Opublikowane w

Duńsko-polski projekt badawczy odkryje wspólną historię wikingów z Jomsborgu

Jedna z Fundacji Salling, do której należy Grupa Salling, od 30 lat prowadząca w Polsce sieć sklepów Netto, oraz Fundusz Badawczy Uniwersytetu w Aarhus wspierają duńsko-polską współpracę archeologiczną w średniowiecznej osadzie znajdującej się na terenie dzisiejszej wyspy Wolin-legendarnym Jomsborgu. Naukowcy z Aarhus i Wolina przeprowadzą tam w latach 2025-2027 kompleksowe badania archeologiczne.

Czytaj dalej „Duńsko-polski projekt badawczy odkryje wspólną historię wikingów z Jomsborgu”

Opublikowane w

Tylko koni żal. O bałtyjskich pochówkach końskich i ich pochodzeniu

Pochówki końskie znane z licznych cmentarzysk ciałopalnych w rejonie bałtyjskim. Są niezwykle charakterystyczną cechą lokalnych kultur archeologicznych. Szczątki koni były najczęściej lokowane w pobliżu grobów ciałopalnych na płaskich cmentarzyskach. Ich obecność od dawna intrygowała badaczy, którzy debatowali nad ich znaczeniem i zróżnicowaniem. Zjawisko to nadal pozostaje w centrum zainteresowania archeologów. Dzięki nowoczesnym metodom badawczym, takim jak analiza izotopów strontu, badania antycznego DNA oraz datowanie radiowęglowe, możliwe jest głębsze zrozumienie praktyki i powodów stojących za grzebaniem koni na bałtyjskich cmentarzyskach.

Czytaj dalej „Tylko koni żal. O bałtyjskich pochówkach końskich i ich pochodzeniu”

Opublikowane w

Skarb, brąz i sznury. Analiza znaleziska skarbu brązowego z Susza

Znaleziska skarbów to jedne z najbardziej ekscytujących archeologicznie odkryć. Są one cenne nie tylko ze względu na swoje nad wyraz atrakcyjne walory ilościowe i estetyczne, ale też z powodu olbrzymiej wartości naukowej. Nie inaczej było w przypadku znaleziska z okolic Susza, miasta położonego w województwie warmińsko-mazurskim. Odnaleziono tam brązowe przedmioty metalowe, które badacze uznali za składowe pasa kobiecego. Znalezisko to dostarcza także innych cennych informacji, między innymi o produkcji organicznych elementów ozdób z późnej epoki brązu, a także o kontaktach między Skandynawią a ziemiami Pojezierza Iławskiego.

Czytaj dalej „Skarb, brąz i sznury. Analiza znaleziska skarbu brązowego z Susza”

Opublikowane w

Wojowie i łucznicy z Tollense. Co groty strzał mówią nam o pochodzeniu ludzi?

Bitwa nad rzeką Tollense była największą znaną potyczką z europejskiej epoki brązu. Szczątki kilku tysięcy wojowników odkryto przypadkowo w 1996 roku w okolicy wsi Weltzin w rejonie Meklemburgii-Pomorza Przedniego. Pomimo skali potyczki dysponujemy bardzo małą liczbą danych na temat przyczyn i celów tej bitwy. Co więcej, wciąż bardzo mało wiemy o tym, kim byli i skąd pochodzili uczestnicy tego pełnoskalowego starcia. Odpowiedź na część z tych pytań odnajdziemy w nowej publikacji czasopiśmie „Antiquity”.

Czytaj dalej „Wojowie i łucznicy z Tollense. Co groty strzał mówią nam o pochodzeniu ludzi?”

Opublikowane w

Czy archeologia zna pojęcie porażki?

”Rzeczą ludzką jest błądzić, rzeczą głupców jest trwać w błędzie” to bodajże najsłynniejsza maksyma autorstwa Seneki Starszego, rzymskiego retora. Porażki i niepowodzenia to część życia każdego z nas. Niekiedy dotyczy to wielkich niepowodzeń, a czasem tych drobnych. Takich jak na przykład uderzenie się palcem stopy w szafkę. Literatura archeologiczna obfituje w przykłady wielkich porażek. Upadek Cesarstwa Rzymskiego, czy zanik klasycznej Cywilizacji Majów. Jednakże, w interpretacjach naukowców próżno szukać przykładów tych małych, codziennych niepowodzeń. W grudniowym wydaniu czasopisma “Antiquity” Max Price i Yitzchak Jaffe opublikowali swoisty manifest “Archeologii Niepowodzeń”, rozpoczynając niezwykle ciekawą debatę na temat teoretycznej perspektywy w archeologii.

Czytaj dalej „Czy archeologia zna pojęcie porażki?”

Opublikowane w

Kupiec sztokholmski. Nowa tajemnica z dna jeziora Hammersø na Bornholmie

Wydział Archeologii (wcześniej Instytut Archeologii) Uniwersytetu Warszawskiego od kilku lat prowadzi rozpoznanie podwodne największego i najgłębszego jeziora Danii, a przy tym jedynego zbiornika polodowcowego na Bornholmie. Badania w latach 2019–2021 przyniosły ciekawe odkrycia militariów: późnośredniowiecznego grotu ze skrzydełkami i wąsami, topora oraz grotów bełtów kuszy, w niektórych przypadkach z zachowanymi fragmentami drewnianych promieni. Położenie bełtów pozwala wiązać je z epizodem militarnym, natomiast izolowane znalezisko grotu sugeruje raczej zabieg o charakterze ofiarnym.

Czytaj dalej „Kupiec sztokholmski. Nowa tajemnica z dna jeziora Hammersø na Bornholmie”

Opublikowane w

Na wezwanie Odyna. Tajemnice wikingów – początki państwa polskiego

W ramach nowego cyklu audycji poświęconych cmentarzysku w Bodzi – jednemu z najbardziej fascynujących odkryć archeologicznych na terenie Polski. To bogato wyposażone stanowisko archeologiczne, gdzie u schyłku X wieku chowano przedstawicieli ówczesnych elit, nie tylko z terenu naszego kraju.

Cykl składa się z trzech odcinków, w których o Bodzi opowiada prof. Andrzej Buko.

Ilustracja promująca serię podcastów „To jest Temat” © MSHM

 

Opublikowane w

O grobie Haralda Sinozębego, czyli dlaczego nie należy nic przyjmować na wiarę

W ciągu ostatnich dni przez chyba wszystkie media w Polsce przetoczyła się ekstatyczna fala tytułów (oraz artykułów, doniesień czy notatek) anonsujących odkrycie w Polsce (a dokładnie: w Wiejkowie koło Wolina) grobu wikińskiego króla (Haralda Sinozębego). Jako że pochówków królewskich na Pomorzu Zachodnim zbyt wielu nie mamy, tematu zlekceważyć nie można.

Harald Bluetooth, fresk z XVI wieku w katedrze w Roskilde, Zelandia, Dania, Domena Publiczna
Harald Bluetooth, fresk z XVI wieku w katedrze w Roskilde, Zelandia, Dania, Domena Publiczna

Czytaj dalej „O grobie Haralda Sinozębego, czyli dlaczego nie należy nic przyjmować na wiarę”

Opublikowane w

Wikingowie w popkulturze

Wiking wikingowi nie równy, tak samo jak ich współczesne przedstawienia! O tym też przekonali się, w trakcie specjalnej 4-godzinnej, otwartej transmisji na żywo, w ramach popularnonaukowego cyklu KONTEKST, czytelnicy Archeologii Żywej.

Wraz z firmą Ubisoft, producenta i wydawcę najnowszej odsłony z serii gier o światowej popularności – Assassin’s Creed: Valhalla, która to dzieje się właśnie w epoce wikingów, Archeologia Żywa zaprosiła specjalistów aby skomentowali najnowszy tryb Discovery Tour: Epoka Wikingów. Ten czysto edukacyjny tryb pełni funkcję wirtualnego muzeum, w którym dostępne są wycieczki z przewodnikiem po wszystkich historycznych lokacjach i aspektach ówczesnego życia.

Czytaj dalej „Wikingowie w popkulturze”