Gród w Grzybowie i jego zaplecze osadnicze

 

Numeryczny model terenu ALS LiDAR z lokalizacją grodziska (stanowisko nr 1). Autor Wiesław Małkowski (obraz wykonany na potrzeby projektu Gród w Grzybowie i jego zaplecze osadnicze w kontekście pogłębionych badań interdyscyplinarnych - nr 2017/25/B/HS3/00016 finansowanego przez Narodowe Centrum Nauki)
Numeryczny model terenu ALS LiDAR z lokalizacją grodziska (stanowisko nr 1). Obraz wykonany na potrzeby projektu Gród w Grzybowie i jego zaplecze osadnicze w kontekście pogłębionych badań interdyscyplinarnych – nr 2017/25/B/HS3/00016 finansowanego przez NCN
il. W. Małkowski, M. Danielewski
opublikowano na licencji CC BY-SA 4.0, via Wikimedia Commons

Gród w Grzybowie, ulokowany między Gnieznem a Gieczem, powstał prawdopodobnie w pierwszej połowie X w. Pierwsze badania tego kompleksu odbyły się jeszcze w XIX wieku, a następnie w okresie międzywojennym. Do badań archeologicznych grodziska powrócono w 1989 roku, które trwały do 2007 roku.

Aktualnie, w ramach najnowszych badań grodziska realizowane prace z zakresu archeologii, historii, geofizyki, geologii, archeozoologii czy też archeobotaniki, W celu lepszego rozpoznania kompleksu osadniczego towarzyszącemu grodzisku przebadano w sposób nieinwazyjny majdan grodziska.

W ramach Poznańskiego Festiwalu Nauki i Sztuki, Marcin Danielewski, kierownik badań, opowiada o najnowsze odkrycia i ustalenia dotyczące tego ośrodka grodowego:

Czytaj dalej „Gród w Grzybowie i jego zaplecze osadnicze”

Bałtyjska Suwalszczyzna i nieinwazyjne badania archeologiczne

Przedhistoryczne dzieje Suwalszczyzny znane są głównie z badań, które rozpoczęły się w latach 50. XX wieku. Zespół młodych naukowców zainicjował wówczas – niezwykle nowoczesny i wyprzedzający swoje czasy – projekt multidyscyplinarnych badań nad pradziejami Suwalszczyzny. Badacze (archeolodzy, antropolodzy, językoznawcy, przyrodnicy i historycy) zebrani pod sztandarami Kompleksowej Ekspedycji Jaćwieskiej przez mniej więcej dwie dekady, prowadzili żmudne prace, których wyniki do dziś stanowią podstawę wiedzy o przeszłości tej pięknej krainy. Badania oraz historia Kompleksowej Ekspedycji Jaćwieskiej są niesamowite i fascynujące. Powstał już na ten temat zbiór opracowań, a w przygotowaniu są kolejne!

Widok kompleksu osadniczego w Osowej z lotu ptaka
© M. Pisz, na licencji CC-BY-SA 4.0

Czytaj dalej „Bałtyjska Suwalszczyzna i nieinwazyjne badania archeologiczne”

Relikty przeszłości z późnej starożytności i średniowiecza pod Warszawą

Szereg reliktów przeszłości, z późnej starożytności i średniowiecza, znalazł zespół archeologów pod Warszawą. Na polach niewielkiej miejscowości Zaborów, leżącej tuż przy granicy Puszczy Kampinoskiej, naukowcy odkryli świadectwa istnienia ważnego ośrodka osadniczego w późnej starożytności. Kompleks ten znajduje się w granicach zachodniomazowieckiego centrum metalurgii żelaza kultury przeworskiej. Społeczność tej kultury zamieszkiwała ziemie środkowej i południowej Polski w ostatnich stuleciach przed Chrystusem i w pierwszych wiekach po Chrystusie. Populację kultury przeworskiej możemy dość ogólnie łączyć z historycznymi wzmiankami o Związku Lugijskim oraz o plemieniu Wandalów.

Zespół osadniczy w Zaborowie z lotu ptaka. Na horyzoncie Kampinoski Park Narodowy © A. Tomas, na licencji CC BY SA 4.0
Zespół osadniczy w Zaborowie z lotu ptaka. Na horyzoncie Kampinoski Park Narodowy
© A. Tomas, na licencji CC BY SA 4.0

Czytaj dalej „Relikty przeszłości z późnej starożytności i średniowiecza pod Warszawą”

Wczesnośredniowieczny kompleks osadniczy w Obłężu na Pomorzu

Wczesnośredniowieczny kompleks osadniczy w Obłężu to w tym rejonie jeden z nielicznych przykładów stanowisk , na których widoczne są pewne powiązania między strefą osadniczą (grodzisko oraz być może osada) a przestrzenią grzebalną (cmentarzysko kurhanowe). Obie strefy położone były pierwotnie bezpośrednio nad rzeką w odległości około 100 metrów od siebie. Chociaż na grodzisku prowadzono kiedyś badania, to cmentarzyska kurhanowego do tej pory nie objęły wykopaliska. Archeolodzy z Uniwersytetu Warszawskiego i Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu właśnie rozpoczęli tam badania.

Grodzisko w Obłężu w trakcie badań © Paweł Szczepanik
Grodzisko w Obłężu w trakcie badań
© Paweł Szczepanik

Czytaj dalej „Wczesnośredniowieczny kompleks osadniczy w Obłężu na Pomorzu”

Budownictwo modułowe w bizantyjskiej Marei (Egipt)

Marea w czasach antycznych była ważnym portem i ośrodkiem handlowym w północnym Egipcie. Do tej pory archeolodzy skupiali się na badaniu pojedynczych budowli znajdujących się na stanowisku. W 2017 roku rozpoczęto prace nad całościowym rozpoznaniem układu przestrzennego, zabudowy, ulic i nadbrzeża portowego. Wyniki badań, opublikowane niedawno w Antiquity, wskazują, że budownictwo modułowe w bizantyjskiej Marei było częścią większego programu urbanistycznego, jednego z nielicznych u schyłku starożytności. Istniejące w Marei centrum pielgrzymkowe opisano niedawno na łamach Nauka PAP w Polsce.

Budynki modułowe w Marei © M. Gwiazda, na licencji CC BY 4.0
Budynki modułowe w Marei
© M. Gwiazda, na licencji CC BY 4.0

Czytaj dalej „Budownictwo modułowe w bizantyjskiej Marei (Egipt)”