IA UWr składa świąteczne życzenia w archeologicznym i ekologicznym stylu

Pracownicy i studenci Insytutu Archeologii Uniwersytetu Wrocławskiego (IA UWr) zrobili coś nietypowego z okazji nadchodzących świąt. Wykorzystując naukową makulaturę, to jest nadbitki, kserokopie, postery konferencyjne stworzyli gigantyczny łańcuch świąteczny, który zawisł w szachcie klatki schodowej budynku IA przy Szewskiej 48 we Wrocławiu. Taki akcent świąteczny, który zajął im łącznie trzy tygodnie pracy i 4 godziny montażu.

Czytaj dalej „IA UWr składa świąteczne życzenia w archeologicznym i ekologicznym stylu”

Muszle i komunikacja. Archeologia dźwięków w kanionie Chaco

Komunikacja w społeczeństwach ludzkich odgrywa ogromną rolę. Jako istoty stadne dzięki niej możemy porozumiewać się z innymi przedstawicielami naszego gatunku, dzieląc się przeżyciami, emocjami, ale też wiedzą. Być może bez komunikacji rozwój starożytnych cywilizacji w ogóle nie byłby możliwy. Jednak komunikacja to nie tylko rozmowa. W przeszłości istniały także środki umożliwiające przekazywanie informacji na odległość. I bynajmniej wcale odkrycie Alexandra Grahama Bella nie było pierwszym takim medium. Nowe badania naukowców z trzech amerykańskich uniwersytetów skupiły się na pejzażu dźwiękowym kanionu Chaco. Badacze zaproponowali, że Starożytni Pueblo wykorzystywali do komunikacji między osadami… muszle.

Czytaj dalej „Muszle i komunikacja. Archeologia dźwięków w kanionie Chaco”

Methodica. Od szkicu w notesie do chmury danych (część II)

Dokumentacja * to podstawa pracy archeologa. I choć jej początki sprowadzić można w dużej mierze do szkiców w notesie, to dzisiaj, współczesna archeologia ma do dyspozycji szeroki wachlarz narzędzi cyfrowych. Co właściwie możemy dzięki nim osiągnąć? Czy ich rozwój to faktyczny koniec dokumentacji tradycyjnej, analogowej”? 

Nie traćmy czasu i zanurzmy się w świat pachnący niegdyś tuszem i papierem, który dzisiaj pulsuje cyfrowym kontentem. 

 

*Artykuł powstał we współpracy z Narodowym Instytutem Dziedzictwa jako element działań popularyzujących serię publikacji o metodach dokumentacji archeologicznej, zatytułowanych zbiorczo „Methodica”

Czytaj dalej „Methodica. Od szkicu w notesie do chmury danych (część II)”

Ciepłe odkryte na nowo – wyjątkowy wczesnośredniowieczny kompleks osadniczy na pograniczu państwa Piastów

W najnowszym numerze prestiżowego czasopisma Antiquity ukazał się artykuł poświęcony interdyscyplinarnym badaniom  na stanowisku Ciepłe koło Gniewu – miejscu, które coraz wyraźniej jawi się jako kluczowy punkt w procesie włączania Pomorza do państwa Piastów. Nowe odkrycia dokonane na wspomnianym stanowisku– trzy grody, bogato wyposażone groby elity i złota moneta bizantyńska – pokazują, że już pod koniec X wieku Ciepłe było jednym z najważniejszych ośrodków w północnej Polsce.

Czytaj dalej „Ciepłe odkryte na nowo – wyjątkowy wczesnośredniowieczny kompleks osadniczy na pograniczu państwa Piastów”

Międzynarodowa konferencja ETHER – Eternal Heritage / Wieczne Dziedzictwo

W dniach 3–4 grudnia 2025 r. odbędzie się trzecia edycja międzynarodowej konferencji ETHER – Eternal Heritage / Wieczne Dziedzictwo. Jej celem jest integracja środowisk naukowych, instytucji kultury, administracji publicznej oraz sektorów kreatywnych wokół zagadnień związanych z digitalizacją i wykorzystaniem nowych technologii w ochronie dziedzictwa kulturowego.

Czytaj dalej „Międzynarodowa konferencja ETHER – Eternal Heritage / Wieczne Dziedzictwo”

Tarkhan – domena Króla Krokodyla

Cmentarz w Tarkhan powstał około 3300 p.n.e. w okresie Naqada IIIA2 i świadczy o mobilności ludności okresu Naqada. Przyjmuje się, że kultura Naqada rozwijająca się początkowo w Górnym Egipcie, w okolicy dzisiejszego miasta Naqada rozszerzała swoje terytoria między innymi na północ. W rejonie oazy Fajum znajdują się inne ważne cmentarzyska związane ze społecznością Naqada: Abusir el-Melek i el-Gerza, przy czym to drugie stanowisko położone jest tylko parę km na południe od bohatera dzisiejszej opowieści, czyli Tarkhan. 

Czytaj dalej „Tarkhan – domena Króla Krokodyla”

„Chcemy zbadać, kiedy Neandertalczyk mieszkał w okolicach Radomia i Zwolenia”

Na temat odkryć archeologicznych w Zwoleniu, sposobach badań i tym, co naukowcy znaleźli i na co polski Neandertalczyk polował opowiadali dr hab. Katarzyna Pyżewicz – Wydział Archeologii UW i  dr Witold Grużdź – Państwowe Muzeum Archeologicznej w Warszawie.

Czytaj dalej „„Chcemy zbadać, kiedy Neandertalczyk mieszkał w okolicach Radomia i Zwolenia””

Methodica. Od szkicu w notesie do chmury danych (część I)

Nie ma co się oszukiwać. Archeolog prowadząc wykopaliska niweluje bezpowrotnie to, co było ukryte przez tysiące czy setki tysięcy lat. Na tym bowiem w zasadzie polega ten fach – na trwałej anihilacji reliktów okoliczności przeszłej, przy jednoczesnym tworzeniu nowego rodzaju materii – zabytków, które tę oto przeszłą okoliczność poświadczają (żaden bowiem przedmiot przeszły nie powstał po to, by być artefaktem…). Archeolog zatem to paradoksalnie również i twórca. Do jego „dzieł” należy zaś nie tylko owa materia zabytkowa, ale także cały zestaw – uwaga! – nie danych, co z łacińskiego capta – (wszelkich) informacji dotyczących owej przeszłej okoliczności, które zostały przez archeologa dostrzeżone, zebrane, czy w bezpośrednim tłumaczeniu uchwycone

Podstawową metodą „chwytania” w archeologii jest zaś dokumentacja. Jej właśnie* poświęcimy najbliższe kilka minut. Nie traćmy zatem czasu i zanurzmy się w świat pachnący niegdyś tuszem i papierem, który dzisiaj pulsuje cyfrowym kontentem. 

*Artykuł powstał we współpracy z Narodowym Instytutem Dziedzictwa jako element działań popularyzujących serię publikacji o metodach dokumentacji archeologicznej, zatytułowanych zbiorczo „Methodica”

Czytaj dalej „Methodica. Od szkicu w notesie do chmury danych (część I)”