Biskupin – poprzez pradzieje w kierunku tożsamości

Historia jest jak lustro – możemy dojrzeć w niej nie tylko odbicie minionych czasów, ale również spojrzeć krytycznie na dzieje, które ukształtowały nasze dzisiaj. Film „Gród nad jeziorem” (2023) w reżyserii M. Gniadka-Zielińskiego wydaje się być kolejnym historycznym zwierciadłem o takim właśnie refleksyjnym potencjale. Dlaczego? Poprzez dzieje pradziejowego grodu kultury łużyckiej, wprowadza nas w burzliwe początki XX wieku, które pełne były sporów dotyczących przynależności, tożsamości i dziedzictwa. Ukazuje realia, w jakich przyszło funkcjonować młodej dyscyplinie akademickiej jaką była wówczas archeologia. Z jakim przesłaniem?

© M.Gniadek-Zieliński

Czytaj dalej „Biskupin – poprzez pradzieje w kierunku tożsamości”

Nie żyje gigant światowej archeologii. Prof. Lord Colin Renfrew zmarł w wieku 87 lat

W niedzielę 24 listopada świat archeologii zatrzymał się na wieść o śmierci jednego z najwybitniejszych światowych archeologów wszechczasów. W wieku 87 lat zmarł prof. Lord Colin Renfrew (1937-2024), pionier archeologii kognitywnej, badacz prehistorycznych cywilizacji, twórca wielu teorii naukowych oraz prac odnoszących się do metodyki datowania radiowęglowego, paleolingwistyki, archeogenetyki, neuroarcheologii oraz ochrony stanowisk archeologicznych, poinformowała w niedzielę 24 listopada administratorka grupy The Prehistoric Society.

Czytaj dalej „Nie żyje gigant światowej archeologii. Prof. Lord Colin Renfrew zmarł w wieku 87 lat”

Nowe szaty cesarza. Badania nad farbiarstwem w Państwie Środka

Tekstylia towarzyszą nam niemalże w każdym etapie życia codziennego. Cenimy je nie tylko za funkcjonalność, ale za ich aspekty wizualne. Kolorystyczny szał i moda nie są bynajmniej nowym fenomenem kulturowym. W Państwie Środka tradycja tkacka i farbiarska rozwijała się przez całe tysiąclecia, aby stać się istnym kanonem. Odzwierciedlał on nie tylko bogatą symbolikę kultury Chin, ale także określały status społeczny. W dzisiejszym tekście opowiemy o najnowszych badaniach naukowców z Chin nad farbiarstwem z okresu dynastii Ming i Qing. Zastosowanie przez nich szeregu analiz spektrometrycznych pozwoli nam lepiej zrozumieć warsztat dawnych arcymistrzów rzemiosła, jakim jest farbiarstwo.

Czytaj dalej „Nowe szaty cesarza. Badania nad farbiarstwem w Państwie Środka”

Archeologia polskich walk o niepodległość

Symboliczna rocznica odzyskania Niepodległości w dniu 11 listopada to okazja do zwrócenia uwagi na nieco mniej znaną stronę archeologii i archeologów, którzy angażują się w badania nad walkami o niepodległość. Liczne powstania i zrywy wolnościowe XVIII i XIX wieku pozostawiły bowiem za sobą nie tylko ślad historyczny, ale także pozostałości archeologiczne – które od kilku lat są badane w ramach archeologii pól bitewnych.

Czytaj dalej „Archeologia polskich walk o niepodległość”

Premiera książki „Tam, gdzie mieszka wiatr. Archeologiczne zagadki Bliskiego Wschodu”

ARCHEO to seria książek popularnonaukowych, która otwiera przed czytelnikami drzwi do fascynującego świata archeologii. Pierwszym tomem tej nowej serii jest książka dra Piotra Kołodziejczyka „Tam, gdzie mieszka wiatr. Archeologiczne zagadki Bliskiego Wschodu”. Autor, archeolog z Uniwersytetu Jagiellońskiego, specjalizuje się w archeologii Egiptu i Bliskiego Wschodu, a także prowadzi podcast „Poza kontekstem”.

Czytaj dalej „Premiera książki „Tam, gdzie mieszka wiatr. Archeologiczne zagadki Bliskiego Wschodu””

„Darmowy listopad” w Zamku Królewskim w Warszawie

Jak co roku, zgodnie z tradycją sięgającą 2012 roku, od 2 do 30 listopada po raz kolejny włączamy się w akcję „Darmowy Listopad w Rezydencjach Królewskich”, której organizatorem jest Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego. Akcja w tym szczególnym dla Zamku, bo ostatnim jubileuszowym roku, będzie miała wyjątkowy wymiar.

Czytaj dalej „„Darmowy listopad” w Zamku Królewskim w Warszawie”

Kokaina, marihuana, opium i inne używki w XVII-wiecznym Mediolanie

Opiaty, kokaina i marihuana. Według danych Statista z 2021 to właśnie te trzy substancje są najbardziej popularnymi środkami psychoaktywnymi na świecie. Popkultura doprowadziła do tego, że ich zażywanie kojarzy nam się dzisiaj głównie z drugą połową XX wieku i funkcjami czysto rekreacyjnymi. Dane archeologiczne dostarczają nam jednak dowodów, które przeczą temu stwierdzeniu. Kiedy i w jakim celu substancje te zaczęto wykorzystywać w Europie. Cennych informacji w tym temacie dostarczają nam badania z XVII-wiecznego cmentarzyska przyszpitalnego w Mediolanie.

Czytaj dalej „Kokaina, marihuana, opium i inne używki w XVII-wiecznym Mediolanie”

Archeologia podwodna. Jakie artefakty z przeszłości skrywają się w polskich rzekach i jeziorach?

Archeologów z reguły kojarzymy z łopatą, szpachelką i miotełką. Tymczasem badacze przeszłości zapuszczają się też z akwalungiem pod wodę. Jakich odkryć udało się dokonać do tej pory i co nas może czekać? O tym i szerzej o archeologii podwodnej rozmawiamy w kolejnym odcinku videopodcastu National Geographic Polska.

Czytaj dalej „Archeologia podwodna. Jakie artefakty z przeszłości skrywają się w polskich rzekach i jeziorach?”