Kategoria: Bez kategorii

Opublikowane w

Grobowe faux pax: sztuka, eksploatacja i dziedzictwo barwnika „Mummy Brown”

„Pewien londyński handlarz farbami poinformował mnie, że jedna egipska mumia dostarcza wystarczającej ilości materiału, by zaspokoić potrzeby jego klientów przez siedem lat. Być może nie trzeba dodawać, że część pigmentów sprzedawanych jako ‘mumia’ jest fałszywa” – pisał Arthur Herbert Church w The Chemistry of Paints and Painting, opublikowanej w 1890 roku. Cytat ten odnosi się do pigmentu malarskiego wytwarzanego dosłownie z rozdrobnionych szczątków egipskich mumii, znanego jako Mummy Brown lub „Egyptian Brown”. Produkcja tego osobliwego barwnika sięga końca XVI wieku. Choć był uwielbiany przez wielu artystów, jego makabryczne pochodzenie rodzi pytanie: jak daleko są w stanie posunąć się twórcy w imię piękna?

Czytaj dalej „Grobowe faux pax: sztuka, eksploatacja i dziedzictwo barwnika „Mummy Brown””

Opublikowane w

„Kamienne słońca” i ciemność nad Bornholmem, czyli tajemnice miniaturowej sztuki neolitycznej

Wyspa Bornholm, Dania około 2900 roku p.n.e. Społeczność rolników z epoki kamienia przeżywa kryzys. Słońce jakby słabnie, zbiory zaczynają zawodzić oczekiwania, a klimat staje się zdecydowanie chłodniejszy. W odpowiedzi na te zmiany, mieszkańcy obszaru deponują w ziemi setki tajemniczych tabliczek z kamienia zdobionych symbolami słońca i roślin. Czym były te „kamienne słońca” i dlaczego je złożono? Czy były próbą przebłagania sił natury? W dzisiejszym poście przyglądamy się analizom ponad 600 całych lub fragmentarycznie zachowanych tabliczek odkrytych w zasypiskach obwarowań okalających osiedla obronne w Vasagård. Badania opublikowano niedawno w prestiżowym czasopiśmie „Antiquity”.

Czytaj dalej „„Kamienne słońca” i ciemność nad Bornholmem, czyli tajemnice miniaturowej sztuki neolitycznej”

Opublikowane w

Tak było we Wrocławiu – podsumowanie konferencji CAA POLAND 2025 „Dokumentacja – integracja – rekonstrukcja”

© Roland Okoń

W dniach 6 – 7 czerwca odbyła się 8 edycja konferencji polskiego oddziału Computer Applications and Quantitative Methods in Archaeology pod tytułem CAA POLAND Wrocław 2025 “Dokumentacja – integracja – rekonstrukcja”. Tematyka tegorocznej Konferencji obejmowała nowoczesne podejścia do dokumentacji dziedzictwa kulturowego, ze szczególnym uwzględnieniem technologii cyfrowych, takich jak skanowanie 3D, fotogrametria i modelowanie komputerowe, analizy GIS, HBIM (modelowanie informacyjne budynków historycznych) oraz tworzenie baz danych.

Czytaj dalej „Tak było we Wrocławiu – podsumowanie konferencji CAA POLAND 2025 „Dokumentacja – integracja – rekonstrukcja””

Opublikowane w

Mamy to! Pierwszy odcinek Podcastu Archeologicznego już dostępny!

Z wielką radością i nutą ekscytacji ogłaszamy premierę naszego Podcastu Archeologicznego – nowej inicjatywy redakcji Archeowieści, w której będziemy zabierać Was w podróż przez najważniejsze odkrycia, tematy i postaci związane z archeologią – tą polską i światową.

Naszym celem jest popularyzowanie rzetelnej wiedzy, prezentowanie aktualnych badań i – przede wszystkim – oddawanie głosu tym, którzy naprawdę badają przeszłość.

Czytaj dalej „Mamy to! Pierwszy odcinek Podcastu Archeologicznego już dostępny!”

Opublikowane w

Projekt Nowy Chorów: zwyczaje pogrzebowe związane z prostokątnymi kurhanami na wczesnośredniowiecznym Pomorzu

W czasopiśmie Antiquity ukazała się właśnie publikacja zespołu archeologów z Uniwersytetu Warszawskiego i Uniwersytetu Mikołaja Kopernika, poświęcona nowym odkryciom na cmentarzysku w Nowym Chorowie, w powiecie słupskim.

W 2022 roku rozpoczęto tam badania wczesnośredniowiecznego kompleksu kurhanów. Stanowisko wyróżnia się obecnością czworobocznych kopców z obstawami kamiennymi, określanych zwykle mianem kurhanów typu orzeszkowo. Choć formy te znane są archeologom już od XIX wieku, ich dokładna znaczenie i chronologia pozostają niejasne. Ostatnie systematyczne wykopaliska tego typu obiektów prowadzono w latach 1966–1968 w Żydowie.

 

Czytaj dalej „Projekt Nowy Chorów: zwyczaje pogrzebowe związane z prostokątnymi kurhanami na wczesnośredniowiecznym Pomorzu”

Opublikowane w

Pradziejowe ozdoby bursztynowe z Żuław Wiślanych z perspektywy surowcowej

Bursztyn od tysięcy lat fascynuje ludzi swoim pięknem i wyjątkowymi właściwościami. A że sezon wakacyjny już oficjalnie się rozpoczął i większość z nas spędzi go zapewne chociaż przez chwilę na polskim wybrzeżu Bałtyku, to w dzisiejszym artykule postanowiliśmy pochylić się nad rolą, jaką odgrywał on wśród społeczności zamieszkujących te obszary w późnym neolicie oraz nad tym, jak jego selekcja – pod względem barwy, przezroczystości i struktury – odzwierciedlała preferencje estetyczne oraz technologiczne pradziejowych rzemieślników i użytkowników. Obserwacje te zestawimy następnie z dzisiejszymi trendami w jubilerstwie, chcąc ukazać pewne nieoczywiste analogie między przeszłością a współczesnością. Zapraszamy zatem do udziału w tej fascynującej podróży przez czas, estetykę i technikę, która udowadnia, że wybór bursztynu nigdy nie był przypadkowy. Inspiracją do powstania tego artykułu są rezultaty badań wytworów z pracowni bursztyniarskiej, która funkcjonowała około 4,5 tys. lat temu na Żuławach Wiślanych, opublikowane niedawno przez badaczy z Wydziału Archeologii Uniwersytetu Warszawskiego i PAN Muzeum Ziemi w Warszawie w czasopiśmie Praehistorische Zeitschrift.

Czytaj dalej „Pradziejowe ozdoby bursztynowe z Żuław Wiślanych z perspektywy surowcowej”

Opublikowane w

Olandia. Wyspa wiatru i słońca

Między 25 a 31 maja 2025 roku odbyła się szesnasta edycja objazdów rowerowych po stanowiskach archeologicznych, organizowanych przez prof. ucz. dr. hab. Adama Cieślińskiego i dr. Sławomira Wadyla. Wyjazd odbył się w ramach zajęć „Basen Bałtyku w czasach Germanów późnej epoki żelaza i Wikingów”, prowadzonych na Wydziale Archeologii Uniwersytetu Warszawskiego. W tym roku grupa studentów i pracowników naukowych miała okazję odwiedzić kolejną z bałtyckich wysp – Olandię, choć nie była ona jedynym celem wyprawy.

Czytaj dalej „Olandia. Wyspa wiatru i słońca”

Opublikowane w

Kreacje Władzy tym razem w Centrum Nauki Kopernik

Już 26 czerwca doceniona na całym świecie wystawa „Kreacje Władzy. Obraz rodziny królewskiej i kleru w chrześcijańskiej Nubii” zawita w Centrum Nauki Kopernik, które zaprasza na kolejny Wieczór dla dorosłych – wydarzenie stworzone z myślą o pełnoletnich uczestnikach. W wieczornej, spokojnej atmosferze będzie można zwiedzać wystawy bez tłumów, uczestniczyć w spektaklach i pokazach, a także spotkać się z ekspertami i wziąć udział w warsztatach. Tematem przewodnim tego wieczoru będzie archeologia, a szczególna uwaga zostanie poświęcona średniowiecznej Nubii.

Czytaj dalej „Kreacje Władzy tym razem w Centrum Nauki Kopernik”

Opublikowane w

Faras, czyli tym razem o sztuce… pamiętania

W sercu dzisiejszego Sudanu tętniły niegdyś życiem chrześcijańskie królestwa Nubii. Jednym z ich najważniejszych ośrodków religijnych i kulturalnych była katedra w Faras – pomnik pamięci zbiorowej średniowiecznych Nubijczyków. Taką narrację wokół polskiego odkrycia z lat 60. XX wieku kreśli w swoim niedawnym artykule doktor Grzegorz Ochała z Katedry Epigrafiki i Papirologii Wydziału Archeologii Uniwersytetu Warszawskiego. Posługując się koncepcjami z zakresu studiów nad pamięcią (ang. memory studies), badacz ten stara się odpowiedzieć na pytanie, jaki obraz przeszłości wyłania się z analizy nośników treści kulturowej stworzonych przez społeczności, których historię tak trudno uchwycić za pomocą tradycyjnych podejść badawczych. W dzisiejszym artykule przyglądamy się żmudnym zmaganiom nubiologia usiłującego rozszyfrować znaczenie materii zabytkowej najpierw przysypanej piaskiem, a następnie zalanej wodami jeziora Nasera. Poszukujemy wraz z nim treści, które mogą ukazać ukryty za fasadą cennej architektury i malowniczej sztuki potencjał interpretacyjny jednego z najważniejszych reliktów średniowiecznej Nubii. Zapraszamy zatem do tej iście intrygującej lektury. 

Czytaj dalej „Faras, czyli tym razem o sztuce… pamiętania”