Krótka opowieść o badaniach nad wczesnymi kontaktami Żydów i Greków, które prowadził zespół badawczy pod kierownictwem Łukasza Niesiołowskiego-Spanò na Wydziale Historii.
Czytaj dalej „Żydzi Drugiej Świątyni między tradycją a światem greckim”
Grupy krwi neandertalczyków i denisowiańczyków rozszyfrowane
W ciągu ostatniej dekady postęp technologiczny umożliwił wygenerowanie danych z całego genomu około 15 wymarłych hominidów neandertalskich i denisowiańskich, które żyły od 40 000 do 100 000 lat temu na obszarze pomiędzy Europą Zachodnią a Syberią. Ujawniły one strukturę populacji, liczne przemiany demograficzne i fluktuacje w przepływie genów między populacjami tych hominidów.
Jednak do tej pory w badaniach pomijano znaczenie grupy krwi. Zespół prof. Silvany Condemi z Université d’Aix-Marseille przeanalizował grupy krwi neandertalczyków i denisowiańczyków, aby prześledzić współczesną różnorodność ludzi oraz przedyskutować aspekty zdrowotne i wrażliwość archaicznych populacji. W tym celu wykorzystał wysokiej jakości genomy jądrowe trzech neandertalczyków i jednego denisowiańczyka.
C.R.Knight 1920, Domena Publiczna
Czytaj dalej „Grupy krwi neandertalczyków i denisowiańczyków rozszyfrowane”
Nauka w czasach zarazy? 4th Warsaw Seminar on Underwater Archaeology już w przyszłym tygodniu!
Poprzedni rok nie był łatwy dla archeologów. Możliwości pracy w terenie były bardzo ograniczone, zwłaszcza w przypadku wyjazdów zagranicznych, a spotkania konferencyjne przeniosły się niemal wyłącznie do rzeczywistości wirtualnej.
Ponieważ poprzednie edycje Warsaw Seminar on Underwater Archaeology przyniosły ogrom pozytywnych efektów i sprawiły tak uczestnikom, jak i organizatorom, wiele przyjemności i satysfakcji, uznaliśmy jednogłośnie, że nie damy się zepchnąć do internetu! Udało nam się przesunąć fundusze projektowe (ponownie jak poprzednia edycja, także i ta jest finansowana przez Ministerstwo Nauki i Szkolnictwa Wyższego, DNK/SN/464684/2020) i – finalnie – spotykamy się w listopadzie! Czytelnicy Archeowieści mogą dołączyć do nas dzięki kanałowi Youtube Wydziału Archeologii Uniwersytetu Warszawskiego!
4th Warsaw Seminar on Underwater Archaeology odbędzie się 18–20 listopada 2021 r. W kwietniu zakończyliśmy nabór zgłoszeń. I tym razem, nawet pomimo pandemii, ogromne zainteresowanie tak „starych znajomych”, jak i „debiutantów” jest niemal sensacyjne. Będziemy gościć badaczy nie tylko z Polski, a także Włoch, Grecji, Słowenii, Czarnogóry, Turcji, Chorwacji, Hiszpanii, Słowacji, Niemiec, Rosji, Walii, Austrii i Szwajcarii…
Najstarsza populacja na Ziemi
Badania genetyczne cieszą się w ostatnich latach słuszną popularnością. Dostarczają bowiem informacji na temat zmian w krajobrazie kulturowym i genetycznym świata. Istnieją jednak wyjątki, o czym świadczą badania zespołu prof. Eske Willersleva z Uniwersytetu w Kopenhadze, które udowadniają, że nie wszędzie dochodziło do tak wyraźnych przetasowań społecznych jak na przykład w Europie. Obszarem wyjątkowym pod tym względem jest Australia. Badania wykazały, że rdzenni mieszkańcy tego kontynentu są bezpośrednimi spadkobiercami populacji, które opuściły Afrykę około 51–72 tysięcy lat temu. Wyniki analiz sugerują, że rdzenni mieszkańcy Papui-Nowej Gwinei i Australii są najstarszą populacją na Ziemi.
© P. Trześniowski
Wikingowie w popkulturze
Wiking wikingowi nie równy, tak samo jak ich współczesne przedstawienia! O tym też przekonali się, w trakcie specjalnej 4-godzinnej, otwartej transmisji na żywo, w ramach popularnonaukowego cyklu KONTEKST, czytelnicy Archeologii Żywej.
Wraz z firmą Ubisoft, producenta i wydawcę najnowszej odsłony z serii gier o światowej popularności – Assassin’s Creed: Valhalla, która to dzieje się właśnie w epoce wikingów, Archeologia Żywa zaprosiła specjalistów aby skomentowali najnowszy tryb Discovery Tour: Epoka Wikingów. Ten czysto edukacyjny tryb pełni funkcję wirtualnego muzeum, w którym dostępne są wycieczki z przewodnikiem po wszystkich historycznych lokacjach i aspektach ówczesnego życia.
Maski pogrzebowe w prekolumbijskim Peru. Fałszywe twarze z Pachacamac
Tradycja masek pogrzebowych jest szeroko rozpowszechniona wśród starożytnych cywilizacji na całym świecie. Występowanie tych zabytków jest szczególnie częste w Ameryce Południowej, gdzie maski wykonane z drogocennych metali zakrywały oblicza zmarłych w kulturze Moche, Wari czy Lambayeque oraz w kulturach archeologicznych rozwijających się na terenie dzisiejszego Ekwadoru, takich jak La Tolita czy Manteño. Kultura Ichma była jedną z kultur andyjskich, w których kult przodków pełnił szczególną rolę. Jej przedstawiciele chowali swoich zmarłych obleczonych w warstwy tkanin i mat roślinnych tworzących toboły grzebalne – fardos, które zwieńczone były maskami pogrzebowymi (tak zwanymi fałszywymi głowami) z tkanin, drewna lub ceramiki.
© FA2010, Domena Publiczna
Czytaj dalej „Maski pogrzebowe w prekolumbijskim Peru. Fałszywe twarze z Pachacamac”
Bi(bli)oArch: baza danych dotycząca badań bioarcheologicznych we wschodniej części basenu Morza Śródziemnego i na Bliskim Wschodzie
Naukowcy z Instytutu Cypryjskiego w Nikozji przygotowali bibliograficzną bazę danych dotyczącą badań bioarcheologicznych prowadzonych we wschodniej części basenu Morza Śródziemnego i na Bliskim Wschodzie, chronologicznie obejmującą kolekcje szkieletów od prehistorii do wczesnych czasów nowożytnych.
1739 p.n.e. – rok upadku cywilizacji sumeryjskiej
Sumerowie znani są jako twórcy cywilizacji miejskiej, która dominowała w południowej Mezopotamii w czwartym i trzecim tysiącleciu p.n.e. Wytyczyli oni sieć kanałów irygacyjnych, które umożliwiły zagospodarowanie pustynnych obszarów w dolnym biegu Eufratu, stworzyli pismo ideograficzne, najpierw obrazkowe, a później uproszczone do postaci klinów odciskanych w wilgotnej glinie, budowali największe miasta ówczesnego świata z monumentalnymi świątyniami i wielkimi pałacami.
Near_East_topographic_map-blank.svg: Sémhur
(na podstawie licencji CC BY-SA 3.0, via Wikimedia Commons)
Czytaj dalej „1739 p.n.e. – rok upadku cywilizacji sumeryjskiej”
Prof. Stefan Karol Kozłowski opowiada o studiowaniu na archeologii
Elitarny pochówek księżniczki z Tingambato
Stanowisko Tingambato, położone w centralnej części meksykańskiego stanu Michoacán, było badane od przełomu lat siedemdziesiątych i osiemdziesiątych XX wieku. Pełniło ono funkcję ważnego ośrodka, na co wskazuje zdumiewająca i zaplanowana architektura monumentalna. Najnowsze badania oraz datowanie radiowęglowe potwierdzają jego funkcjonowanie od około 1 do 900 roku n.e. Ponadto w 2011 roku odkryto monumentalny grobowiec, w którym pochowano tylko jedną osobę: młodą kobietę, złożoną tam z licznymi cennymi darami grobowymi. Na tej podstawie badacze z INAH Michoacán nazwali ten elitarny pochówek księżniczką z Tingambato. Odkrycie to podkreśla znaczenie stanowiska w okresie klasycznym.
