Infomacje ze świata archeologii
Jedna z Fundacji Salling, do której należy Grupa Salling, od 30 lat prowadząca w Polsce sieć sklepów Netto, oraz Fundusz Badawczy Uniwersytetu w Aarhus wspierają duńsko-polską współpracę archeologiczną w średniowiecznej osadzie znajdującej się na terenie dzisiejszej wyspy Wolin-legendarnym Jomsborgu. Naukowcy z Aarhus i Wolina przeprowadzą tam w latach 2025-2027 kompleksowe badania archeologiczne.
Czytaj dalej „Duńsko-polski projekt badawczy odkryje wspólną historię wikingów z Jomsborgu”
Pochówki końskie znane z licznych cmentarzysk ciałopalnych w rejonie bałtyjskim. Są niezwykle charakterystyczną cechą lokalnych kultur archeologicznych. Szczątki koni były najczęściej lokowane w pobliżu grobów ciałopalnych na płaskich cmentarzyskach. Ich obecność od dawna intrygowała badaczy, którzy debatowali nad ich znaczeniem i zróżnicowaniem. Zjawisko to nadal pozostaje w centrum zainteresowania archeologów. Dzięki nowoczesnym metodom badawczym, takim jak analiza izotopów strontu, badania antycznego DNA oraz datowanie radiowęglowe, możliwe jest głębsze zrozumienie praktyki i powodów stojących za grzebaniem koni na bałtyjskich cmentarzyskach.
Czytaj dalej „Tylko koni żal. O bałtyjskich pochówkach końskich i ich pochodzeniu”
Jak możemy przeczytać we słowie wstępnym do najnowszej publikacji Narodowego Instytutu Dziedzictwa, właśnie mija 21 lat od opublikowania kultowej książki Wiesławy Gawrysiak-Leszczyńskiej, na której to wychowało się dokumentacyjnie niejedno pokolenie archeologów. Od tego czasu zaszło jednak sporo zmian w kwestii prezentacji źródeł archeologicznych, które zaczęły pojawiać się w licznych raportach i sprawozdaniach terenowych, a także publikacjach. Inicjatywa „Methodica” to odpowiedź na potrzebę zaprezentowania rozszerzonej metodyki dokumentacji źródeł archeologicznych, uwzględniającą współczesne możliwości technologiczne.
Czytaj dalej „Kamienne zabytki archeologiczne i sztuka ich dokumentacji”
Znaleziska skarbów to jedne z najbardziej ekscytujących archeologicznie odkryć. Są one cenne nie tylko ze względu na swoje nad wyraz atrakcyjne walory ilościowe i estetyczne, ale też z powodu olbrzymiej wartości naukowej. Nie inaczej było w przypadku znaleziska z okolic Susza, miasta położonego w województwie warmińsko-mazurskim. Odnaleziono tam brązowe przedmioty metalowe, które badacze uznali za składowe pasa kobiecego. Znalezisko to dostarcza także innych cennych informacji, między innymi o produkcji organicznych elementów ozdób z późnej epoki brązu, a także o kontaktach między Skandynawią a ziemiami Pojezierza Iławskiego.
Czytaj dalej „Skarb, brąz i sznury. Analiza znaleziska skarbu brązowego z Susza”
Gdy obudziłam się 6 grudnia 2022 roku, nawet nie przypuszczałam, że tego dnia Narodowe Centrum Nauki sprawi mi wyjątkowy mikołajkowy prezent. Otrzymałam grant Preludium, który pozwolił mi realizować moje badania. Od tego wydarzenia minęły już dwa lata, a ponieważ koniec roku sprzyja podsumowaniom, to doskonały moment, aby podzielić się naukowymi osiągnięciami, które udało się zrealizować w ramach projektu. Jednym z ciekawszych zagadnień badanych przez archeologów jest życie codzienne ludzi w przeszłości. Przydatnym źródłem wiedzy na ten temat są źródła pisane. Jednak nie każde z polskich miast dysponuje zachowanym zasobem dokumentów czy wzmianek na swój temat. Ale co najważniejsze, teksty źródłowe często nie opisują życia wszystkich grup społecznych, które tam mieszkały. Badania archeologiczne mogą pomóc uzupełnić lukę w wiedzy o przeszłości. W celu odpowiedzenia na coraz bardziej szczegółowe pytania archeolodzy sięgają po metody z pogranicza wielu dyscyplin i dziedzin. Celem mojego projektu jest zbadanie diety i higieny ludzi żyjących w Nowożytnej Polsce i pochowanych na cmentarzu przy ulicy Lubelskiej 72a w mieście Chełm. Oprócz analizy tekstów historycznych i ludzkich szczątków, ważnym źródłem informacji dla projektu są pasożyty, a konkretnie ich jajeczka. Ale zacznijmy od początku!
Czytaj dalej „Chełm, pasożyty, dieta i higiena, czyli przez żołądek w przeszłość”
Film dr. Mirosława Furmanka poświęcony jego wieloletnim, interdyscyplinarnym badaniom w miejscowości Dzielnica — niewielkiej wiosce w górnym dorzeczu Odry. O bogatej przeszłości tego miejsca, między innymi o neolitycznych i datowanych na epokę brązu osadach i cmentarzyskach.
Symboliczna rocznica odzyskania Niepodległości w dniu 11 listopada to okazja do zwrócenia uwagi na nieco mniej znaną stronę archeologii i archeologów, którzy angażują się w badania nad walkami o niepodległość. Liczne powstania i zrywy wolnościowe XVIII i XIX wieku pozostawiły bowiem za sobą nie tylko ślad historyczny, ale także pozostałości archeologiczne – które od kilku lat są badane w ramach archeologii pól bitewnych.
Jak co roku, zgodnie z tradycją sięgającą 2012 roku, od 2 do 30 listopada po raz kolejny włączamy się w akcję „Darmowy Listopad w Rezydencjach Królewskich”, której organizatorem jest Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego. Akcja w tym szczególnym dla Zamku, bo ostatnim jubileuszowym roku, będzie miała wyjątkowy wymiar.
Czytaj dalej „„Darmowy listopad” w Zamku Królewskim w Warszawie”
W dniu 16 października 2024 roku w Sali Kolumnowej na Uniwersytecie Warszawskim odbyła się promocja książki będącej owocem wieloletniej pracy w ramach projektu „Ostbalticum”. Jest to czwarty tom serii wydawniczej zatytułowany „Aestiorum Hereditas IV Ostbalticum. Lingua archaeologica”. Dzięki międzynarodowej współpracy ośrodków naukowych z Polski, Niemiec, Litwy i Łotwy opracowano obszerny korpus archiwalnych źródeł archeologicznych z terenów dzisiejszej Polski, Litwy, Łotwy, Białorusi oraz obwodu królewieckiego. W wydarzeniu wzięli udział również przedstawiciele Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego, ambasador Republiki Łotwy w Polsce oraz attaché do spraw kultury Republiki Litwy w Polsce.
Czytaj dalej „Promocja tomu „Aestiorum Hereditas IV Ostbalticum. Lingua archaeologica””
Co działo się na obecnych terenach Polski w I tysiącleciu, ale jeszcze przed nastaniem państwa Mieszka I? Jakie ludy mieszkały tam przed Słowianami i co o nich wiemy? Czy byli to tylko Germanie? O tym rozmawiamy w podcaście z dr. Michaelem Morysem-Twarowskim.
Czytaj dalej „Germanie, Słowianie… Jakie ludy mieszkały w Polsce w I tysiącleciu?”