Pieniądz towarzyszy nam na każdym kroku – od papierowych banknotów, przez monety, aż po wirtualne kryptowaluty. Ale jak właściwie doszło do tego, że ludzie zaczęli ich używać? Ostatnie badania rzucają nowe światło na kwestię narodzin pieniądza, pokazując, że jego geneza może być związana z dalekosiężnym handlem, prowadzonym między bardzo zróżnicowanymi społecznościami. W artykule przyglądamy się najnowszej teorii autorstwa Mikaela Fauvella z Uniwersytetu w Lund, opublikowanej niedawno w czasopiśmie Journal of Archaeological Method and Theory. Badacz przekonuje nas, że wbrew opiniom negującym udział barteru w powstaniu pieniądza, mógł on faktycznie odgrywać w tym procesie ważną rolę.
Adam i Ewa – anatomia pokusy. Co tak naprawdę wydarzyło się w raju?
Biblijna opowieść z Księgi Rodzaju obfituje w metafory. Czy zabytki archeologiczne dostarczają informacji o tym, co mogło wydarzyć się w rzeczywistości? Co naprawdę mówi hebrajski tekst Biblii i dlaczego ten przekaz różni się od popularnej interpretacji „pierwszego grzechu” ludzkości?
Czytaj dalej „Adam i Ewa – anatomia pokusy. Co tak naprawdę wydarzyło się w raju?”
Ofiary z ludzi i rodzina wśród elit kultury Moche. Tajemnice Cao Viejo.
Elitarny pochówek Señory de Cao budził emocje archeologów od momentu jej odkrycia w 2006 roku. Najnowsze badania genetyczne sprawiły jednak, że równie interesujące okazały się być pochówki jej towarzyszące. Analizy antycznego DNA wykazały, że we wszystkich czterech grobach odkrytych w Huaca Cao Viejo spoczywali blisko spokrewnieni przedstawiciele elit kultury Moche. Najbardziej intrygującym wynikiem tych badań jest odkrycie, że wśród krewnych znaleziono również dwie młodociane ofiary złożone w rytualnym geście i pochowane razem z przedstawicielami ich najbliższej rodziny.
Czytaj dalej „Ofiary z ludzi i rodzina wśród elit kultury Moche. Tajemnice Cao Viejo.”
Skarb, brąz i sznury. Analiza znaleziska skarbu brązowego z Susza
Znaleziska skarbów to jedne z najbardziej ekscytujących archeologicznie odkryć. Są one cenne nie tylko ze względu na swoje nad wyraz atrakcyjne walory ilościowe i estetyczne, ale też z powodu olbrzymiej wartości naukowej. Nie inaczej było w przypadku znaleziska z okolic Susza, miasta położonego w województwie warmińsko-mazurskim. Odnaleziono tam brązowe przedmioty metalowe, które badacze uznali za składowe pasa kobiecego. Znalezisko to dostarcza także innych cennych informacji, między innymi o produkcji organicznych elementów ozdób z późnej epoki brązu, a także o kontaktach między Skandynawią a ziemiami Pojezierza Iławskiego.
Czytaj dalej „Skarb, brąz i sznury. Analiza znaleziska skarbu brązowego z Susza”
4. Poznań Young Researchers’ Archaeology Conference (PYRAC)
6-8 marca 2025 roku, po raz czwarty na Wydziale Archeologii Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu odbędzie się Poznań Young Researchers’ Archaeology Conference (PYRAC). W poprzednich edycjach konferencja zgromadziła liczne grono młodych badaczy z całego świata, stając się znakomitą platformą do wymiany idei, prezentacji wyników badań i nawiązywania kontaktów naukowych.
Czytaj dalej „4. Poznań Young Researchers’ Archaeology Conference (PYRAC)”
Nowe badania w Kuwejcie: figurka sprzed 7 tys. lat i lokalna produkcja ceramiki
Kuwejcko-Polska Misja Archeologiczna zakończyła właśnie tegoroczny sezon badań na stanowisku Bahra 1 na pustyni Al-Subiyah w północnym Kuwejcie. Datowane na połowę VI tysiąclecia p.n.e. stanowisko jest jedną z najstarszych i największych znanych osad na Półwyspie Arabskim.
Czytaj dalej „Nowe badania w Kuwejcie: figurka sprzed 7 tys. lat i lokalna produkcja ceramiki”
Wojowie i łucznicy z Tollense. Co groty strzał mówią nam o pochodzeniu ludzi?
Bitwa nad rzeką Tollense była największą znaną potyczką z europejskiej epoki brązu. Szczątki kilku tysięcy wojowników odkryto przypadkowo w 1996 roku w okolicy wsi Weltzin w rejonie Meklemburgii-Pomorza Przedniego. Pomimo skali potyczki dysponujemy bardzo małą liczbą danych na temat przyczyn i celów tej bitwy. Co więcej, wciąż bardzo mało wiemy o tym, kim byli i skąd pochodzili uczestnicy tego pełnoskalowego starcia. Odpowiedź na część z tych pytań odnajdziemy w nowej publikacji czasopiśmie „Antiquity”.
Czytaj dalej „Wojowie i łucznicy z Tollense. Co groty strzał mówią nam o pochodzeniu ludzi?”
Archeowieści – kompleksowo o ludzkich dziejach
Archeowieści.pl zostały niedawno nominowane w finale XX edycji konkursu Popularyzator Nauki Polskiej Agencji Prasowej, w kategorii Zespół.
Z tej okazji mieliśmy okazję udzielić PAP wywiadu na temat naszej działalności:
Archeologiczne newsy, oryginalne teksty popularnonaukowe, udostępniane w wolnym dostępie pakiety edukacyjno-informacyjne, promocja lokalnych wydarzeń archeologicznych, a także dokonań polskich badaczy po angielsku. Reaktywowany w 2021 r. portal Archeowieści.pl jest finalistą konkursu Popularyzator Nauki – w kategorii Zespół. Czytaj dalej „Archeowieści – kompleksowo o ludzkich dziejach”
Z gliny powstałeś w skorupę się obrócisz: Ceramika i ceramologia w Castillo de Huarmey
Stanowisko Castillo de Huarmey zlokalizowane jest na północnym wybrzeżu Peru około 850 kilometrów od serca Imperium Wari, która znajduje się w okolicach dzisiejszego miasta Quinua. Założenie samego mauzoleum w Huarmey jest niewątpliwie związane z Wari, co potwierdzają charakterystyczna architektura, wysokiej jakości rękodzieła, obrządki pogrzebowe oraz ogromna liczba fragmentów ceramiki. Castillo de Huarmey jest monumentalnym założeniem, składającym się ze złożonego systemu komnat i komór grobowych zajmujących łącznie obszar 45 ha. W efekcie mauzoleum zajmuje nie tylko całe wzgórze, ale rozciąga się na okoliczne doliny. Biorąc pod uwagę ten ogrom i majestat, polscy oraz peruwiańscy badacze stwierdzili, że Castillo de Huarmey nie jest tylko elitarnym grobowcem, ale regionalnym centrum władzy Imperium Wari, a także ośrodkiem religijnym skupionym wokół kultu przodków. Oddawanie czci zmarłym, nadal praktykowane w rejonie andyjskim, ma głębokie korzenie sięgające prekolumbijskiej przeszłości tamtejszych. Skorupy ceramicznych naczyń są nie tlyko jednym z rodzajów zabytków archeologicznych świadczących o praktykowaniu tych obrzędów również w okresie świetności Imperium Wari, ale również częstymi pozostałościami po rytualnych ucztach spożywanych zarówno przez żywych, jak i przez ich przodków…
Zagadka danzantes: badania sztuki naskalnej Toro Muerto
Bogato zdobione rytami bloki skalne, które ok. 2000 lat temu były świadkami ceremonii, składania ofiar, tańców i śpiewów, przedstawiają tysiące różnych motywów. Wśród nich znajdują się liczne sylwetki tzw. danzantes (tancerzy), prawdopodobnych uczestników tamtych ceremonii. Co dzisiaj archeolodzy mogą wyczytać z tych enigmatycznych przedstawień pozostawionych przez reprezentantów przedhiszpańskich kultur?
Czytaj dalej „Zagadka danzantes: badania sztuki naskalnej Toro Muerto”