Drewno prawdę ci powie. Broń z jeziora Nidajno w świetle analiz antrakologicznych

Na terenie dawnego jeziora Nidajno odkryto pierwsze w Polsce stanowisko archeologiczne, Czaszkowo, gdzie zarejestrowano dowody składania darów wotywnych w jeziorach. Obrzędy te, polegające na celowym niszczeniu i zatapianiu w wodzie między innymi broni czy innych elementów wyposażenia wojownika, miały prawdopodobnie charakter symbolicznej ofiary. Na obszarze stanowiska odkryto szereg takich zabytków, a wiele z nich pochodziło z terenów Imperium Rzymskiego. Dzięki beztlenowym warunkom zalegania, wiele artefaktów, w tym tych wykonanych z materiałów organicznych, zachowało się w doskonałym stanie. Umożliwiło to między innymi przeprowadzenie analizy gatunkowej części z odkrytych tu drewnianych elementów wyposażenia militarnego, której wyniki opublikowano niedawno w prestiżowym czasopiśmie Archaeometry. Badania te nie tylko dostarczyły informacji odnośnie technologii wykonania tych przedmiotów, ale pozwoliły również lepiej zrozumieć symbolikę oraz rytuały społeczności zamieszkujących Pojezierze Mrągowskie w okresie wpływów rzymskich i okresie wędrówek ludów.

Czytaj dalej „Drewno prawdę ci powie. Broń z jeziora Nidajno w świetle analiz antrakologicznych”

Longobardowie koło Turynu: historia pięciu pokoleń

Po upadku Zachodniego Cesarstwa Rzymskiego w 476 roku n.e. przez trzy kolejne stulecia północna część Półwyspu Apenińskiego była miejscem, w którym władza należała do barbarzyńskich wodzów opierających swoje panowanie na niezbyt licznych elitach swoich plemion. Najpierw Teodoryk, król Ostrogotów (489 n.e.), pokonał Odoakra i założył państwo obejmujące Italię, Panonię i Dalmację. W połowie VI wieku zostało ono podbite przez Wschodnie Cesarstwo Rzymskie przeżywające właśnie krótki okres rozkwitu pod rządami Justyniana Wielkiego. Już jednak w roku 568 do północnej Italii wkroczyli Longobardowie pod wodzą Alboina, którzy zajęli całą północ i dużą część środka Półwyspu Apenińskiego. W przeciwieństwie do Ostrogotów Longobardowie nie widzieli potrzeby kontynuacji rzymskiego systemu administracyjnego i zaprowadzili na opanowanych przez siebie terenach zupełnie nowy porządek, w którym dotychczasowe rzymskie elity nie zostały zasymilowane, tylko sprowadzone do roli poddanych.

Głównym źródłem dla tego okresu jest Historia Longobardów Pawła Diakona, który sam (jako Winfrid syn Warnefrida) był przedstawicielem wpływowego longobardzkiego rodu, ale działał w czasach, kiedy samodzielne państwo longobardzkie już nie istniało, podbite przez Karola Wielkiego (774 n.e.). Przedmiotem zainteresowania Pawła Diakona była przede wszystkim historia polityczna i z jego dzieła niewiele dowiadujemy się o społeczeństwie i ekonomii państwa założonego przez Alboina. Na szczęście ta luka w wiedzy może być uzupełniona przez źródła archeologiczne. W czasopiśmie Proceedings of the National Academy of Sciences of the United States of America ukazał się właśnie artykuł przedstawiający analizę szczątków ludzkich z longobardzkiego cmentarzyska w Collegno na przedmieściach Turynu. Połączenie metod archeogenetycznych i biochemicznych pozwoliło uzyskać szczegółowy wgląd w funkcjonowanie lokalnej społeczności przez co najmniej pięć pokoleń.

Czytaj dalej „Longobardowie koło Turynu: historia pięciu pokoleń”

IMAGMA – szyfry z przeszłości

Do czasów projektu IMAGMA panowało w nauce powszechne przekonanie, że początki pieniądza germańskiego datowane są na koniec V i VI wieku, czasy osiedlanie się społeczności germańskich na obszarach Cesarstwa Zachodniorzymskiego. Nowe ustalenia badaczy jednoznacznie udowodniły niesłuszność tego poglądu. Dokonano przełomowego odkrycia: korzenie pieniądza germańskiego należy przesunąć co najmniej o dwa wieki wstecz, do drugiej połowy III wieku i lokować na innych terytoriach – obszarach zachodniej Ukrainy.

Kadr z filmu IMAGMA - szyfry przeszłości
Kadr z filmu IMAGMA – szyfry przeszłości

Czytaj dalej „IMAGMA – szyfry z przeszłości”