Cywilizacja Majów doznała w IX i X w. ogromnej zapaści i wiele wspaniałych metropolii całkowicie się wyludniło. Zdarzenia te zazwyczaj opisuje się jako upadek cywilizacji Majów, choć sam lud nie zniknął i potrafił w następnych wiekach budować piękne miasta. Jednak nie były one już tak imponujące jak metropolie epoki klasycznej (około 250-1000 n.e.).
Dalsza część artykułu dostępna jest tylko dla subskrybentów
Wykupienie subskrypcji jest już niemożliwe. Jeśli masz aktywną subskrypcję, zaloguj się tutaj.
Ciekawe, czy opuszczanie miast zachodzilo jako proces stopniowy, rozciagniety na kilka lat, czy tez trwalo to kilka mieciecy, tygodni lub dni.
Czy sa jakies slady swiadczoce o jakiejs organizacji oprozniania miasta, czy tez widac, ze byl to proces spontaniczny, powiazany z zamieszkami , pozarami itp
W Tikal np. jest to stopniowe wyludnianie się miasta na przestrzeni kilkudziesięciu lat.
Są jednak miasta, które ewidentnie zostały zdobyte przez wroga. Tak było chyba z Dos Pilas, gdzie strzaskano królewski tron. Są miasta, gdzie powyrywano głazy z muru i zbudowano z nich mur obronny w poprzek kamiennych schodów pokrytych hieroglifami, a wszędzie leżą pociski od broni miotanej – groty strzał, kamienie do proc.
Tayasal (i inne postklasyczne osady wokół jeziora Peten) jest przykładem wtórnego osadnictwa, powstał bodaj w XIII wieku, założyli go imigranci z Jukatanu, więc to miasto akurat zupełnie niczego nie dowodzi. Tak samo, jak polujący w selwie Lakandoni nie są potomkami mieszkańców kamiennych miast Obszaru Centralnego (choć to było takie romantyczne wyobrażenie ;-), tylko prawdopodobnie XVI-wiecznymi imigrantami z Jukatanu, którzy uciekli tam przed Hiszpanami. Myśleli, że kamienny pałac w Yaxchilan, gdzie składali ofiary, zbudował ich bóg, który tam mieszkał ;-) Nie wiem, czy w epoce klasycznej w ogóle była na wyspie, gdzie zbudowano potem Tayasal, jakakolwiek kamienna architektura. Choć owszem, są miasta wokół Peten, które były wykorzystywane w epoce klasycznej i potem w późnej epoce postklasycznej (chyba tak było z Yaxha), ale to nie oznacza ciągłości osadniczej, stanowisko mogło być wtórnie zasiedlone